نوع خودکششی دقیقا مانند کمباین غلات وارد زمین شده و ابتدا توسط هد خود برگ چغندر را قطع کرده و سپس چغندر ها را کنده و برای بارگیری به انبار خود منتقل می کند.برای برداشت فاصله ردیفها باید 50 سانتی متر باشد و عمق بین دو ردیف نباید از 15 سانتی متر بیشتر باشد این نوع کمباین در هر بار رفت 6 ردیف کامل را برداشت می کند.سرعت کار ان بسته به مدل از 1 تا 2 هکتار در ساعت متغیر است و توانایی برداشت در زمینهای گلی را نیز داراست.هرچه زمین از طول بیشتری برخودار باشد سرعت برداشت نیز بیشتر می گردد.
کمباین ROPA: در حال حاضر قویترین کمباین در جهان از نظر قدرت موتور است. طول ان 15 متر ارتفاع 4 متر و عرض آن 3 متر است.قدرت موتور وسیله 539 اسب بخار بوده و سرعت برداشت ان 2 هکتار در ساعت است.
مزایا و معایب: تا اینجای کار فقط از مزایا صحبت شد.البته انصافا با توجه به اینکه این دستگاهها با تکنولوژی روز طراحی و ساخته شده اند و شرایط کشورهای سازنده از نظر اب و هوایی با شرایط کشورمان در مناطقی که چغندر کاشته می شود تقریبا مشابه است ومی توان گفت که از نظر خود دستگاه عیب مشهودی مشاهده نمی شود.
اما شرایط کار در کشورمان با کشورهای فوق فرق های زیادی دارد. همانطور که در بالا عرض شد سرعت برداشت بین 1 تا 2 هکتار در ساعت متغیر است.کمباین HOLMER ساخت آلمان: از این نوع مدل سال 2005 دو دستگاه توسط کشت و صنعت جووین نیشابور وارد شده و هم اکنون نیز فعال اند. قیمت در ان زمان با احتساب هزینه حمل و نقل 420 میلیون تومان بوده است و شرکت سازنده دستگاه را به مدت 1 سال گارانتی کرده است.
این بدین معنا است که اگر این دستگاه در روز تنها 10 ساعت کار کند حدود حداقل 400 الی 500 تن چغندر قند درو می گردد که برای حمل این مقدار به کارخانه از حدود 40 تا 50 دستگاه کامیون استفاده می شود.
کمباین MOREAU ساخت کشور فرانسه است. ظرفیت انبار ان 24 متر مکعب برابر با 18 تن است.طول این دستگاه 12 متر و عرض ان برای حالت راهپیمایی 3 متر است. از این نوع کمباین تا کنون وارد کشور نشده است.
حتما عزیزان آگاهی دارند که در فصل برداشت تهیه دستگاه 10 کامیون در روز هم به دلیل در صف تحویل ماندن اکثر کامیون های موجود منطقه مشکل است.چه برسد به 50 دستگاه و شاید بیشتر.
در ثانی بسیاری از کارخانجات قند برای حوزه های تحت پوشش خود سهمیه خاصی را برای تحویل در روز در نظر می گیرند. در بسیاری از مناطق سهمیه تحویل کل حوزه از نیمی از ظرفیت برداشت کمباین در روز کمتر است.
مشکل دیگر مربوط به جابه جایی وسیله در مسافت های زیاد است که تنها با تریلرهای سه محور (کمر شکن) امکان پذیر است که آن هم مشکلات خاص خود را دارد. لازم به ذکر است که کمباینهای فوق تنها دو دنده برای حرکت دارند و بیشترین سرعت آنها 25 کیلومتر در ساعت است.مشکلات فوق را اضافه کنید به اینکه فصل برداشت به دلیل احتمال بارندگی معمولا کوتاه بوده و چنانچه وسیله فوق دچار خرابی شود و احتیاج به قطعات یدکی پیدا کند بایستی تا رسیدن قطعات از کشور سازنده غیر فعال شود.
