انواع تیپ در فیوز برق
کلیدهای مینیاتوری که با نام فیوز برق نیز گاها شناخته می شوند از انواع لوازم الکترونیکی هستند که مدل های مختلفی داشته و هرکدام کاربرد ویژه خود را دارند. یکی از ویژگی های کلیدهای مینیاتوری بر اساس آنها تقسیم بندی می شوند، تیپ این کلیدها یا فیوزهای برق است.
نسبت زمان قطع به جریان عبوری از یک کلید مینیاتوری را منحنی قطع فیوز برق می گویند در واقع به عبارتی سرعت عکس العمل قطع مدار توسط کلید مینیاتوری در حالت عبور جریان اضافه بار و اتصال کوتاه، تیپ کلید مینیاتوری گفته می شود. فیوزهای برق بر اساس تیپ می توانند تندکار یا حساس و کندکار باشند و به چهار تیپ C، B، D و K تقسیم می شوند.
فیوز برق تیپ C یا کندکار
فیوزهای مینیاتوری موتوری یا تیپ C برای موتورهای کم توانی استفاده می شوند که توان راه اندازی زیادی ندارند؛ مثل کولرهای گازی یا پمپ های آب خانگی. زمان قطع این کلیدها از تیپ B بیشتر است بنابراین به فیوز برق کندکار نیز معروف است.
فیوز برق تیپ B یا تندکار
از این فیوزها برای روشنایی استفاده می شوند و در مقابل جریان اضافه برق واکنش سریعی دارند. این کلیدها کاربرد خانگی و روشنایی داشته و زمانی که جریان اضافه بین 3 تا 5 برابر جریان لازم برای مدار باشند در زمان مشخصی برق را قطع می کنند.
فیوز برق تیپ D یا ترانسفورماتوری
این نوع فیوزها برای موتورهایی استفاده می شوند که جریان راه اندازی و هجومی زیادی دارند. این تیپ از فیوزهای مینیاتوری کندکار هستند و تحمل ده تا چهارده برابر بیشتر از جریان نامی را دارند. از این کلیدها که ترانسفورماتوری نام دارند برای مصارف صنعتی خاص نیز استفاده می شود.
فیوز برق تیپ K یا قدرت
فیوزهای مینیاتوری در مدارهای قدرت به کار گرفته می شوند. از انواع دیگر فیوزها حساسیت بیشتری دارند. یعنی اگر موتور، بار اضافه ای را تحمل کند، این فیروزها موتور را خاموش می کنند. این نوع از کلیدها نوع قدرت نام دارند و در ترانسفورماتورها، موتورها و مدارات نیز به کار می روند.
فیوز برق تیپ Z
فیوزهای مینیاتوری تیپ Z، تندکار و حساس هستند و وقتی جریان عبوری بیش از اندازه معمول شود با سرعت کمتری نسبت به بقیه تیپ ها فرمان را قطع می کنند. این فیوزها حساسیت بسیاری دارند و در زمان دریافت اضافه بار هم وقتی اتصال کوتاه برقرار می شود، فوراً مدار را قطع می کنند و تحمل دوتا سه برابر جریان نامی را دارند. به همین دلیل این نوع از فیوز مینیاتوری در مدارهایی با حساسیت بسیار بالا به کار گرفته می شود.
نکته دیگری که باید به آن توجه کرد این است که ویژگی قطع مغناطیسی در کلیدهای مینیاتوری یکسان، با هم فرق می کند. مثلا دو کلید مینیاتوری از نوع B ممکن است یکی در سه برابر جریان نامی و یکی در چهاربرابر، جریان را قطع کنند. بنابراین اگر دو کلید مینیاتوری در یک سری قرار بگیرند، نمی شود فهمید کدام سریع تر جریان را قطع می کند. این موضوع به صورت تصادفی است و بر اساس ویژگی های مکانیکی داخل کلیدها و رژیم دمایی که قبل از اضافه بار اتفاق می افتد، رخ خواهد داد.
بنابراین می توان گفت کلیدهای مینیاتوری که به نام فیوزهای مینیاتوری نیزشناخته می شوند، وسیله ای برای محافظت از برق ساختمان و تأمین امنیت آن هستند. با توجه به تنوع تیپ های کلیدهای مینیاتوری، انتخاب کلید مناسب برای کارکردهای مختلف در سیم کشی در ظاهر کار آسانی است اما باید توسط یک برق کار ماهر انجام شود.