ورق سیاه و فرآیند تولید آن در کارخانجات

ورق آهن یکی از مهم ترین دسته های آهن آلات می باشد. این محصول نوعی فلز مسطح می باشد که کاملا صیقل خورده است.

به طور کل می توان گفت که ورق آهن به دو شکل رول و برش خورده به تولید می رسد.

لازم است این موضوع را هم بدانیم که ورق سیاه همان نورد گرم می باشد. نورد گرم به دو بخش معمولی و صنعتی تقسیم می شود که هر کدام از این ورق ها استاندارهای خاص و متفاوت خود را دارند.

نحوه تولید ورق سیاه (ورق گرم):
در ابتدا لازم است که در کارخانه سنگ آهن را ذوب کنند و آن را در واحد ریخته گری به اسلب تبدیل کنند.

ورق سیاه یا ورق گرم را به دو صورت نورد گرم پیوسته و ناپیوسته تولید می کنند که در شرکت فولاد مبارکه از نورد گرم ناپیوسته استفاده می شود.

این روش به صورتی است که زمانی که اسلب تولید می شود، آن را در ابعاد مشخصی مانند قطعات 6 متری و بسته به نیاز مشتری برش می زنند.

پس از آن ورق تولیدی به این روش را با فرآیندی مثل خنک کردن در هوای آزاد یا با آب و یا با روغن خنک می کنند.

کیفیت محصول یعنی سختی و نرمی و میزان کربن در استفاده از این روش ها متفاوت است. سپس مجددا به واحد نورد گرم انتقال داده و آن را پیش گرم با حرارتی در حدود 1400 درجه، حرارت دهی می کنند و مجددا آن را نورد می کنند.

به همین دلیل است که به این محصول کلاف گرم می گویند چون به صورت گرم نورد می شود. سبا هم یکی از شرکت های داخل ذوب آهن است که مالکیت آن در اختیار فولاد مبارکه می باشد و کلاف گرم تولید می کند، به همین دلیل آن را از فولاد مبارکه جدا نمی دانیم.

کارخانه سبا کلاف گرم را به روش نورد پیوسته تولید می کند به این معنی که وقتی که اسلب را تولید کردند بلافاصله آن را خنک نمی کنند بلکه مستقیما وارد خط نورد گرم شده و به کلاف گرم یا ورق سیاه که یک اصطلاح بازاری است، تبدیل می شود.

زمانی که کلاف گرم تولید شد ابتدا به صورت رول و گرم است. ضخامت کلاف گرم از 1.5 میل تا 16 میل می باشد. 16 میل را فولاد مبارکه تولید می کند.

همانطور که پیش از این اشاره کردیم، ورق گرم به دو شکل کلاف و رول در بازار فروخته می شود. شیت مصارف مختلفی دارد که مهترین کاربرد آن برای ساخت لوله و پروفیل می باشد.

رول یا شیت برای چارچوب در، پنجره های آهنی، ستون ها، لوله های گاز، قوطی، لوله های آب و گاردریل استفاده می شود.

برای تولید لوله نیاز به ورق گرم می باشد. شرکت های تولیدکننده این نوع از ورق، کلاف گرم یا رول را نواربر می کنند و لوله و پروفیل تولید می کنند.

حالتی که به ورق داده می شود پروفیل نام دارد. ورق گرم را به جز برای مصارف لوله و پروفیل، برای دیگر مصارف باید اسیدشویی کرد. به این صورت که ورق را از حوضچه عبور می دهند که به این عمل اسیدشویی می گویند.

از دیگر مصارف ورق گرم در کشتی سازی و سوله سازی، مخزن داخلی آبگرمکن، کفی های تریلی، کانتینرها، زیر و بند ماشین ها، در خودرو سازی به به صورت اسید شویی شده می باشد.

در حوزه نورد گرم، تختال هایی که بعد از گرم شدن در دمای نزدیک ذوب، پوسته زدایی می شوند و در ضخامت های 1.2 تا 16 میلی متر می رسد و به صورت کلاف تولید و به بازار وارد می شوند.

در تولید ورق سیاه از دو نوع فناوری استفاده می شود. عملیاتی در نورد سرد انجام می شود که در نهایت به محصول تولید شده توسط آن نورد سرد می گویند که در بازار ورق روغنی نامیده می شود.

در مقابل در نورد گرم عملیاتی انجام می شود که در نهایت ورق سیاه تولید می شود.

به طور کلی ورق گرم به دو صورت وارد بازار می شوند. ورق هایی که از ضخامت 1.5 کمتر باشد به صورت رول وارد بازار می شوند و به دلیل ضخامت کم فرم گیری راحتری دارند.

ورق هایی نیز هستند که دارای ضخامتی بیشتر از 1.5 میلی متر می باشند، اما به دلیل این که فرم گیری آن ها سخت می باشد به صورت شیت یا همان تکه های مستطیل شکل و به اندازه های دلخواه بر حسب نیاز مشتری برش می زنند.

شرکت های تولید کننده کلاف گرم:
شرکت های بسیاری در سراسر کشور به تولید کلاف گرم می پردازند. از جمله این شرکت ها می توان به فولاد مبارکه، فولاد غرب آسیا، نورد کاویان اهواز، نورد گیلان و فولاد اکسین اهواز که تولیدکننده ورق های عریض می باشد، اشاره کرد.

در کارخانه های مذکور ورق هایی تولید می شوند که از عرضی در حدود 1800 برخوردار هستند. در مقابل شرکت اکسین ورق هایی با ضخامت 2 تا 2.5 متر به بالا را به تولید می رسانند.