سیستم اطفاء حریق واتر میست (Water-mist)، به دلیل دارا بودن تأثیرات مخرب سیستم اطفای حریق خودکار گاز هالون بر روی لایه ازون استفاده از این سیستم منع شد و سیستم اطفاء حریق اتوماتیک مه آب یا مه پاش به عنوان جایگزین این سیستم رایج گردید. از دیرباز آب یکی از عوامل اصلی خاموش کننده ها به شمار میرود. در ابتدایی ترین حالت صنعتی، در محیط های پر خطر بشکه های آب جانمایی می شدند و در زمان آتش سوزی توسط فیتیله به دینامیت هایی جهت انفجار بشکه و پخش آب در محیط مجهز می گشتند.
تاریخچه سیستم اطفاء حریق خودکار مه پاش
اولین بار سامانه اطفای حریق مه پاش توسط سازمان بین المللی دریانوردی در سال 1974 میلادی اعلام و مورد قبول واقع شد و در کشتی مورد استفاده قرار گرفت. پس از اینکه استفاده از سیستم های اطفای حریق گاز هالون در بیشتر کشورها به دلیل تأثیرات مخربی که بر روی لایه ازون دارا بودند منع شد، استفاده از سیستم های اطفاء حریق مه پاش به عنوان جایگزین گازهای هالون توسط موسسات تحقیقات صنعتی مورد قبول واقع شد و به مناطق مورد نیاز معرفی گردید.
سیستم اطفای حریق اتوماتیک مه پاش
در سیستم اطفای حریق مه پاش آب عنصر اصلی خاموش کننده آتش محسوب می شود. گاز نیتروژن آب موجود در مخزن سیستم اطفا را تحت فشار قرار داده و فشار بالای تولید شده سبب تخلیه آب از نازل می شود. نازل های پاشنده آب را به قطرات کوچکی به قطر 1000-300 میکرون تبدیل می کنند. این امر در سیستم اطفای حریق واتر میست باعث می شود آب براساس گرمای نهان تبخیر برخلاف حالت معمول خود به جذب حرارت آتش عمل نماید.
در این روش آب ویژگی سرد کنندگی خود را دارد، اما به دلیل تبدیل شدن به مه در محیط منتشر شده حالت پوششی بر روی حریق ایجاد می کند و از رسیدن اکسیژن به آتش جلوگیری می کند. در نتیجه قطرات کوچک آب که از نازل خارج می شود، سبب جدا شدن و شستشوی مواد اشتعال زا از روی آتش شده و سبب مهار حریق می گردد.
ویژگی جذب حرارت در سیستم اطفای حریق واتر میست 1700 برابر بیشتر از حالت معمول سیستم اطفای حریق آبی اسپرینکلر است. از این سیستم می توان به صورت موضعی و یا تخلیه کلی استفاده کرد و در مقابل با حریق طراحی و اجرا نمود. سیستم اطفاء حریق مه آب (واتر میست) مانند سیستم اطفاء حریق اسپرینکلر سبب خنک شدن و مانند سیستم اطفای حریق گازی مانع رسیدن اکسیژن به آتش می شود.
سیستم اطفای حریق واتر میست (Water-mist)
مطابق با دسته بندی NFPA750 سیستم اطفاء حریق واتر میست دارای 3 نوع تقسیم بندی، سیستم فشار بالا، سیستم فشار متوسط و سیستم فشار پایین می باشد. در نوع سیستم فشار بالا واتر میست، فشار کاری بالا سیستم حدود 160-100 بار و آب به طور کامل به مه تبدیل می شود و جذب حرارت نسبت به اسپرینکلرهای معمولی تا 1700 برابر افزایش می یابد.
در نوع سیستم فشار متوسط واتر میست، فشار کاری کمتر از نوع اول و زیر 35 بار می باشد و دامنه کاربردی آن اندک است. در نوع سیستم با فشار کاری 12-4 بار در محدوده فشار کاری اسپرینکلرهای معمولی با تغییر اندکی در سیستم پمپاژ قابل استفاده می باشد و آب را به طور کامل به پودر و غبار ریز تبدیل می کند. از مزایای این سیستم نسبت به سیستم آبی اسپرینکلر مصرف آب کمتر (حدود 4.1) است. با توجه به افزایش سطح ذرات آب، اطفاء سریعتر (تا 50 برابر) می باشد.
نکته: در ساختمان های بلند مانند برج ها، هتل ها و... به دلیل استفاده زیاد از اسپرینکلرها و میزان آبدهی زیاد و عدم وجود کانال جهت تخلیه حجم بالای آب و آسیب زدن آب به تجهیزات و ساختمان، بهتر است از سیستم اطفاء حریق واترمیست به جای سیستم اطفای حریق اسپرینکلر استفاده شود.سیستم اطفای حریق واتر میست دارای دو نوع تقسیم بندی زیر از نوع سیستم تامین فشار می باشد.
1- تولید فشار توسط کپسول گاز پرفشار
در این سیستم دو نوع کپسول شامل آب و گاز پرفشار طراحی و ارائه می گردد. در این سیستم کپسول گاز به آب متصل شده و با استفاده از رگلاتوری فشار آن با توجه به نیاز طراح و در زمان تعریف شده مشخص تنظیم می گردد. روش کار این سیستم به گونه ای است که، زمانی که کنترل پنل سیستم اعلام حریق فرمان لازم را جهت اطفاء حریق صادر نمود، گاز نیتروژن در این هنگام وارد سیلندر آب شده و در همان موقع شیر الکتریکی که در ابتدای شبکه لوله کشی قرار گرفته باز می شود و آب در شبکه جریان یافته و در آخر پاشش آب با فشار و سرعت بالا انجام می گیرد.
2- تولید فشار توسط واحد پمپ
در این سیستم نیاز به طراحی و تجهیز مخزن ذخیره آب به منظور تولید فشار می باشد. که با توجه به حجم محیط، مواد موجود در آن و ریسک پذیری منطقه تحت حفاظت محاسبه می شود. این سیستم برای محیط هایی با حجم بالا مورد استفاده قرار می گیرند، زیرا مخزن و واحد پمپ نیاز به در نظر گرفتن محیط دارند. در این سامانه، سیستم واتر میست به صورت سیستم تر و خشک قابل اجرا می باشد.