استانداردهای نصب اسپرینکلر، اسپرینکلر نمونه ای از تجهیزات سیستم اطفاء حریق است. در صورتی که دمای محیط از حد مشخصی بالاتر رود و یا آثار حریق در محیط احساس شود، سیستم اسپرینکلر شروع به فعالیت کرده و آب را از داخل سیستم به خارج هدایت می کند. در این بخش به قوانین مربوط به نصب سیستم اسپرینکلر می پردازیم.
قوانین کلی نصب اسپرینکلر
در سیستم اطفاء حریق اتوماتیک آبی (اسپرینکلر) تنها مجاز به نصب اسپرینکلرهای نو و سالم هستید.در صورتیکه به هر دلیلی یک اسپرینکلر از سیستم خارج شود نباید مجدد آن اسپرینکلر در سیستم نصب گردد.اسپرینکلرها و سایر تجهیزات اعلام و اطفاء حریق حتماً باید مورد تایید سازمان آتش نشانی و دارای تاییدیه باشند.تمامی تجهیزات نصب شده در سیستم باید قابلیت تحمل حداکثر فشار کاری سیستم، که در معرض آن قرار می گیرند را داشته باشند و این فشار برای اجزای نصب شده روی زمین و زیر زمین به ترتیب نباید کمتر از 175psi (1.12bar) و 150psi (4.10bar) باشند.
تمامی اجزاء مورد استفاده در این سیستم ها باید فهرست شده و دارای استاندارد باشند.زمان نصب اسپرینکلرهای هر سیستم، آبپاش باید به یک شیر کنترل با دسترسی مناسب مجهز شود. جایگاه نصب شیر باید طوری انتخاب شود که کلیه منابع خودکار تأمین آب را کنترل کند.هر سیستم اسپرینکلر باید برای شناسایی و هشدار مجهز به جریان مناسب باشد.
تا در صورت فعال شدن سیستم بتواند افراد داخل ساختمان را آگاه کند. این دستگاه ها می توانند به صورت آلارم مکانیکی (مانند آلارم موتور آبی) و آلارم الکتریکی (سیستم اعلام حریق) کار کنند. با استفاده از پرشر سوئیچ که عملکرد آن فقط به تغییرات فشار بستگی دارد، به صورت مستقیم مجاز به تشخیص جریان و ارسال سیگنال به سیستم اعلام حریق نیست.
هنگام نصب آبپاش، هر سیستم اسپرینکلر باید به طور صحیح توسط اتصال آتش نشانی (شیر سیامی) تغذیه شود.جهت تخلیه آب سیستم در مواقع ضروری باید شیر تخلیه بر روی سیستم اسپرینکلر (Fire Sprinkler) نصب شود.در صورت طراحی و اجرای رایزر مشترک (سیستم آبپاش و سیستم لوله ایستاده) در هر شاخه از سیستم باید به ترتیب شیر کنترل، شیر یک طرفه، فلوسوئیچ و شیر تست و تخلیه نصب شود.
در ساختمان هایی که زیر بنای آنها بیش از 4830 متر مربع و یا ارتفاع آنها بیش از 23 متر باشد، بایستی در هر طبقه بر روی انشعاب سیستم به ترتیب شیر کنترل، شیر یک طرفه، شیر تست و تخلیه نصب شود. در غیر این صورت نصب فقط تعدادی از موارد ذکر شده کافی است.
در ابتدای رایزر سیستم آبپاش باید شیر کنترل، درجه فشار سنج، شیر تخلیه اصلی و وسایل تشخیص و هشدار جریان آب (فلوسوئیچ یا مکانیزم خاص تشخیص جریان توسط فشار سنج) نصب شود. در ساختمان های گروه S3 در زمان عملکرد سیستم، علاوه بر ارسال سیگنال هشدار به سیستم اعلام حریق، باید آلارم هشدار مکانیکی نیز به صدا درآید.
