اجزای سیستم اعلام حریق، تجهیزات دیداری و شنیداری سیستم اعلام حریق در زمان های اولیه شروع آتش سوزی، حریق را شناسایی کرده و مراتب را به مرکز کنترل اعلام حریق ارسال می کنند. اجزاء سیستم اعلام و اطفاء حریق باید در مقابل یکدیگر قرار گیرند تا در صورت تشخیص حریق توسط سیستم اعلام حریق و سیستم اطفاء حریق بتواند سریعاً حریق را مهار نماید.
تجهیزات سیستم اعلام حریق
اجزای سیستم اعلام حریق شامل تجهیزات آتش نشانی تشخیص حریق (دتکتورها و شاسی ها)، تجهیزات هشدار دهنده دیداری و شنیداری حریق (آژیرها، فلاشرها، زنگ ها و...)، پنل کنترل مرکزی که میان تجهیزات تشخیص حریق و اعلام حریق ارتباط برقرار می کند و تجهیزات جانبی مختلف (انواع مبدل ها، انواع رله ها و بردهای اینترفیس، جداکننده اتصال کوتاه، انواع تجهیزات ارتباطی و آزمایش سیستم، کابل ها، جعبه تقسیم ها و...) که برای تکمیل و قدرتمند نمودن سیستم مورد استفاده قرار می گیرند. تمامی تجهیزات اعلام حریق باید دارای استانداردهای معتبر و شناخته شده باشند، تا سیستم اعلام حریق بتواند دارای عملکرد صحیح باشد.
دتکتور اعلام حریق
همان گونه که در مطلب بررسی انواع دتکتورهای سیستم اعلام حریق بیان شد، دتکتورها وظیفه آشکارسازی حریق را برعهده دارند. در صورت وقوع حریق دتکتور سیگنالی را به پنل مرکزی ارسال و اعلام حریق می نماید. دتکتورها دارای انواع مختلف (دودی، حرارتی، شعله ای و گازی) هستند. جهت آشنایی بیشتر با انواع دتکتورها، به مطلب مربوط به بررسی انواع دتکتورهای سیستم اعلام حریق مراجعه نمایید.
شاسی اعلام حریق
شاسی اعلام حریق و یا شستی اعلام حریق یکی از اجزاء تشخیص اعلام حریق دستی می باشد. در صورت وقوع حریق با فشردن طلق شستی اعلام حریق و یا شکستن شیشه شاسی توسط افراد، آلارم به پنل اعلام حریق ارسال شده و سیستم اعلام حریق فعال میگردد و باعث به صدا در آمدن تجهیزات صوتی و شنیداری هشدار دهنده میگردد. شاسی اعلام حریق معمولاً دارای یک LED می باشد که در زمان حریق چراغ روشن میگردد.
برای ریست کردن طلق شاسی و یا تعویض شیشه شکسته از یک کلید و یا آچار مخصوص توسط افراد آموزش دیده استفاده می شود. شاسی اعلام حریق نباید در مکان های کثیف و آشپزخانه نصب شود و معمولاً در مکان هایی استفاده می شود که قابل روئیت افراد باشد، مانند: راهروها، راه پله ها، کنار درب های ورود و خروج. شستی ها با توجه به مکان مورد استفاده ضد آب یا ضد انفجار می باشند. بر روی شاسی ها کلمه Fire درج شده و به رنگ قرمز می باشند.
آژیر اعلام حریق
آژیر اعلام حریق یکی از تجهیزات صوتی و شنیداری سیستم اعلام حریق است. در زمان حریق این آژیرها فعال شده و به صدا درمی آیند و ساکنین را از بروز حریق مطلع می نمایند. هر زون نیازمند یک آژیر اعلام حریق می باشد. صدای آژیر اعلام حریق باید متفاوت با سایر آژیرها (آژیر دزدگیر و...) باشد. آژیر اعلام حریق باید در راهروها، انبارها و... به وضوح دیده شود. بنابراین استفاده از چند آژیر با صدای کم بهتر از تعداد آژیر کم با صدای بلند می باشد. حداقل صدای آژیراعلام حریق باید 65db (دسی بل) باشد.
