صنایع دستی یکی از محبوب ترین فعالیت های نیروی انسانی است که نقش به سزایی در رشد اقتصادی دارد. صنایع دستی انواع مختلفی دارد، برخی از این صنایع، کار برروی انواع فلزات و آلیاژها است.
کاربرد آهن در صنایع دستی اصفهان:
صنایع دستی فلزی از قدیم یکی از هنرهای مردمان ایرانی است. اصفهان، مهد صنایع دستی ایران است. امروزه از فلزات متعددی مانند طلا، نقره و مس در صنایع دستی استفاده می کنند.
فلزکاری نوعی هنر شکل دهی و تزئین فلزات است. که یه روشهای مختلفی این کار انجام می شود و سطح فلزات را شکل می دهند.
از ساخت تا تزئین هنرهای فلزی:
هنرهای فلزی شامل دو مرحله شکل دهی و تزئین است. روشهای گوناگونی در ساخت و تزئین اشیاء و ظروف فلزی وجود دارد که در ادامه به طور مختصر توضیح میدهیم.
کاربرد آهن در صنایع دستی:
ظروف مسی و زیور آلات به صنایع دستی فلزی مربوط است. از جمله این صنایع دستی فلزی می توان به چاقوسازی، قفل سازی، ضریح سازی، طلا کوبی و… اشاره کرد.
در زیر برخی از هنرها و صنایع دستی فلزی پرکاربرد یا جذاب ایرانی در داخل و خارج از کشور با تأکید بر نقش و کاربرد فلزاتی مانند طلا، نقره، مس و فولاد در آنها ارائه شده است:
زیورآلات یا نقره نما:
آلیاژهای گران قیمت در ایران مورد توجه گردشگران خارجی و داخلی قرار گرفته است. شهرهای جنوبی و غربی ایران منبع آلیاژهای نقره و طلا و فیروزه و غیره است.
نقش بستن بر روی زیور آلات یکی از محبوبترین هنر های بومی ایران است که گونه ای که طراحی و شکل دهی فلزات به یکی از صنایع دستی لوکس و منحصر به فرد است.
نقره یکی ازفلزات پرکاربرد در صنایع دستی است که بیشترین مقدار آن از سنگ معدن گرفته می شود.
چکش کاری، خم کاری با استفاده از قالب، ریخته گری و پرس کاری از جمله روش های نقره سازی استفاده شده در صنعت است.
چاقو سازی:
وقتی که صحبت از چاقوسازی می شود ناخودآگاه چاقوسازی زنجان در ذهن شما میاید. چاقوی زنجان مانند گز اصفهان شهرت دارد.
متداول ترین طرح چاقو یک لبه ی تیز فلزی است که به یک دسته پیوند داده می شود. از لحاظ کاربرد چاقو ها انواع مختلفی دارد مانند حکاکی، غذاخوری، میو خوری، گل کندن و ….
یکی از مناسب ترین فولاد های مورد استفاده در صنعت چاقو سازی، فولاد دمشقی است.
در زمینه نقش فولاد در ساخت چاقو باید گفت یکی از فولادهای مناسب چاقو، فولاد دمشقی است.
گرید فولاد و نحوه تولید آن، نشان دهنده سختی و دوام تیغه تا توانایی فولاد در تیز نگه داشتن لبه و مقاومت چاقو در برابر خوردگی است.
ضریح سازی:
ضریح سازی با آلیاژ های طلا، نقره و مس است که بر روی مزارهای امامزاده ها و بزرگان دینی گذاشته می شود.
به تعبیر دیگر، ضریح یک محفظه و اتاقک مستطیل شکل است که فضای مقبره را از اطراف جدا می کند این صنعت در اصفهان پیشینه ی بالایی دارد و مجموعه ای از هنرهای خطاطی، منبت کاری، قلمزنی و …است.
ضریح سازی از صنایع دستی فلزی و نوعی فلزکاری است که با توجه به وجود اماکن مذهبی متعدد و علایق دینی مردم در کشور ما، جایگاه ویژه ای دارد و برای درهای اماکن متبرکه نیز از آن استفاده می شود.
این صنعت و هنر در اصفهان، قدمت ویژه ای دارد و مجموعه ای از هنرهای نگارگری، خطاطی، قلم زنی، منبت کاری، طلاکاری و… در آن نقش دارد.
طلاکوبی روی فولاد:
طلاکوبی روی فولاد یکی از رشته های صنایع دستی فلزی است که مشتریان محدود و مخصوصی را دارد. امروزه طلاکوبی روی مجسمه های پرندگان و حیوانات صورت می گیرد.
چایه های خودکار، تندیس و غیره هم در این صنعت شکل میپزیرند که به قیمت بسیار بالایی به فروش می رسد.
نتیجه گیری:
همانطور که در بخش انواع صنایع دستی فلزی گفته شد، هنرهای فلزکاری و کار بر روی آهن تنوع بالایی دارد از جمله از این صنایع هنری می توان به ضریح سازی، چاقو سازی، طلاکوبی و غیره است.
استقبال از صنایع دستی در ایران و خارج از کشوردر فضای زندگی مدرن جایگاه بالایی دارد.