تخمین عمر مفید ساختمان بتن مسلح

تلاش برای بقا و زیستن و همچنین فرار از خطر، همیشه در ذات همه موجودات و چه بسا انسان ها بوده است.

با پیشرفت روز افزون علم در ساختمان سازی و معماری و به جهت افزایش ایمنی و طول عمر ساختمان از متریال متنوعی استفاده می شود.

از بین انواع متریالی که برای ساخت اسکلت استفاده می شود، فلزی و بتنی کاربرد بیشتری دارند. هر کدام از این اسکلت ها مزایا، معایب و طول عمر به خصوصی دارند.

در ادامه مطلب قصد داریم تا اسکلت بتن مسلح یا آرمه را معرفی کنیم و به تخمین عمر مفید ساختمان اسکلت بتن مسلح بپردازیم.

عوامل متعددی بر عمر یک ساختمان تأثیر می گذارند که در ادامه به بررسی آن ها خواهیم پرداخت.

بتن مسلح در ساختمان:
برای تخمین عمر مفید ساختمان بتن مسلح ابتدا باید بدانیم بتن مسلح چیست و چه تأثیری بر استحکام سازه می گذارد.

بتن مسلح به بتنی گفته می شود که توسط میلگردهای آهنی، مسلح و به اصطلاح مستحکم شده باشد.

به بتن مسلح، بتن آرمه نیز گفته می شود. بتن مسلح، ساختمان را به استحکام زیاد می رساند زیرا بتن به تنهایی مقاومت کافی ندارد و شکننده است ولی اگر با میلگرد ترکیب شود استحکام زیادی پیدا می کند و به تبع آن ساختمان بتن مسلح نیز عمر مفید طولانی تری پیدا خواهد کرد.

به شرط آنکه ساختمان بتن مسلح طبق اصول استاندارد سازه ای ساخته شود در غیر اینصورت عمر مفید آن بسیار کاهش می یابد و به مرور بر اثر عواملی همچون رطوبت و اختلاف دما یا باران اسیدی سطح سازه ترک خورده و یا فونداسیون آن دچار مشکل می شود.

عمر مفید ساختمان اسکلت بتنی:
عمر مفید یک ساختمان بتنی که توسط کارشناسان حوزه معماری تعریف می شود، بر اساس سن واقعی، سن بهره برداری و سن سندی تعیین می شود.

سن واقعی ساختمان بتنی:
سن واقعی ساختمان در واقع از زمانی حساب می شود که پروانه ساخت آن ساختمان آماده شده و ساخت و ساز شروع شود.

سن بهره برداری ساختمان بتنی:
از زمانی که یک ساختمان مورد استفاده قرار بگیرد و بهره برداری از آن آغاز شود سن بهره برداری آن ساختمان محاسبه می شود.

سن سندی:
همانطور که از عنوان سن پیداست، سن سندی یک ساختمان از زمانی آغاز می شود که سند ساختمان ثبت شود.

برای تعیین عمر مفید ساختمان بتنی این سه سن را بررسی می کنند و معمولا سن بهره برداری و سن سندی را بیشتر مد نظر قرار می دهند. عمر مفید یک ساختمان بتنی از زمان بهره برداری تخمین زده می شود.

در بعضی مواقع سند را بعد از چندین سال از زمان بهره برداری ثبت می کنند، بنابراین برای تخمین عمر مفید آن ساختمان باید این مسئله به دقت پیگیری شود.

عوامل موثر بر عمر مفید ساختمان بتن مسلح:
عوامل زیادی بر عمر مفید ساختمان بتنی تأثیر می گذارد که در ادامه به بررسی آن ها می پردازیم.

نم و رطوبت:
یکی از مهم ترین عوامل تأثیرگذار بر عمر ساختمان نم و رطوبت است. متاسفانه باید گفت در صورتی که ساختمان بتنی نسبت به رطوبت و نم مقاوم سازی نشده باشد عمر مفید آن بسیار کاهش پیدا می کند.

رطوبت به مرور زمان باعث خوردگی فونداسیون ساختمان می شود، در این صورت ایمنی کل ساختمان کاهش می یابد.

همچنین برف و باران اسکلت سقف ساختمان را به مرور فرسوده کرده و به بدنه آن آسیب می رساند.

مصالح ساختمانی باید با موادی مثل گچ یا رنگ به رطوبت مقاوم شوند، در غیر اینصورت رطوبت و نم استحکام آن ها را از بین می برد.

در مناطقی که ساختمان در معرض بارش های مداوم باران باشد قطعا عمر مفید آن کمتر از مناطق کم بارش است.

مورد دیگر که باعث رطوبت در سازه می شود میزان تجمع آب زیر زمینی در زیر سازه است. قبل از ساخت هر سازه ای باید از نبود آب زیر زمینی در آن منطقه اطمینان حاصل شود.

