دستورالعمل ایمنی آسانسور

آسانسور یکی از مهم ترین اجزای ساختمان های چند طبقه و مراکز اداری و درمانی است که اگر نباشد کار را برای بسیاری از ما و به خصوص افراد مسن مشکل می کند.

اما به دلیل اینکه یک وسیله الکتریکی حرکتی است باید ایمنی کافی را داشته باشد.

معمولاً برای این منظور دستورالعملی به صورت استاندارد به نام دستور العمل ایمنی آسانسور نوشته می شود که باید در همه آسانسورها رعایت گردد.

در غیر اینصورت احتمال وقوع حوادث ناگوار بسیار زیاد است.

آیین نامه ایمنی آسانسور:
همان طور که از نام این دستورالعمل مشخص است هدف اصلی بالا بردن ایمنی افراد استفاده کننده و جلوگیری از عوامل خطرناک شناخته شده می باشد.

برای افزایش ایمنی آسانسورها در دستورالعمل نکات ایمنی آسانسور وجود دارد که افراد نصب کننده آن ملزم به رعایت این نکات هستند.

اولین نکته این است که سیستم ایمنی آسانسور بعد از نصب توسط مهندسین ناظر به طور کامل مورد بررسی قرار بگیرد تا احتمال حوادث ناگوار و ضررهای جانی و مالی را تا حداکثر ممکن کاهش دهند.

برای این بررسی مهندسان باید موارد زیر را مدنظر قرار دهند.

تعریف آسانسور و انواع آن:
آسانسور دستگاهی برای جا به جا کردن افراد با شرایط و سنین مختلف یا کالا بین طبقات یک ساختمان است و بر اساس تنظیم اولیه در برخی از طبقات توقف دارد.

قسمت اصلی آسانسور کابین آن می باشد که حسب ظرفیت مورد نیاز و محل کاربرد آن از ابعاد و تجهیزات مختلفی برخوردار است.

این کابین بین ریل های عمودی با حداکثر انحراف 15 درجه نصب می شود.

اجزای تشکیل دهنده آسانسور:
آسانسور داری محیطی است که شامل سه قسمت کلی زیر می باشد:

موتورخانه: موتورخانه قسمتی است که اجزایی مانند موتور، گیربکس، تابلو کنترل آسانسور و تابلو برق در آن قرار می گیرد.

چاه آسانسور:
چاه قسمتی است که تجهیزاتی مانند ریل ها، وزنه تعادل، سیم بکسل مربوط به حرکت کابین یا سیم هیدرولیک در آن قرار می گیرد.

چاهک:
به پایین ترین نقطه چاه، چاهک گفته می شود که در آن تجهیزاتی مانند ضربه گیر ها، پریز، کلید قطع اضطراری و پایه ضربه گیر قرار می گیرد.

استاندارد چاه آسانسور:
اولین مورد برای بررسی ایمنی آسانسور چاه بالابر است. این چاه که بعدا اتاق آسانسور و تجهیزات ریلی و … در آن قرار می گیرد، اهمیت زیادی در ایجاد ایمنی دارد.

چاه بالابر دارای فضایی پوشیده است و دیوارها، کف و سقف آن باید ایمن و با استحکام کافی اجرا شوند.

دیوارهای آسانسور:
دیوارهایی که برای آسانسور تعبیه می شوند به هیچ وجه نباید دارای ترک یا حفره باشند و باید کاملاً صاف و یکدست باشند.

به علاوه کف چاه آسانسور که از نظر مصالح و ساخت مانند دیوارها زده می شود باید کاملاً تراز باشد. تجهیزاتی که به دیوارهای آسانسور متصل می شوند عبارتند از:

• وزنه تعادل.
• کابین.
• سیم بکسل ها.
• ضربه گیرها.
• ریل های راهنما.
• فلکه هرز گرد.
• گاورنر.
• لامپ های تونلی.
• پریز.
• کلید قطع اضطراری.

