یکی از مواردی که درباره هر ترکیب شیمیایی و کاربردهای آن بسیار اهمیت دارد، واژه "غلظت" است. در مورد ترکیب آب اکسیژنه نیز این مسئله وجود دارد. غلظت هیدروژن پراکسید یا هر ترکیب شیمیایی دیگری در حقیقت، موثر بودن آن در یک کاربرد خاص را تعریف می کند. درباره ترکیب پراکسید هیدروژن، غلظت های متفاوتی در بازار وجود دارد. غلظت های بیشتر از یک ترکیب شیمیایی به معنای تراکم بیشتر مولکول های آن ماده در حجم مشخص است.
هنگام خرید ترکیب آب اکسیژنه حتماً بر روی بسته بندی ها یا بطری ها غلظت یا درصد خلوص آن را مشاهده می کنید که با عبارت های 3 درصد، 33% یا 35 درصد مشخص شده اند.صنایع تولید کننده آب اکسیژنه موظف هستند اطلاعات کامل ماده شیمیایی را به همراه غلظت و درصد خلوص آن به صورت برچسب های کاملاً شفاف بر روی بسته بندی ها درج کنند. غلظت هیدروژن پراکسید معمولاً بر حسب درصد مشخص می شود؛ به جز در مواردی که غلظت های بسیار رقیق مورد نظر باشد که آن را با واحد قسمت در میلیون یا ppm گزارش می کنند.
غلظت هایی که در قسمت بالا در مورد محلول هیدروژن پراکسید به آن اشاره شد به نوعی گرید تجاری این ترکیب شیمیایی را نیز مشخص می کنند؛ به طور مثال، غلظت 35 درصد یا غلظت 3 درصد برای صنایع آزمایشگاهی و پالایشگاهی مورد استفاده قرار می گیرند. در مقابل، غلظت آب اکسیژنه با درصد خلوص 35 درصد، بهترین گرید تجاری برای کاربردهای گسترده در صنایع غذایی است.
**نکته بسیار مهم در مورد غلظت آب اکسیژنه این است که به طور متداول، غلظت 35 درصد در بازار در ظروف مخصوص، خرید و فروش می شود؛ اما در مواردی که غلظت 3 درصد یا 12 درصد از این ماده تولید شود، حمل و نقل آن باید تحت شرایط کنترل شده، ویژه و کاملاً امن و استاندارد انجام گیرد. برخی از غلظت های هیدروژن پراکسید به شدت اکسنده و قابل انفجار هستند، بنابراین استانداردهای حمل و نقل مواد شیمیایی خطرناک در مورد آنها اجرا می شود.
تغییر غلظت آب اکسیژنه
در برخی موارد شاید لازم باشد غلظت آب اکسیژنه از حالت اصلی به حالت های رقیق تر یا غلیظ تر تغییر پیدا کند. تغییر غلظت هیدروژن پراکسید، تحت شرایط استاندارد و با ملاحظات شیمیایی و ایمنی باید انجام گیرد. به طور متداول، رقیق کردن هیدروژن پراکسید در غلظت های کم تر، ساده تر از افزایش غلظت آن است؛ شما به راحتی می توانید یک محلول آب اکسیژنه را از غلظت بیشتر به کمتر تغییر دهید.
افزایش غلظت 3 درصد به 35 درصد کار ساده ای نیست و در آزمایشگاه نمی توان آن را انجام داد. یک کارشناس آزمایشگاه می تواند از آب اکسیژنه 35 درصد، محلول هایی با غلظت 10 درصد یا 3 درصد تهیه کند.فراموش نکنید اگر محلول های رقیق تر از این ترکیب شیمیایی را تهیه کردید، حتماً برچسب و لیبل مخصوص را بر روی ظرف بچسبانید تا با سایر غلظت های اصلی اشتباه نشود.
غلظت آب اکسیژنه و شرایط نگهداری آن
به دلیل اینکه ترکیب هیدروژن پراکسید یک ترکیب اکسنده با واکنش پذیری فوق العاده بالا است، توصیه می شود محلول آب اکسیژنه با غلظت درصد 10 درصد و 35 درصد را در ظروف قهوه ای رنگ نگهداری نمایید. این ترکیب در برابر نور به سرعت تجزیه می شود و خواص خود را از دست می دهد.
آب کسیژنه با غلظت های فوق العاده بالا نظیر 50 درصد، 70 درصد و 90 درصد برای اهداف صنعتی، به خصوص برای سوخت موشک ها به کار می رود. هر چه درصد پراکسید در این ترکیب بیشتر باشد، آن ماده خطرناک تر بوده و تماس با آن شرایط خاصی را طلب می کند.
تهیه محلول آب اکسیژنه با غلظت 1 درصد
تغییر غلظت آب اکسیژنه و تهیه محلول 1 درصد در آزمایشگاه بسیار ساده است. برای این کار، کافی است از آب اکسیژنه 3 درصد استفاده کنید؛ برای تهیه محلول 1 درصد می توانید دو قسمت آب و یک قسمت از این غلظت اصلی را با یکدیگر مخلوط نمایید. هنگام کار با هیدروژن پراکسید حتماً از دستکش استفاده کنید، چرا که ممکن است به پوست دست شما آسیب برسد.
هیدروژن پراکسید 35 درصد، یک غلظت متداول
یکی از رایج ترین و پرکاربردترین غلظت های آب اکسیژنه، غلظت 35 درصد است. این غلظت بسیار کاربرد دارد اما اگر قرار باشد محلول های 12 درصد، 10 درصد، 8 درصد، 6 درصد یا 3 درصد تهیه شود بهتر است از این غلظت به عنوان محلول اصلی استفاده گردد.آب اکسیژنه 35 درصد، بسیار غلیظ است که می تواند منجر به صدمات بسیار جدی و در نهایت منجر به مرگ شود. هرگز از این غلظت نباید بر روی گیاهان یا حیوانات و حتی انسان ها آزمایش شود. در آزمایشگاه ها نیز محلول های غلیظ تر از این ماده استفاده می شود.