اگر نگاهی به دور و بر خود بیندازیم بسیاری از سازه ها، دستگاه ها و ماشین آلاتی را می بینیم که تماماً از فلز ساخته شده اند یا در ساختار خود قطعات فلزی به کار برده شده است.
فلزها انواع گوناگون دارند و هر کدام از آن ها نیز کاربردهای گسترده و گوناگون منحصر به خود را دارند.
آلیاژها از ترکیب دو یا چند فلز با هم و یا از ترکیب فلز و نافلز تشکیل می شوند. آلیاژهای مختلف نیز کاربرد متفاوت دارند.
در این مقاله به معرفی مفرغ، انواع آن، تاریخچه و کاربرد مفرغ در دوران مختلف می پردازیم.
مفرغ در واقع همان آلیاژ برنز است که در زمان های قدیم ایرانیان نام مفرغ را بر آن نهاده بودند.
مفرغ یا برنز را می توان به عنوان قدیمی ترین آلیاژی که توسط بشر شناخته شده نام برد. قدمت این آلیاژ به حدود پنج هزار سال قبل از میلاد مسیح بر می گردد.
مفرغ در واقع آلیاژی است که بر پایه فلز مس بوده و از ترکیب مس و روی تشکیل می شود. این آلیاژ را می توان به طور طبیعی در معادن مس نیز مشاهده کرد.
زیرا به طور طبیعی در این معادن فلز مس با فلزات سنگ های اطراف که ممکن است فلز روی هم باشند ترکیب شده و به شکل آلیاژ طبیعی قابل مشاهده است.
حداقل 67 درصد آلیاژ مفرغ را فلز مس تشکیل می دهد.
آلیاژ مفرغ از فلزات مس و روی سخت تر است و به همین جهت در ساختن اشیای مقاوم و برنده مانند چاقو و غیره استفاده می شود.
این آلیاژ در رنگ های مختلف وجود دارد مانند نارنجی، قرمز و قرمز کم رنگ. از دیگر خصوصیات آلیاژ مفرغ (برنز) می توان به جوش پذیری عالی، نرمی و ماشین پذیری، مقاومت به خوردگی اتمسفری، عدم جرقه سایشی، دوام و پایداری و سخت شدگی با کار سرد اشاره کرد.
آلیاژ مفرغ یا برنز را به سه دسته کلی زیر طبقه بندی می کنند:
تاریخچه مفرغ در ایران:
همان طور که در قسمت بالا اشاره شد از زمان های بسیار دور و از حدود هزاران سال قبل مفرغ به عنوان یکی از آلیاژهای مهم مورد استفاده بشر قرار می گرفته و بشر از این آلیاژ برای مصارف گوناگون استفاده می کرده است.
به عنوان مثال در انگلستان در معادن کورنوال ذخیره های بسیار زیادی از روی وجود دارد و از زمان های دور انگلیسی ها از این روی برای تولید و استفاده اشیای مفرغی استفاده می کردند.
و بخشی از این روی را نیز به کشورهای دیگر اروپایی برای ساختن مفرغ می فرستادند.
رومی ها، مصری ها، چینی ها و یونانی ها نیز از مفرغ برای ساخت وسایل استفاده می کردند.
کاربردهای آلیاژ مفرغ در زمان های قدیم:
کاربرد مفرغ در زمان های قدیم برای ساخت ظروف مختلف و ادواتی مانند نیزه، چاقو و غیره بوده است.
استفاده از ظروفی مانند کاسه ها، فنجان ها و بشقاب های مفرغی در قرون وسطی در انگلستان و سایر کشورها رواج داشته است.
ولی این آلیاژ مختص طبقه متوسط جامعه بود و ثروتمندان آن زمان از ظروفی از جنس نقره برای وسایلشان استفاده می کردند.
در کشورهای مختلف مانند فرانسه، روسیه، هلند، بلژیک، آلمان، سوئیس و غیره نیز از قرن چهاردهم ساخت ظروف مفرغی مانند قابلمه، بشقاب، نمکدان، فنجان و غیره رواج پیدا کرد.
کاربرد فلز مفرغ در صنعت:
در زمان حال، از مفرغ با نام برنز فسفری نیز یاد می شود که استحکام و مقاومت بالایی دارد ولی ضریب اصطکاکش پایین است.
همین خصوصیات مفرغ باعث شده است تا از آن در ساخت و تولید انواع چرخ دنده ها، پره موتور کشتی ها و تمامی اجزای متحرک ماشین آلات استفاده شود.
از دیگر کاربرد این فلز می توان به استفاده از این آلیاژ در ساخت قطعات ابزارهای موسیقی مانند سیم گیتار و ساخت ساکسیفون یاد کرد.
همین طور می توان از آلیاژ مفرغ در ساخت ظروف مختلف، مجسمه های گوناگون و ابزار تزیینی برای استفاده در دکوراسیون منازل و سایر مکان ها بهره برد.
آلیاژ مفرغ یا همان برنز، طبق روایتی اولین آلیاژی است که از هزاران سال قبل بشر آن را کشف کرده و از آن در مصارف مختلف استفاده کرده است.
این آلیاژ از ترکیب مس و روی حاصل می شود که کاربردهای گسترده ای از ظروف مورد استفاده در آشپزخانه گرفته تا صنایع کشتی سازی و خودروسازی دارد.
|
|
|
|
| نماد اعتماد الکترونیک | نشان ملی ثبت | گواهی شامد ارشاد |
© کلیه حقوق مادی و معنوی این وب سایت متعلق به داده پردازان هومان پویان می باشد.