سیستم های ایمنی آسانسور:
در این قسمت از دستورالعمل ایمنی آسانسور باید سیستم ایمنی آسانسور یا پاراشوت را کامل و به صورت اجباری بررسی و تنظیم کنید.

در صورت بروز هر نوع خرابی، پاره شدن سیم بکسل یا اضافه بار، سرعت بیش از حد مجاز و … پاراشوت عمل کرده و بعد از طی مسیر کوتاهی آسانسور می ایستد.

ضربه گیر ها:
زمانی که کابین آسانسور و یا وزنه تعادل از حالت موازنه خارج شوند و احتمال سقوط آسانسور و خطر وجود داشته باشد، وظیفه ضربه گیرها مهار کردن این عکس العمل و جلوگیری از برخورد شدید کابین به کف چاهک آسانسور می باشد.

معمولاً کابین آسانسور قبل از نصب در محیط کارگاهی ساخته می شود و بعد از آن نیروهای کار انسانی آموزش دیده همراه با تجهیزات در محل مورد نظر حضور پیدا می کنند تا آسانسور را نصب نمایند.

این افراد نیز باید برای نصب آسانسور یک سری از تجهیزات گفته شده در دستورالعمل ایمنی آسانسور را حتما موقع نصب به کار ببرند. این موارد عبارتند از:

استفاده از نرده امگا:
وجود نرده های امگا به عنوان نرده های متحرک می تواند ایمنی آسانسور را افزایش دهد. در واقع وظیفه این نرده ها این است که از وارد شدن افراد و اشیا بیش از حد مجاز و قابل تحمل برای آسانسور جلوگیری کند.

لیمیت سوئیچ آسانسور:
نصب این سوییچ ها تا حد زیادی ایمنی آسانسور را افزایش می دهد. وظیفه این سوییچ ها این است که مانع از هر گونه حادثه سقوط آسانسور می شود.

سیستم نجات اضطراری آسانسور:
استفاده از سامانه فرود اضطراری نیز از سقوط ناگهانی آسانسور جلوگیری می کند. البته برای اینکه مطمئن شویم این سامانه به درستی کار می کند باید توسط مهندسین ایمنی آزمایش شود تا مشکلی ایجاد نشود.

استفاده از حفاظ دکل در آسانسور:
این وسیله نیز مانند نرده های امگا می تواند از ورود بیش از حد افراد یا وسایل به داخل کابین آسانسور جلوگیری کند.

استفاده از سیستم ایستا مکانیکی:
استفاده از این سیستم بسیار مهم است و ایمنی جانی افراد استفاده کننده از آسانسور را تأمین می کند.

اگر از این سیستم در قسمت بالایی دکل آسانسور و انتهای مسیر آن استفاده نشود، احتمال خارج شدن کابین آسانسور از مسیر و ریل و در نتیجه خطر سقوط وجود دارد.

در واقع این قطعه، قطعه ای است که باعث توقف آسانسور در ابتدا، انتها و در هر طبقه بین مسیر می شود.

استفاده از برگه نگه دارنده موتور:
این قطعه یک ایست اضطراری ایجاد می کند که با به کارگیری ترمز در صورت سقوط آسانسور به صورت اتومات با فاصله 2 متر از سطح زمین آسانسور را نگه می دارد.

بنابراین تا حد زیادی می تواند از ایجاد حوادث بسیار ناخوشایند که جان افراد را می گیرد نیز جلوگیری کند.

به غیر از موارد گفته شده استفاده از میکروسوئیچ ها و کلید فرمان، تابلو فرمان و تنظیم ولتاژ برق آسانسور نیز از موارد ایمنی است.

که نیروهای نصب کننده آسانسور باید حتماً از آن ها در کنار همه موارد گفته شده در بالا استفاده کنند.

این کار باعث می شود آسانسور ایمنی لازم برای عملکردی صحیح و با حداقل خطرات احتمالی را داشته باشد.