ورق آلیاژی، انواع و مزیت های استفاده از آن

در واقع آلیاژ به ترکیبی از چند فلز و یا چند عنصر مختلف گفته می شود.

به طور کلی فلزاتی مانند آلومینیوم، آلیاژ فولادی، آلیاژ برنز، آلیاژ منگنز و سایر آلیاژها را می توان با هم ترکیب و پس از انجام عملیات روی آن به عنوان ماده اولیه یک محصول مورد استفاده قرار داد.

فولاد یک آلیاژ پرکاربرد می باشد که از ترکیب آهن و کربن حاصل می شود. در واقع اکنون می توان گفت که فولاد آلیاژی ترکیبی از آهن، کربن و چند عنصر دیگه می باشد.

امروزه نود درصد از محصولات فلزی که ما در زندگی روزمره خود با آن ها سر و کار داریم از فلز خالص نمی باشند و در واقع از ترکیبی چند فلز و همان آلیاژ هستند.

در مورد صورت گرفتن فرآیند آلیاژی می توان گفت که این عملیات می تواند به فلز خواص مطلوب تری ببخشد. هواپیماها، دوپرخه ها، قابلمه های آشپزی و بسیاری از وسایل اطراف ما در واقع از آلیاژهای مختلف ساخته می شوند.

با توجه به توضیحاتی که ذکر کردیم، می توان گفت که ورق آلیاژی یک نوع از ورق آهن می باشد که از ترکیبات شیمیایی مختلفی تشکیل شده است.

در واقع این نوع ورق با ورق آهنی که فقط از آهن خالص ساخته شده، متفاوت می باشد.

روش ساخت ورق آلیاژی با استفاده از فرآیند نورد گرم می باشد. عناصر آلیاژی مختلف ورق آلیاژی از ترکیبات شیمیایی متفاوتی توسط فرآیند نورد گرم کردن به دست می آید و به دلیل تفاوت در ترکیبات شیمیایی و حضور عناصر آلیاژی مختلف در ورق آلیاژی، انواع بی شماری از این محصول با کاربردهای مختلف تولید می شود.

در این مقاله قصد داریم در ابتدا به توضیح ورق آلیاژی بپردازیم و در ادامه توضیح خواهیم داد که این ورق چه انواع و کاربردهایی دارد.

مزیت های استفاده از ورق های آلیاژی:
همانطور که می دانید مخلوط کردن فلزات با یکدیگر یا به طور کلی با فلزات مختلف از مزایای بسیاری برخوردار است.

این مواد به صورت ترکیبی می توانند در افزایش سختی، کاهش نقاط ذوب و افزایش مقاومت کششی موثر باشند. از آن جایی که کلیه فلزات خالص از نقطه ذوب بالایی برخوردار می باشند، بسیار نرم هستند.

به عنوان مثال طلای خالص بسیار نرم و قابل انعطاف می باشند. علاوه بر این، به راحتی با مقدار کمی از گرما خم می شوند. به همین دلیل است که بیشتر جواهرات طلا در واقع از آلیاژ می باشند.

همانطور که می دانید فلزات بسیار واکنش پذیر می باشند و از نقطه ذوب بالایی برخودار می باشند. به عنوان مثال، آهن بسیار قوی می باشد ولی با این حال با رطوبت هوا واکنش نشان می دهد و همچنین بسیار راحت می تواند زنگ بزند.

در مقابل، چدن به عنوان یک آلیاژ می تواند به جلوگیری از این امر کمک کند. ورق های آلیاژی قابل بازیافت بوده و برای محیط زیست خطری ندارند.

انواع ورق های آلیاژی:
به طور کلی ورق ها به صورت رول فرم یا همان کویل و حلقه و یا شیت فرم یعنی ورق برش شده در بازار آهن موجود می باشند.

تکنولوژی های مختلفی برای تولید انواع ورق آلیاژی موجود می باشد. نورد سرد و نورد گرم از جمله فرآیندهای هستند که برای تولید این نوع ورق ها بکار گرفته می شوند.

در واقع به محصولی که در اثر نورد گرم تولید می شود، ورق سیاه و به محصولی که در اثر نورد سرد تولید می شود را ورق روغنی می نامند.

