روش های اجرای شاتکریت

تکنولوژی شاتکریت به سرعت در حال پیشرفت می باشد.در حالی که بسیاری از مفاهیم اساسی ثابت مانده اند، در سال های اخیر تجهیزات اجرا از نقطه نظر سادگی در استفاده و ظرفیت آن ها بهبود چشمگیری یافته اند.

امروزه دو روش کاربردی برای اجرای شاتکریت به صورت پاشش مخلوط خشک و پاشش مخلوط تر وجود دارد.

شاتکریت مخلوط خشک:
در ابتدا، شاتکریت با روش مخلوط خشک، به کار رفت. پاشش خشک قدیمی ترین روش پاشش است.

در فرآیند مخلوط خشک، مخلوط مصالح دانه ای دارای رطوبت طبیعی و یا خشک، سیمان و افزودنی ها به داخل پمپ ریخته شده و به وسیله هوای فشرده به نازل هدایت می گردند، جایی که آب اختلاط ( و زودگیر مایع) به مخلوط اضافه می شود.

نسبت آب به سیمان و میزان زودگیر در طی فرآیند پاشش توسط اپراتور پاشش کنترل می شود.

در گذشته استفاده از این روش ترجیح داده می شد، به این دلیل که این روش شاتکریتی با مقاومت زودرس بالاتری ایجاد می کند و در برخی از کشورها به خصوص اتریش به عنوان اولویت اول در نظر گرفته می شد.

کاربردهای مهم این روش در پروژه های نسبتا کوچک مقیاس و یا نیازمند انعطاف پذیری، به عنوان مثال در مرمت ابنیه و یا مسافت های طولانی انتقال بتن است.

مخلوط خشک شاتکریت را می تواند مخلوط و در کیسه های آماده مصرف نگهداری نمود.

شاتکریت مخلوط تر:
در روش مخلوط تر، همانند بتن معمولی، سیمان و مصالح دانه ای با آب لازم برای هیدراسیون مخلوط و محصول آن آماده اجرا می شود.

مخلوط توسط ماشین های مناسبی به درون شلنگ ها پمپ شده و سپس هوای فشرده در نازل برای پاشیده شدن اضافه می شود.

در این حالت نسبت آب به سیمان هنگام ترکیب مصالح کنترل می گردد. روش مخلوط تر به صورت صد درصد در کشورهای اسکاندیناوی، ایتالیا و تعداد زیادی از پروژه های مهم زیر زمینی در سراسر جهان استفاده می شود.

افزایش قابل توجه استفاده از شاتکریت در نگهداری سنگ؛ در طی 20 تا 25 سال گذشته تقاضای استفاده از این روش افزایش داده و به تبع آن فناوری این روش نیز توسعه زیادی پیدا کرده است.

توسعه روش مخلوط تر در کشورهای اسکاندیناوی بین سال های 1971 و 1980 موجب شد که استفاده از بتن پاشی در کشورهای اسکاندیناوی برعکس شود.

در جریان این دوره، مصرف بتن پاشیده از 100 درصد پاشش مخلوط خشک به 100 درصد پاشش مخلوط تر تغییر یافت.

در طی همین دوره، کاربردها از روش دستی به روبات تغییر یافت. این تغییر برای کشور نروژ فوق العاده بود. تقریبا طی سال های 1976 تا 1978 میکرو سیلیکا و الیاف فولادی به شاتکریت مخلوط تر؛ در حجم های زیاد اضافه شد.

می توان گفت امروزه که 70 درصد بتن پاشیده جهانی با روش مخلوط تر بوده و 30 درصد آن استفاده از روش مخلوط خشک است.

به هر حال در بعضی مناطق، روش مخلوط تر همواره روش غالب بوده است مثلا در کشورهای اسکاندیناوی و ایتالیا تقریبا برابر 100 درصد است.

در سال های آینده این رقم ها به حدود 80 تا 90 درصد خواهد رسید. کاربرد شاتکریت در ایران را می توان به صورت گسترده از سال 1366 در سازه هایی سطحی و به خصوص در سازه های زیر زمینی در نظر گرفت.

مناسب ترین کاربرد روش مخلوط تر پروژه هایی با نیاز به حجم زیاد و متعدد شاتکریت و امکان مخلوط کردن مصالح در نزدیکی محل پروژه می باشد.