تعریف گالوانیزاسیون

گالوانیزاسیون چیست؟
صنعت ساخت و ساز یکی از صنایعی است که در آن از فولاد و آهن به طور گسترده بهره برده می شود. به عنوان مثال، برای اجرای سازه های فولادی، فولاد نقش تعیین کننده ای دارد.

همان طور که پیش تر اشاره شد فولاد و آهن در برابر زنگ زدگی و پوسیدگی مقاوم نیستند و در اثر قرارگیری در شرایط آب و هوایی نامساعد و مرطوب به راحتی تسلیم می شوند و از بین می روند.

بنابراین، برای جلوگیری از فروپاشی سازه های فولادی لازم است که ورق های فولادی مورد استفاده در برابر زنگ زدگی و خوردگی مقاوم سازی شوند.

یکی از استراتژی های رایج برای مقاوم کردن ورق های فولادی و آهنی در برابر زنگ زدگی، گالوانیزه کردن نام دارد.

در طی فرآیند گالوانیزه کردن، یک لایه محافظتی فلزی (عمدتاً از جنس روی) بر روی ورقه های فولادی و آهنی برای جلوگیری از زنگ زدگی پوشانده می شود.

گالوانیزه کردن یکی از مقرون به صرفه ترین راهکارها برای مقاوم سازی فولاد و آهن در محیط های خورنده است.

ورق های فولادی و آهنی تولید شده به موجب این فرآیند را ورق های گالوانیزه می نامند. در صورت قرارگیری ورق های گالوانیزه در معرض رطوبت، فولاد و آهن سالم باقی می ماند چرا که این لایه محافظتی در برابر عوامل خورنده چون رطوبت به عنوان یک مانع عمل می کند و اجازه نمی دهد که فلز مادر (فولاد و آهن) دچار آسیب شود.

در حقیقت این لایه محافظتی است که قربانی می شود نه فولاد و آهن. بسته به ضخامت لایه محافظتی، میزان مقاومت آن در برابر زنگ زدگی متفاوت خواهد بود.

قاعدتاً هر چه ضخامت این لایه بیشتر باشد مقاومت آن در برابر پوسیدگی و خوردگی نیز بیشتر خواهد بود.

جایگاه تکنولوژی در تولید ورق گالوانیزه:
صنعت قالبسازی در دنیای کنونی به یک صنعت کلیدی تبدیل گردیده و لازمه تولید محصولات جدید و با کیفیت برتر به همراه باقی ماندن در صحنه رقابت وجود یک صنعت قالبسازی پیشرفته است.

از طرفی طول عمر محصولات تولید شده و کیفیت ظاهری آن ها برای مصرف کننده و مورد مصرفی بسیار حائز اهمیت بوده و این مساله باعث مطرح شدن علم پوشش ها و پوشش دهی گردیده است.

ترکیب این دو علم در بسیاری از صنایع از جمله صنایع خودرو سازی مطرح شده است. از دلایل مهم استفاده از علم پوشش دهی دور نگه داشتن بدنه خودرو یا هر قطعه صنعتی دیگری از خوردگی و صدمات ناشی از آن می باشد.

بدین منظور بر روی قطعه فوق لایه ای از یک فلز فعال تر را می نشانند تا با فدا شدن در محیط خورنده از خوردگی فلز پایه جلوگیری نمایند.

یکی از پوشش های معمول در صنایع به خصوص صنایع اتومبیل سازی فلز روی می باشد که ورق فولادی مورد استفاده در ساخت بدنه خودرو توسط فلز روی پوشش داده می شوند.

فلز روی در مقایسه با آهن در جدول پتانسیل فلزات فعالتر می باشد و بنابراین در یک محیط خورنده به صورت آند فدا شونده عمل کرده و قبل از آهن خورده می شود.

قابلیت شکل پذیری فلز روی به عنوان مزیت ورق گالوانیزه:
از خواص مهمی که پوشش روی باید بر روی ورق گالوانیزه داشته باشد تا به عنوان یک پوشش ایده آل برای فولاد شناخته شود قابلیت شکل پذیری مناسب است.

ورق های مورد استفاده در بدنه خودرو ابتدا تحت فرایند گالوانیزاسیون گرفته و بعد از اعمال پوشش بر روی ورق گالوانیزه توسط قالب های مختلف به اشکال متنوعی در می آیند.

بنابراین قابلیت شکل پذیری پوشش روی باید طوری باشد که در حین فرایند شکل دهی از سطح ورق گالوانیزه جدا نشده و دچار گسیختگی نگردد.

از طرفی بعد از عملیات شکل دادن هم چنان خاصیت حفاظت از خوردگی ورق فولادی را حفظ نماید. خواص مهمی که در بالا ذکر شد همگی تحت تأثیر عوامل مختلفی مانند ساختار پوشش و میزان تمیزی سطح ورق گالوانیزه می باشند.

شناخت دقیق این عوامل قبل از فرایند گالوانیزاسیون دارای اهمیت می باشد به طوری که با تغییر این عوامل می توان به بهترین حالت پوشش دست یافت.

در مورد عوامل موثر بر قابلیت شکل پذیری و مقاومت به خوردگی ورق گالوانیزه مانند ساختار به حال مطالعات و آزمایشات بسیاری صورت گرفته که در بعضی مواقع حتی نتایج متضادی هم به دست آمده است.