استانداردهای اعلام حریق، طراحی و اجرای صحیح سیستم های اعلام حریق در ساختمان ها منوط به رعایت نمودن قوانین و دستورالعمل های مورد تایید سازمان آتش نشانی ایران، جهت دریافت تأییدیه پایان کار آتش نشانی ساختمان است.
یکی از این استانداردها که سختگیرانه ترین نوع قوانین در خصوص ایمن سازی تجهیزات آتش نشانی در زمان آتش سوزی را مطرح می کند، استاندارد سیستم اعلام حریق NFPA-72 (مجموعه دستورالعمل ها و استانداردهای ایمنی و آتش نشانی ایالت متحده آمریکا) می باشد.
ضوابط اعلام حریق در ساختمان
- بیشترین مساحت هر زون (منطقه) 2000 متر مربع باشد.
- طول هر زون حداکثر 3000 متر باشد.
- هر زون حداکثر می تواند شامل 24-20 المان (شستی، آژیر و...) باشد.
- هر طبقه حداقل دارای یک زون باشد.
- برای هر پله فرار یک زون مجزا در نظر گرفته شود و شستی در مسیر پله فرار هر طبقه قرار گیرد.
- شاسی های اعلام حریق بهتر است در راهرو طبقات و در یک زون مجزا قرار بگیرند.
- در صورتی که ارتفاع سقف و کف کاذب از 80 سانتی متر بیشتر باشد، ملزم به نصب دتکتور هستند.
- اگر فاصله پارتیشن و سقف کمتر از 30 سانتی متر و یا ارتفاع گچبری سقف از 50 سانتی متر بیشتر باشد، به دتکتور مجزا نیاز است.
- در مکان هایی که دارای ولتاژ القایی هستند مانند اتاق ترانس، می بایست از سیم روکش دار در لوله به صورت یک تکه و مستقل استفاده شود.
- در انبارها نصب دتکتور لازم است.
- در صورت وجود انباری در واحدهای مسکونی نصب دتکتور حرارتی الزامی است.
- در صورتیکه انبارها در پارکینگ به صورت مجموعه ای باشند، نصب یک دتکتور در مسیر ورودی آنها لازم است و اگر انبارها به صورت ردیفی باشند، دتکتورها باید در فاصله 50 سانتی متری از انبارها و حداکثر 8 متر از هم نصب شوند.
- نصب دتکتور دودی در تمامی اتاق خواب ها و در نزدیکی تابلو کنترل برق ضروری است.
- در هتل ها و ساختمان های مسکونی استفاده از دتکتور دو کاناله لازم است. اما در مکان های صنعتی باید از دتکتور مجزا استفاده شود.
- موتورخانه ها و چاهک های آسانسور باید دارای زون جداگانه باشند.
- در ساختمان های دارای رایزر برق و سوله های صنعتی، باید از دتکتور مکنده دودی و یا ردیاب حرارتی کابل استفاده شود.
- دتکتورهای دودی نباید در مجاورت هوا نصب شوند.
- تابلوی اعلام حریق باید در مکانی نصب شود که به راحتی قابل روئیت افراد و نیروهای آتش نشانی باشد. مانند ورودی ساختمان، اتاق سرایداری و...
- حداکثر سطح پوشش برای دتکتور دودی 100 متر مربع و حداکثر ارتفاع نصب 12 متر است.
- حداکثر سطح پوشش برای دتکتور حرارتی 60 متر مربع و حداکثر ارتفاع نصب 8 متر است.
- برای دتکتورهای دودی برد دتکتور دایره ای دارای شعاع 6.5 متر و فاصله این دتکتورها با توجه به نوع مکان و آرایش نصب 15-10.6 متر است.
- برای دتکتورهای حرارتی برد دتکتور دایره ای، برای محل های با ریسک بالا و مکان هایی با ریسک کمتر به ترتیب دارای شعاع 5.3 و 6.5 متر و فاصله این دتکتورها با توجه به نوع مکان و آرایش نصب 10.6-7.5 متر است.
- فاصله دتکتورهای دودی و حرارتی از دیوار یا پارتیشن به ترتیب 50cm تا 7m و 50 cm تا 5.5 m است.
- در محیط سوله افراد برای رسیدن به شستی اعلام حریق نباید فاصله بیش از 20 متر را طی نمایند.
- در سقف های شیبدار دتکتورها باید در ارتفاع 50 سانتی متر پایین تر از مرتفع ترین نقطه سقف نصب شوند.
- استفاده از سیستم اعلام حریق آدرس پذیر برای سوله های بزرگ صنعتی و ساختمان های مسکونی بزرگ الزامی است.
- در سیستم های اعلام حریق آدرس پذیر حداکثر تعداد لوپ 4 عدد و طول لوپ 3 کیلومتر و بیشترین تعداد المان 128 می باشد.
- در سیستم آدرس پذیر مسیر رفت و برگشت در یک لوله قرار نمی گیرد.
- در هز زون می بایست حداکثر 24 دتکتور قرار گیرد.
- از کابل با سیم مقطع 2-1.5 میلیمتر برای آژیرها و شاسی ها استفاده شود. کابل ارتباطی سنسورها از نوع JY-ST-Y 0.8 میلیمتر باشد.
- در پاساژها هر واحد دارای یک سیستم اعلام حریق مجزا و کل پاساژ مجهز به سیستم اعلام حریق مرکزی باشد.
- آژیرها در ساختمان های تجاری- مسکونی در فضای بیرونی نصب شوند و نیازی به ارتباط خاصی بین سیستم های اعلام حریق در این واحدها نیست.
- در پایان مسیر آژیرها مقاومت پایان خط در نظر گرفته شود.
- در صورت روکار بودن کابل کشی سیستم اعلام حریق به جای داکت پلاستیکی از لوله های فلزی استفاده شود.
- تابلوی اعلام حریق در حالت معمول در ارتفاع 170 سانتی متر و شستی در ارتفاع 140-120 سانتی متر نصب شود.
- فاصله ی شستی ها در راهروهای خلوت و پهن 45-30 متر و در راهروهای شلوغ و باریک 25-15 متر در نظر گرفته شود.
- شستی ها در مکان هایی نصب شود که دسترسی افراد به آنها آسان باشد. مانند: راهروها، راه پله ها و محل های خروجی و فرار
- در پلانی که سیستم اعلام حریق مرکزی رسم می شود تعداد کل زون ها و محل کاربری هر زون درج می شود.
- ساختمان مسکونی باید حداقل دارای 2 آژیر باشد.
- علاوه بر طبقه همکف و زیرزمین، در هر دو طبقه یک آژیر به قدرت 75 دسی بل و در هر واحد یک بیزر به قدرت 30 دسی بل نصب شود.
