نکات مهم در افزایش بازدهی تهویه در مرغداری ها

حداقل سرعت تهویه مورد نیاز در سیستم تهویه حداقل برای سنین اولیه رشد جوجه ها، حدود cfm 2 / 0 - 1 / 0 به ازای هر قطعه پرنده باید باشد که این مقدار بستگی به شرایط آب و هوایی دارد؛ تغییر این سیستم به تهویه انتقالی، زمانی اتفاق می افتد که حرارت و رطوبت تولید شده توسط پرنده افزایش یابد. هر چه هوای خارج سردتر و گله جوان تر باشد، این تغییر با تاخیر بیشتری انجام می گیرد و بر عکس.

در مرحله پرورش، اگر دمای هوای بیرون 5 درجه سانتی گراد یا بیشتر سردتر از دمای داخل باشد، باید گرمای مناسب را با تهویه انتقالی تامین نمود و استفاده از تهویه تونلی صحیح نیست. اگر تهویه تونلی زودتر از زمان مناسب انجام گیرد، باعث ایجاد اختلاف دمای بیشتری در دو انتهای آشیانه شده و تأثیر منفی بر عملکرد گله خواهد داشت. بنابراین توصیه می شود حتی الامکان استفاده از این سیستم به تاخیر افتد.

در تهویه حداقل و انتقالی، وجود جریان هوای کافی اطراف هواده ها ضروری است، در آشیانه هایی که مدیریت هواده ها ضعیف است، اختلاف دمایی حدود 8 الی 11 درجه سانتی گراد بین هوای کف و سقف مشاهده می شود. در صورتی که می توان با مدیریت مناسب این اختلاف را به 3 درجه کاهش داد. همچنین عدم کنترل صحیح هواده ها می تواند 25 - 20 درصد هزینه های سوخت رانیز افزایش دهد. در مورد هواده ها، برای ایجاد جریان صحیح هوا باید دریچه های دیوار جانبی حداقل 3-2 اینچ و دریچه های سقف 5 / 1-1 اینچ باز باشند. برای تشخیص صحیح نوع تهویه (انتقالی- تونلی) باید به موارد ذیل توجه کرد:

اگر دمای هوای بیرون کمتر از 21 درجه سانتی گراد و گله در سن 4 هفتگی باشد، بهتر است تهویه انتقالی ادامه یابد. اگر دمای هوای بیرون 18 درجه سانتی گراد و سن گله بین 5 تا 8 هفتگی باشد؛ و همچنین اگر دمای هوای بیرون 15 درجه سانتی گراد یا پایین تر و گله در سن 8 هفتگی باشد؛ اعمال تهویه انتقالی راندمان بالایی دارد.

اگر هوای بیرون خیلی سرد باشد؛ تهویه تونلی مفید واقع نمی شود. در گله های کوچک تر و یا در هوای سردتر، در صورتی که اختلاف دما بیش از 3 درجه سانتی گراد باشد بیانگر این است که به جای استفاده از تهویه تونلی می توان از تهویه انتقالی استفاده کرد. در تهویه سیستم تونلی، زمانی که رفتار گله نشانگر گرم بودن آشیانه است، باید سیستم خنک کننده تبخیری را روشن نمود. اگر پیش بینی شود که دما به 32 درجه سانتی گراد نزدیک است، روشن نمودن سیستم خنک کننده تبخیری بهتر از فعال نمودن کل هواکش های تهویه تونلی است.

فعال نمودن سیستم خنک کننده تبخیری باید قبل از مختل شدن تعادل حرارتی پرنده باشد که در پرندگان با پوشش پر کامل، این اختلال تعادل حرارتی در محدوده دمای 26 تا 29 درجه سانتی گراد رخ می دهد. باید توجه داشت که دمای موثر را نمی توان از روی دماسنج یا ماشین حساب به دست آورد، این دما فقط قابل تخمین است.

رفتار پرنده بهترین راهنما برای تنظیم هواکش ها است تا از این طریق سرعت مناسب جریان هوا ایجاد گردیده و در نهایت میزان مورد نیاز هوا در آشیانه تامین گردد.در بیشتر مرغداری ها به منظور افزایش میزان راندمان، فرایند تهویه هوا به صورت عرضی صورت می گیرد و هیتر هایی در مقابل فن های دمنده هوا قرار گرفته و در آن طرف سالن نیز یعنی قسمت رو به رویی فن های مکنده هوا قرار گرفته اند.

به منظور بهره مندی از حداکثر توان هیتر ها و فن ها هم چنین جلوگیری از بروز بیماری های احتمالی در پرندگان، کلیه درز ها و سوراخ هایی که احتمال ورود هوای سرد از آنها وجود دارد باید گرفته شود. قابل توجه است که این سوراخ ها هم در فصل تابستان و هم در فصل زمستان مشکل ساز هستند زیرا در فصل تابستان خود راهی برای ورود حشرات و موجودات موذی به داخل سالن می شوند که این موجودات باعث انتقال بیماری به پرندگان هستند و در فصل زمستان نیز با وارد سازی هوای سرد موجب بروز بیماریهایی نظیر سرماخوردگی و آنفولانزا در پرندگان می شوند.

خوشبختانه با اختراع وسیله ای بنام ترموستات دمای سالن را می توان در حد ثابتی نگه داشت. ترموستات های متصل به فن ها و هیتر ها می توانند زمان شروع به کار و توقف آنها را مدیریت نمایند، طوریکه در صورت تجاوز دمای محیط سالن از 30 درجه سانتی گراد هیتر ها متوقف خواهند شد و فن ها تا رسیدن دما به حد مطلوب مانند 24 درجه همچنان به عملکرد خود ادامه خواهند داد، برعکس این عمل نیز زمانی اتفاق می افتد که دما به حداقل خود مثلا 18 درجه سانتی گراد برسد و هیتر ها و فن ها شروع به کار خواهند نمایند، بدین ترتیب می توان میزان راندمان گله را به صورت قابل توجهی افزایش داد.