شیرهای کنترل سیستم اسپرینکلر برای ساختمان های S2و S3 جهت اطمینان از باز بودن آنها باید کنترل شوند. در صورت بسته بودن باید سیگنال خطایی را به سیستم اعلام حریق ارسال کند.در ساختمان های گروه S2 و S3 لوازم جانبی شیر خاموش کن در ابتدای خط سیستم آبپاش باید به یک نشانگر مجهز شود و توانایی ارسال سیگنال نظارت را داشته باشد.
جهت بهره برداری بهینه از سیستم اسپرینکلر و همچنین ارسال پیام هشدار به سیستم اعلام حریق ساختمان، توصیه می شود از یک سوپاپ هشدار دهنده یک طرفه در ابتدای رایزر اسپرینکلر، در هر زون استفاده شود. از این وسیله می توان به عنوان یک بسته شامل مکانیزم فشارسنج، شیر تخلیه و زنگ مکانیکی استفاده کرد. در این حالت دیگر نیازی به نصب فشارسنج جداگانه، فلوسوئیچ، شیرتخلیه و زنگ مکانیکی در ابتدای رایزر نیست.
شیرهای یک طرفه باید مطابق مشخصات فنی خاص آنها در یک مکان عمودی یا افقی نصب شوند.اگر مخزن آب ساختمان و آب آتش نشانی یکی باشد، باید از شیر دوتایی یک طرفه استفاده کرد تا از برگشت آب شبکه آتش نشانی به مخزن، بین مخزن و لوله مکش جلوگیری شود.برای آزمایش عملکرد اجزاء سیستم، مانند: پمپ ها و آلارم های مخصوص جریان آب، باید از انشعاب های بازرسی (شیرهای تست و تخلیه) استفاده شود. اندازه لوله این شاخه باید حداقل 1 اینچ و دهانه آنها باید برابر با کوچک ترین اندازه آبپاش سیستم باشد.
شیرها، مانومترها، فشارشکن و لوازم جانبی سیستم آبپاش خط اول باید همیشه برای تست عملکرد، بازرسی، آزمایش و نگهداری در دسترس باشند. لوازم هشدار جریان آب باید برای عملکرد خاص خود فهرست شده باشند و طوری ساخته و نصب شوند که هر جریان آب مساوی یا بزرگ تر از آنچه که از طریق آبپاش اتوماتیک عبور می کند با کمترین ضریب K نصب شده روی سیستم شناسایی و زنگ خطر در طول شروع تا 5 دقیقه پس از شروع جریان و تا زمان توقف جریان ادامه پیدا کند.
حداقل و حداکثر فشار مجاز سیستم اسپرینکر به ترتیب 0.5 bar (7psi) و 12.1bar (175psi) است. در قسمت هایی از سیستم که فشار از حد مجاز بیشتر باشد و یا شرایط طراحی اولیه را تحت تأثیر قرار دهد، باید از ادوات تنظیم فشار مناسب استفاده شود.درجه های فشار سنج باید در دو طرف ورودی و خروجی هر شیر تنظیم فشار نصب شود.
در صورتی که لوله های اسپرینکلر که دارای آب هستند از مکان هایی عبور کنند که احتمال یخ زدگی آب در آن نواحی وجود داشته باشد، این لوله ها باید در برابر یخ زدگی محافظت شوند. این محافظت باید به گونه ای باشد که یا سیستم به صورت خشک اجرا شود و یا دمای آب همیشه بین 9/48-4 درجه سانتی گراد باشد.در هر ساختمانی که تحت پوشش سیستم اسپرینکلر است، تعدادی از آبپاش ها باید در انبار نگهداری شوند تا در زمان کار و یا خرابی آسپرینکلر ها سریعاً جایگزین شوند. آبپاش های ذخیره سازی باید در محلی با شرایط نگهداری زیر 38 درجه سانتی گراد نگهداری شوند.