محل نصب آژیرها با توجه به نوع کاربری های مختلف متفاوت است. معمولاً در سیستم اعلام حریق متعارف آژیرها به صورت مستقل نصب می شوند، ولی در سیستم اعلام حریق آدرس پذیر آژیرها در کنار دتکتورها و شاسی ها در یک حلقه یا لوپ قرار می گیرند. در صورت وقوع حریق و ارسال آلارم هشدار به پنل اعلام حریق، آژیرها به صدا درمی آیند.
چراغ چشمک زن اعلام حریق
چراغ چشمک زن جزء تجهیزات دیداری سیستم اعلام حریق است. این چراغ ها معمولاً به رنگ قرمز بوده و در بالای درب واحدها و اتاق ها و یا راهروها و راه پله ها نصب میگردد. چراغ هایی که در راهروها و راه پله ها نصب می شوند به موازات آژیرها قرار گرفته و به صورت هماهنگ با آژیرها فعال می شوند. در صورت از کار افتادن آژیر، چراغ چشمک زن افراد را از وقوع حریق مطلع می نماید، مناسب ترین گزینه برای آگاهی افراد ناشنوا از رخداد حریق چراغ های چشمک زن می باشند.
چراغ ریموت سردرب اعلام حریق
جهت تشخیص دقیق محل آتش سوزی در ساختمان های چند واحدی از چراغ های سردرب واحدها استفاده می شود. در صورت فعال شدن دتکتورها، چراغ ریموت سردرب نیز روشن و مکان دقیق حریق مشخص می شود.
پنل مرکزی اعلام حریق
یکی از اجزاء اصلی سیستم اعلام حریق است که وظیفه مدیریت سیستم را برعهده دارد. پنل مرکزی سیگنال های ارسالی از طرف دتکتورها و شستی ها را دریافت نموده و با استفاده از اجزاء دیداری و شنیداری اعلام حریق، افراد را از بروز حریق مطلع می نماید.
پنل مرکزی اعلام حریق می تواند مکان دقیق حریق را نیز شناسایی کند، بنابراین باید در مکان هایی نصب شود که احتمال آتش سوزی در آنجا کم و رفت و آمد افراد مسئول در آنجا زیاد و به راحتی قابل مشاهده باشد (معمولاً ورودی ساختمان ها). تا در زمان وقوع حریق و روشن شدن چراغ های تابلوی مرکزی سریعاً بتوانند مکان دقیق حریق را با استفاده از تابلو شناسایی و اقدامات لازم جهت اطفاء را فراهم نمایند.
جدا کننده اتصال کوتاه
با استفاده از این جدا کننده می توان در صورت بروز عیب قسمت معیوب را از قسمت سالم جدا نمود و پس از برطرف نمودن عیب دوباره اتصال مدار را برقرار نمود. در طراحی و اجرای سیستم اعلام حریق به ازای هر زون در هر لوپ باید یک ایزولاتور اتصال کوتاه در نظر گرفته شود. زیرا در صورت اتصال کوتاه در هر لوپ تجهیزات سیستم اعلام حریق از کار می افتند. با استفاده از ایزولاتور اتصال کوتاه می توان از بروز چنین مشکلی جلوگیری نمود. (با توجه به استاندارد NFPA72 در صورت اتصال کوتاه در لوپ، نباید بیش از یک زون از مدار خارج شود.)
منبع تغذیه
سیستم های اعلام حریق علاوه بر متصل بودن به شبکه الکتریکی ساختمان باید دارای سیستم برق اضطراری و باطری نیز باشند. تا در صورت قطع شدن برق دستگاه از کار نیافتد.