گرچه این کمباین توانایی برداشت در زمین های گلی را نیز دارد. اما در عمل کشاورزان منتظر نخواهند ماند تا شما کارتان را برای بقیه تمام کنید، بلکه قبل از بارندگی در بازه زمانی کوتاهی اقدام به برداشت می نمایند.
ذکر این نکته جالب است که در سال گذشته یکی از دو کمباین موجود در سبزوار به دلیل دچار مشکل شده و نیاز به قطعات یدکی پیدا می کند. قطعات مورد نیاز بلافاصله از آلمان ارسال می شود اما روند ترخیص آن از گمرک به دلیل مطالبه مقدار زیادی عوارض گمرکی بیش از 1 ماه به طول می انجامد.
ظاهرا پس از یک ماه با نامه وزارت کشاورزی، قطعات فوق به دلیل اینکه در مدت گارانتی و رایگان ارسال شده اند از عوارض معاف می گردند. اینگونه مشکلات در تامین لوازم یدکی بسیاری از خریداران داخلی را از ادامه کار منصرف می نماید.مضاف بر اینکه به واردات این دستگاه ظاهرا هیچ گونه یارانه و یا امتیازی تعلق نمی گیرد. با توجه به قیمت بالای وسیله خرید آن تنها زمانی اقتصادی است که دستگاه فوق برای دیگران کار نماید و به قولی در کشور چرخانده شود.
این که در ایران در خوزستان چغندر در اردیبهشت ماه و در سایر مناطق بین مهر تا آذر برداشت می شود باعث می شود که بازار خوبی در چند ماه سال برای کار آن فراهم شود. اگر دستگاه بخواهد برای کشاورزان دیگر کار کند قیمت کار آن بیش از 200 هزار تومان در هکتار خواهد بود. ناگفته نماند در برخی مناطق کشور تا سه برابر این مبلغ نیز پرداخت می شود. به علت اینکه مکانیزاسیون چغندرقند در ایران به علل مختلف با عقب ماندگی های بسیاری روبرو بوده است.
ورود چنین دستگاه های پیشرفته ای می تواند بخشی از این عقب ماندگی را جبران کند. و مسلما بر اشتیاق کشاورزان به کاشت این محصول بیافزاید.اما متاسفانه با بحرانی که برای کشور در دو سال اخیر پیش آمد بیش از 30 درصد از سطح زیر کشت چغندرقند کم شد و ظاهرا این روند ادامه دارد. گرچه نمی خواهم باعث پشیمان شدن کسانی شوم که علاقه به خرید چنین دستگاهی دارند.
کسی که می خواهد چنین کاری کند باید از تمام مسائل آگاه باشد و با آمادگی به مواجهه مشکلات این کار برود. در پاسخ به این عزیز در مورد نظر خودم باید عرض کنم که برای این کار به نظر می رسد با وجود مشکلات یاد شده در صورتی که 1-هزینه خرید دستگاه از منابع مالی شخصی باشد.به عبارتی وام نباشد. 2-بتوانید چند ماه از سال در شهرهای مختلف بگذرانید. 3- و از همه مهم تر علاقه به اینگونه کارها داشته باشید. می توانید برای گام های بعدی مانند عقد قراردادهای خرید و یا مذاکره با کارخانجات قند و..... اقدام کنید.
حمایت دولتی از کار شما و در جریان بودن و مسئولان ذیربط در بخش نباتات صنعتی جهاد کشاورزی می تواند در صورت بروز مشکلات بعدی نظیر وارد شدن قطعات یدکی نافع باشد.نزدیک بودن مراکز عمده کشت و مالکان عمده به محل شما در موفقیتتان اثر به سزایی دارد چرا که در صورتی که بتوانید از محل خود خارج نشوید کمتر خسته می شوید ومجبور نخواهید شد پس از چند سال به دلیل خستگی از کار آن را رها کنید.