طبق این اطلاعات برای تخمین عمر مفید ساختمان بتن مسلح میزان رطوبت منطقه مورد نظر سنجیده خواهد شد.

باران اسیدی:
یکی از مخرب ترین حوادث طبیعی که بر عمر مفید ساختمان بتن مسلح تأثیر منفی می گذارد باران اسیدی است.

این اتفاق در مناطق صنعتی و کلان شهرها بیشتر اتفاق می افتد. ساختمان سازان اگر قصد دارند که عمر مفید سازه خود را افزایش دهند باید از مصالحی استفاده کنند که نسبت به باران اسیدی مقاومت بالایی داشته باشد.

باران اسیدی باعث خورده شدن مصالح و فرسایش سنگ و آجرها خواهد شد که به تبع آن عمر مفید ساختمان کاهش می یابد.

بنابراین برای تخمین عمر مفید ساختمان بتن مسلح میزان بارش باران اسیدی را از زمان بهره برداری ساختمان بررسی می کنند.

با انجام آزمایشات خاص بر روی مصالح ساختمان های آن منطقه، میزان فرسودگی و فرسایش ساختمان و در نهایت عمر مفید آن را تخمین می زنند.

تغییرات دما در روز و شب:
این مورد یک عامل پنهانی در کاهش عمر مفید ساختمان است که کمتر به آن توجه می شود.

مصالح مختلف در طول روز منبسط و شب هنگام و با کاهش دما منقبض می شوند. انبساط ها و انقباض ها به مرور باعث کاهش استحکام سازه شده و خود را به صورت ترک و خوردگی در سطح سازه نشان می دهند.

ادامه این انبساط و انقباض بر بخش های داخلی نیز تأثیر گذاشته و باعث کاهش استحکام و مقاومت آن ها می شود.

معمولا برای حل این مشکل مهندسین معمار از مصالحی استفاده می کنند که ضریب انبساط و انقباض مشابهی داشته باشند تا از این طریق به افزایش عمر مفید سازه کمک کنند.

طبق این گفته ها ساختمان هایی که متناسب با اقلیم منطقه ساخته نشوند عمر مفید کوتاه تری خواهند داشت.

تغییرات دمای فصول:
یکی از عوامل تأثیرگذار بر عمر مفید یک ساختمان تغییرات دمای فصول است که تقریبا تأثیری مشابه اختلاف دمای روز و شب بر ساختمان می گذارد.

محاسبه عمر مفید ساختمان بتن مسلح:
عمر مفید ساختمان بتن مسلح با توجه به عوامل مختلفی بررسی می شود. برای افزایش عمر مفید ساختمان معمولا همه اصول استاندارد ساخت سازه را در نظر می گیرند.

از آنجایی که ساخت اصولی یک سازه مستلزم هزینه های بالا است، بنابراین بیشتر مالکان ترجیح می دهند از آن ها چشم پوشی کنند.

این امر در دراز مدت نه تنها به عمر مفید سازه لطمه می زند بلکه ایمنی افراد ساکن در ساختمان را کاهش می دهد.

به همین جهت به هنگام تخمین عمر مفید ساختمان همه اصول سازه ای در مورد ساختمان مورد نظر را بررسی می کنند.

اگر قبل از انجام امور ساخت و ساز و حتی در حین ساخت، نظارت کافی بر مراحل ساخت سازه اعمال نگردد؛ و عملیات ساخت و ساز بدون رعایت اصول استاندارد انجام شود، قطعا عمر مفید سازه کم می شود.

برای تخمین عمر مفید ساختمان بتن مسلح تمام جوانب سازه ای، اقلیمی، نوع مصالح و غیره بررسی می شود.

نتیجه گیری:
تخمین عمر مفید ساختمان به عوامل عدیده ای بستگی دارد که سعی کردیم در مقاله پیش رو به برخی از آن ها اشاره کنیم.

در کشورهای صنعتی و پیشرفته به دلیل رعایت اصول سازه ای و استفاده از مصالح متناسب با اقلیم و همچنین در نظر گرفتن اختلاف دما و جلوگیری از انبساط و انقباض، عمر مفید ساختمان بتنی را حتی تا 300 سال افزایش می دهند.

در مقابل در کشورهای غیر پیشرفته که عکس این اتفاقات حاصل می شود، تخمین عمر مفید ساختمان بتن مسلح تا حدود 35 سال است که اختلاف بسیار فاحشی است.

بنابراین بهره گیری از مجریان سازه خبره و متخصص و همچنین دوست دار محیط زیست باعث می شود تا سازه ای مستحکم و مقاوم با عمر مفید زیاد ساخته شود.