امروزه با صنعتی شدن روز افزون جوامع و گسترش استفاده از فلزات در مصارف متفاوت، این نیاز به وجود آمده که کیفیت فلزات بالاتر برده شود.
در واقع عملیات حرارتی به سری فرآیندهایی گفته می شود که طی آن خواص مکانیکی فلزات مورد نظر تغییر یافته و اصلاح می شود.
این عملیات دارای انواع مختلفی است که به روش های مختلفی انجام می گیرد و اهداف مختلفی نیز دارد که در این مقاله سعی کرده ایم به بررسی عملیات حرارتی فولاد، انواع آن، مزایا و اهمیت و دیگر مسائل مربوط به این حوزه بپردازیم.
انواع عملیات حرارتی فولاد چیست؟
در طی عملیات حرارتی فولاد، خواص فیزیکی، شیمیایی و متالوژیکی فولاد طی فرآیندهایی خاص تغییر می یابد و از این فولاد برای مصارف مختلف استفاده می شود.
در واقع عملیات حرارتی فولاد به این منظور انجام می شود که خواص فیزیکی و شیمیایی قطعه فولادی به تعادل مورد نظر برسد و قطعه مورد نظر برای کاربردی که مدنظر است بهترین کارایی ممکن را داشته باشد.
عملیات حرارتی فولاد انواع متفاوتی داشته که طی هر کدام از آن ها، فلزات و خواص آن تغییرات خاصی می کنند و برای مصارف مختلفی استفاده می شود.
از جمله این عملیات، می توان به موارد زیر اشاره کرد:
این سری از عملیات حرارتی فلزات خود به موارد زیر تقسیم بندی می شود:
عملیات گرم کردن فلزات تا دمای کمتر از دمای 723 درجه سانتی گراد
این سری از عملیات حرارتی فولاد شامل موارد زیر است:
عملیات حرارتی فولاد دیگری نیز وجود دارد، مانند کربن دهی سطحی، نیتروژن دهی و غیره.
هدف آنیل کردن چیست؟
آنیل کردن فولاد و سایر فلزات، دلایل و اهداف متفاوتی دارد. عملیات حرارتی آنیل کردن در واقع اکثراً برای نرم کردن فلزات و افزایش انعطاف پذیری آن ها استفاده می شود.
و در پی آن، قابلیت ماشین کاری، پایداری ابعاد، بازگرداندن قابلیت شکل پذیری، خواص الکتریکی و سایر خصوصیات فلز یا آلیاژ بهبود می یابد.
در فرآیند آنیل کردن یا باز پخت، فولاد را تا دمای استحاله گرم می کنند، مدت معینی در آن دما نگه می دارند و سپس تحت سرعت مشخصی (معمولاً سرعت پایین) تا رسیدن به دمای محیط، در داخل کوره سرد می کنند.
ماندن فلز فولاد در دمای بالا باعث می شود که نفوذ اتم ها راحت تر شود و نابه جایی ها کاهش یابد.
کاهش این نا به جایی ها باعث می شود که شکل پذیری قطعه بالاتر رود و مقاومت آن در مقابل ضربه افزایش یابد و چقرمه تر شود.
از فرآیند آنیل کردن به جز در قطعات فولادی، در قطعات مسی، برنجی و آلومینیومی هم استفاده می شود. عملیات حرارتی فولاد از نوع آنیل کردن، خود به دو دسته زیر طبقه بندی می شود:
نرماله کردن فولاد چیست؟
نرماله کردن یکی از انواع عملیات حرارتی فولاد است. طی این پروسه، ساختار فولاد یکنواخت تر و ریز دانه تر می شود.
در این عملیات حرارتی، فولاد را تا دمایی حدود 80 درجه سانتی گراد گرم می کنند و برای مدت زمان معینی (تکمیل فرآیند تبدیل شدن به آستینیت)، فولادهای هیپو یوتکتوئیدی را بالاتر از خط AC3 نگه می دارند.
سپس فولادهای هایپر یوتکتوئیدی را بالاتر از خط Acm نگه داشته و آن را در هوا سرد می کنند. نرماله کردن معمولاً جزو عملیات حرارتی نهایی است و طی آن، استحکام و سختی فولاد افزایش یافته و انعطاف پذیری آن کاهش می یابد.
هدف از نرماله کردن فولاد، تبدیل ساختار دانه درشت به ساختار دانه ریز است که این ساختار دانه درشت ماحصل سایر عملیاتی می باشد که قبلاً روی فولاد انجام شده است.
بعد از عملیات حرارتی نرماله کردن فولاد، ساختار همگن حاصل شده به مصارف زیر می رسد:
باعث بهبود خواص مکانیکی فلز فولاد می شود.
در فولادهای کم کربن باعث خاصیت ماشین کاری بهتر خواهد شد.
قبل از سخت کاری یا آنیل کامل به عنوان عملیات حرارتی پایه به کار می رود.
از فرآیند نرماله کردن در مواقعی استفاده می شود که قطعه فولادی پس از نورد گرم، به جهت کشیده شدن نورد، دارای خواص مکانیکی مختلف در جهت های مختلف می شود و با نرماله کردن این تفاوت ها از بین می رود؛ و یا وقتی که قطعه فولادی دارای ابعاد و زوایای مختلف است،
هنگام سرد شدن با سرعت یکنواخت سرد نمی شود و یک حالت ناهمگن بودن در ساختارش رخ می دهد.
در این هنگام می توان با استفاده از فرآیند عملیات حرارتی فولاد از نوع نرماله کردن، این همگنی را مجدداً برقرار کرد.
در واقع عملیات نرماله کردن فولاد، می تواند عیوب حاصله از عملیات قبلی انجام شده روی فولاد را تصحیح کند و فولاد را برای انجام عملیات بعدی آمده کند.
|
|
|
|
| نماد اعتماد الکترونیک | نشان ملی ثبت | گواهی شامد ارشاد |
© کلیه حقوق مادی و معنوی این وب سایت متعلق به داده پردازان هومان پویان می باشد.