همان طور که پیش از این اشاره کردیم، ورق های آلیاژی را با ترکیبات شیمیایی متفاوتی می سازند. به همین ترتیب، انواع و گریدهای متعددی از ورق آلیاژی تولید و روانه بازار می شود. این ورق ها برای استفاده در مصارف مختلفی به تولید می رسند.

انواع ورق های آلیاژی فولادی:
کلمه فولاد در بازار آهن برای ورق هایی که فقط از آهن و کربن تهیه شده اند یا همان ورق آهن معمولی یا کربن استیل که همان ورق ST37 است به کار می برند.

از آنجا که مواد مختلفی در ترکیبات آلیاژها به کار می رود بنابراین هر آلیاژ خواص فیزیکی و شیمیایی متفاوت و به طبع آن کاربردهای متفاوتی دارد و صنایع مختلف نیازمند فولادهای مختلف هستند که باید در انتخاب آن ها دقت شود.

آلیاژهای آهن دارای قیمتی بالاتر از ورق آهن معمولی می باشند. دلیل این امر این است که آلیاژهای آهن خواص بهتری نسبت به ورق آهن های معمولی دارند. با این حال، لازم است که درانتخاب این نوع ورق ها دقت شود زیرا در صورت انتخاب اشتباه ممکن خسارات جبران ناپذیری رخ دهد.

انواع ورق های آلیاژی:
همانطور که پیش از این اشاره کردیم ورق های آلیاژی در انواع مختلفی به تولید می رسند. در این بخش به انواع این نوع ورق ها اشاره خواهیم کرد.

به طور کلی می توان گفت که ورق های آلیاژی به انواع ورق های زیر تقسیم بندی می شوند:

ورق آلیاژی A516:
ورق آلیاژی A516 که از دسته ورق های آلیاژی گرم به شمار می رود دارای گریدهای مختلف 55، 60، 65، 70 است که با وجود اختلاف خیلی نا چیز در ترکیبات شیمیایی هر کدام از گریدها، خواص کاملا متفاوتی را برای هر گرید مشاهده می کنیم.

به همین علت توصیه می شود به هنگام خرید این ورق آلیاژی گواهینامه تولید آن را نیز بخواهید. در گواهینامه تولید این محصول مشخصات هر گرید و خواص شیمیایی و مکانیکی آن ها ذکر شده است. این نوع ورق همچنین از دسته ورق آتشخوار به حساب می آید زیرا می تواند دمای بسیار بالا را تحمل کند.

ورق آلیاژی A36:
نوع دیگری از ورق آلیاژی وجود دارد که برای محیط های دریایی با ترکیبات شیمیایی و خواص مکانیکی به خصوص تولید می شود و با نام ورق دریایی معروف است.

این ورق آلیاژی همچنین در دسته ورق های گرم قرار دارد زیرا با فرآیند نورد گرم تولید می شود. از ویژگی های مهم این محصول مقاومت بالای آن به آب شور دریا و استحکام خمشی (به سادگی خم نمی شود) آن است.

خواص مکانیکی این نوع ورق آلیاژی بسیار مهم است و بیشتر از ترکیب شیمیایی به هنگام خرید محصول مورد توجه قرار می گیرد هر چند که همین ترکیب شیمیایی است که بر خواص مکانیکی ورق آلیاژی تأثیر می گذارد و آن را تعیین می کند.

ورق آلیاژی A283:
این نوع ورق در دسته ورق های مخزنی قرار دارد. از ویژگی های آن می توان به خاصیت خم کاری و جوشکاری اشاره کرد.

ورق آلیاژی A283 در چهار گرید C, B, A و D تولید و روانه بازار می شود. خواص مکانیکی هر کدام از گریدها با هم متفاوت بوده و برای تشخیص خواص آن ها نیاز به انجام آزمایشات فیزیکی و شیمیایی و زمان بر است.

از این رو به هنگام خرید این محصول نیز بایستی گواهینامه معتبر شامل مشخصات شیمیایی و مکانیکی آن از فروشنده دریافت شود. از بین چهار گرید این نوع ورق آلیاژی، گرید C بیشترین کاربرد و تقاضا را دارد.