گندله ها باید طی فرآیند حمل و نقل، خشک و سخت شدن در درجه حرارت بالا بارهای مکانیکی بسیاری را تحمل کنند.
درنتیجه آن ها باید مقاومت به سایش و استحکام فشاری کافی در برابر خرد شدن را دارا باشند. بر اساس موارد استفاده گندله ها، خصوصیات لازم آنها فرق می کند.
برای دستیابی به این خصوصیات از مواد افزودنی خاص استفاده می شود. همین طور دستگاه مورد استفاده برای تولید گندله باید بتواند خواص لازم را تامین کند. روش انتقال آن ها به واحد پخت باید طوری طراحی شود که کمترین ضربه و آسیب بر گندله وارد شود.
در گندله های مصرفی درکوره بلند طی فرآیند احیا تغییراتی به وجود می آید که ممکن است باعث خرد و متلاشی شدن آن ها گردد، لذا بررسی خواص مکانیکی و فیزیکی گندله ها و احیا پذیری آن ها از اهیمت بالایی برخوردار است.
آزمایش هایی به منظور تعیین خواص گندله، تحت شرایط استاندارد لازم است که انجام شود.
کیفیت گندله ها به ویژگی شیمیایی، مکانیکی و متالورژیکی آن ها بستگی دارد. هر یک از خواص در روند تولید گندله، احیا و نیز ذوب و پالایش آهن اسفنجی و آهن خام موثر می باشند.
خواص فیزیکی گندله:
از عوامل تعیین کننده گندله ها موارد زیر را می توان نام برد:
ابعاد گندله:
گندله ها بر حسب اندازه در سه گروه قرار می گیرند:
تخلخل گندله:
تخلخل یکی از خواص ویژه گندله ها است و نقش مهمی در تمام مراحل گندله سازی و مصرف آن دارا می باشد.
در گندله های خام، تخلخل نتیجه حذف یکنواخت آب و تبخیر آن است. تخلخل در گندله ها روی خاصیت احیا شوندگی بسیار تأثیر گذار است.
با افزایش تخلخل خاصیت احیا شوندگی بسیاری از گندله ها تحت شرایط خاص افزایش می یابد.
از طرف دیگر تخلخل نسبت معکوس با استحکام گندله دارد و افزایش آن باعث کاهش استحکام گندله می شود، لذا در تنظیم این دو عامل وضع بهینه باید انتخاب شود.
تخلخل به اندازه ذرات و روش گندله سازی بستگی دارد و نقش مهمی در خشک کردن و پختن ایفا می کند. طی این مراحل رطوبت تبخیر شده و استحاله فازها رخ می دهد و مواد مجددا کریستالیزه می شوند.
با در نظر گرفتن استحکام لازم، بهترین تخلخل گندله ها حدود 20 تا 30 درصد می باشد. تخلخل کل گندله ها، حجم حفره ها نسبت به حجم کل گندله خام تعریف شده است و با استفاده از اختلاف وزن مخصوص حقیقی و ظاهری محاسبه می شود.
آزمایش استحکام فشاری گندله:
استحکام مکانیکی که بر مبنای استحکام فشاری، مقاومت سایش و خرد شدن ارزیابی می شود، برای گندله های خام و پخته یکسان است.
مقاومت فشاری گندله ها بر اساس استاندارد بین المللی ISO از طریق اعمال باری به صورت یکنواخت و تدریجی بر تک تک گندله های مستقر بین دو سطح موازی تا مرحله خرد شدن سنجیده می شود.
مجموعا تعداد 50 تا 60 گندله به صورت جدا تحت فشار قرار داده و استحکام آن ها بر حسب نیوتن بر گندله بر آورده می شود. حداکثر نیروی لازم برای خرد شدن گندله، مقاومت یا استحکام فشاری نامیده می شود.
از آنجایی که ابعاد گندله ها متفاوت است، نیروی لازم برای خرد شدن آن ها نیز کاملا متفاوت خواهد بود.
برای به دست آوردن میانگین استحکام گندله ها باید تعداد زیادی گندله مورد آزمایش قرار گیرد و سپس متوسط استحکام فشاری آن ها تعیین می گردد. استحکام گندله هایی با قطر 14 میلیمتر حدود 20 تا 50 نیوتن است.
در روش دیگر حدود 2 کیلوگرم گندله را با ابعاد 10 تا 15 میلیمتر پس از خشک شدن در داخل یک استوانه با قطر 200 میلیمتر ریخته و سپس با پیستون، نیرویی معادل 100 تن فشار روی آن ها اعمال می شود.
آنگاه گندله ها از استوانه خارج و میزان درصد خرده گندله های بزرگ تر از 5 میلیمتر به عنوان ضریب و یا مقاومت فشاری ارائه می شود.
استحکام سایشی گندله ها از طریق روش هایی مشابه آزمایش مقاومت کلوخه سنجیده می شوند. این آزمایش بر پایه حرکت گندله ها در یک استوانه گردان حاوی میله های فولادی در حال صعود و نزول و چرخش، انجام می پذیرد.
به این ترتیب با چرخش استوانه در اثر سایش گندله ها به یکدیگر و نیز ضربه های وارد شده از گندله ها به یکدیگر، به میله ها و بدنه استوانه، پس از مدتی معین، استوانه متوقف و میزان نرمه ایجاد شده سنجیده می شود. میزان نرمه ایجاد شده معیاری برای مقاومت به سایش گندله ها به شمار می آید.
در یک گندله مناسب ضریب فرسایش باید حدود 81 تا 90 درصد و ضریب ایجاد غبار کمتر از 3 تا 5 درصد باشد. وزن بار اولیه و ابعاد آن در استاندارد های مختلف متغیر می باشد، لذا در ضرایب داده شده باید نحوه آزمایش را نیز ذکر کرد.