جعبه دنده یا گیربکس و نقش آن در موتورسیکلت

جعبه دنده یا گیربکس از قطعات مهم موتورسیکلت محسوب می شود که کنترل و تنظیم کردن نیروی وارده بر چرخ ها را بر عهده دارد. این بخش از آن جهت دارای اهمیت است که هر موتوری توان تولید مقدار مشخصی از گشتاور را داراست. ولی با استفاده از گیربکس می توان بدون افزایش دور موتور و گشتاور، به سرعت مناسب و دلخواه خود رسید.

وظایف گیربکس در موتورسیکلت

به طور کلی وظیفه گیربکس، ایجاد تعادل میان نیرو و سرعت می باشد. برای مثال وسیله نقلیه و یا موتورسیکلت در سربالایی ها احتیاج به نیروی زیاد ولی سرعت کم دارد که گیربکس این را متعادل می سازد. افزون بر این وظیفه گیربکس که ذکر گردید، این سیستم نقش های دیگری نیز در وسایل نقلیه بر عهده دارد که برخی از این موارد عبارتند از:

جلوگیری از سرعت ناخواسته

با استفاده از گیربکس می توان وسیله نقلیه را در شرایطی که امکان خروج از جاده و خارج شدن سرعت از کنترل وجود دارد، وسیله نقلیه را در اختیار راننده قرار داد.

کنترل و تنظیم کردن جهت های حرکت موتورسیکلت

با استفاده از گیربکس می توان جهت های حرکت موتورسیکلت را به سمت عقب و جلو تنظیم کرد؛ یعنی امکان حرکت معکوس وجود دارد.

کار کردن موتور در صورت عدم حرکت وسیله نقلیه (در جا کار کردن موتور)

معمولا گاهی اوقات پیش می آید که موتور وسیله نقلیه فعال باشد ولی هیچ حرکتی صورت نگیرد. گیربکس این کار را مهیا می سازد که منتقل کردن نیروی موتور به چرخ ها را متوقف کند.

انواع گیربکس موتورسیکلت

برخی از انواع گیربکس ها شامل گیربکس دستی، گیربکس ترتیبی، گیربکس اتوماتیک و گیربکس نیمه خودکار می شود.در گیربکس دستی درگیر کردن دنده ها برای حرکت و فعالیت نیاز به حرکت دسته دنده توسط راننده دارد. اما در گیربکس اتوماتیک بدون این که راننده در تغییر دنده ها دخالتی داشته باشد، تغییر دنده ها به صورت اتوماتیک صورت می گیرد.

گیربکس های دستی هم خود انواع مختلفی دارند که برخی از آن ها فقط در موتورسیکلت ها مورد استفاده قرار می گیرد و در خودروها کارایی ندارد. امروزه بسیاری از موتورسیکلت ها از جعبه دنده های ترتیبی استفاده می کنند.در واقع عوض کردن دنده با گیربکس ترتیبی از سهولت بیشتری برخوردار است و فقط این را در اختیار موتورسوار قرار می دهد که یک دنده بالا و یا یک دنده پایین را انتخاب کند. این مدل مذکور برای موتورسیکلت ها کاربرد دارد.