علی رغم مزایای بسیار زیاد استفاده از صنعت پیش ساختگی در طراحی و اجرای ساختمان ها؛ اتصالات بین قطعات پیش ساخته اهمیت فراوانی در عملکرد این نوع سازه ها به خصوص تحت بار جانبی ایفا می کنند و این موضوع به طور ویژه در مناطق با لرزه خیزی بالا بسیار حائز اهمیت است.

اتصال_صلب

رفتار اتصالات پیش ساخته از دو جنبه مقاومت و شکل پذیری باید مشابه اتصالات اعضا در سازه های با بتن درجاریز و یا حتی بهتر از آن ها باشد.

طراحی از نقطه نظر مقاومت:
اتصال بین اعضای پیش ساخته باید طوری طراحی گردد که قابلیت انتقال نیرو بین اعضا به شکل مطلوبی امکان پذیر باشد.

امروزه طراحی سازه ها (پیش ساخته و درجا) به صورتی انجام می گردد که تحت زلزله های شدید پاسخ غیر خطی پایداری از خود نشان دهند.

به عبارتی اتصال باید طوری طراحی شود که قابلیت انتقال نیروی بین اعضای سازه را با شرایط کاملا کنترل شده داشته باشد.

طراحی از نقطه نظر شکل پذیری:
شکل پذیری در یک سازه بیان می کند که ناحیه های غیر خطی سازه توانایی ورود به ناحیه پلاستیک و امکان تحمل تغییر شکل های بزرگ تر از تغییر شکل تسلیم را دارند.

در عین حال سایر نقاط سازه مقاومت کافی برای تحمل نیروهای اعمالی در نواحی پلاستیک را دارند.

دسته بندی اتصالات پیش ساخته:
تفاوت اصلی بین سیستم های یکپارچه و سیستم های پیش ساخته در اتصالات آن ها می باشد.

سیستم های پیش ساخته از اعضای پیش ساخته تشکیل شده که در محل اجرا به وسیله اتصالات به هم متصل می شوند.

اتصالات پیش ساخته را از چند جنبه می توان دسته بندی کرد:

از نظر شیوه تامین پیوستگی بین قطعات پیش ساخته.

از این لحاظ اتصالات به دو دسته تر و خشک تقسیم می شوند:

اتصالات تر:
در این نوع اتصالات پس از کنار هم قرار دادن قطعات پیش ساخته فاصله آن ها با بتن پر شده و اتصال برقرار می گردد.

این امر گاهی از طریق هم پوشانی میلگردها و سپس بتن ریزی درجا در تیر یا ستون و یا چشمه اتصال تامین می شود و هدف نزدیک کردن رفتار اتصال به اتصال درجا و عملکرد مناسب تر لرزه ای اتصال است.

اتصالات خشک:
در این انتقال نیرو از طریق جوش یا پیچ کردن اعضای مدفون انجام شده و پیوستگی را تامین می کند. رفتار این اتصالات در برابر بارهای لرزه ای چندان قابل اعتماد نیست.

از نظر درجه گیرداری:
اتصالات سازه پیش ساخته را از این لحاظ می توان به سه دسته تقسیم کرد:

اتصال صلب:
این نوع اتصال برای مقاومت در مقابل بار قائم و جانبی در قاب ها به کار می رود و می تواند نیروی برشی، لنگر خمشی و نیروی محوری را انتقال دهد. در این اتصال میزان دوران تیر و ستون با هم برابر است.

انواع اتصالات پیش ساخته بتنی:
اتصال نیمه گیردار:
اتصالات نیمه گیردار مانند اتصالات گیردار می باشند با این تفاوت که بزرگی لنگر انتقال کاهش می یابد و دوران تیر و ستون در محل اتصال با هم برابر نیست.

در بعضی از این اتصالات برخی از عناصر تشکیل دهنده اتصال مانند آرماتور کششی یا وصله ها و مهاربندهای کششی بعد از جاری شدن دچار پارگی و جداشدگی ناگهانی می شوند و دیگر قابلیت بارگذاری ندارند و چنین رفتارهایی باعث کاهش شکل پذیری این اتصالات می شود.

اتصال ساده:
اتصالات ساده در برابر دوران تیر از خود مقاومت چندانی نشان نمی دهند و فقط برش و نیروی محوری را منتقل می کنند.

قاب هایی که در آن ها از این اتصالات استفاده شده است فقط بارهای ثقلی را انتقال می دهند.

از نظر وضعیت عملکرد سازه ای:
اتصال قوی:
در این نوع اتصال به دلیل قوی بود ادوات، اتصال قوی تر از تیر بوده و در صورت اعمال بار اضافه گسیختگی در خارج از ناحیه اتصال رخ داده و اتصال الاستیک باقی می ماند.

به عبارت دیگر مفصل پلاستیک در خارج از اتصال تشکیل می گردد.

اتصال شکل پذیر:
در این نوع اتصال برخلاف اتصال قوی، گسیختگی و جذب انرژی در ناحیه اتصال رخ داده و مفصل پلاستیک در ناحیه اتصال تشکیل می شود.

برای طراحی اتصالات از این نوع می توان با بکارگیری جزئیات خاص، قابلیت جذب انرژی را در اتصال افزایش داد.