برای پرعیار سازی سنگ های آهنی در گذشته از میزهای لرزان استفاده می شد. اما امروزه این دستگاه ها به کلی از صنعت کانه آرایی سنگ آهن خارج شده و اسپیراال ها جانشین آنها شده اند.
اسپیرال ها دستگاه های مارپیچی شکلی هستند که به صورت عمودی قرار دارند. ذرات سبک و سنگین به صورت پالپ نسبتا رقیق از بالا بر روی دستگاه ریخته می شوند.
ذرات سنگین در کف در تماس با سطح بشقاب قرار می گیرند. در اثر حرکت دورانی آب، نیروی گریز از مرکزی بر روی ذرات وارد می شود.
که باعث رانده شدن ذرات با وزن مخصوص کم و معلق در آب به طرف جدار خارجی دستگاه و خروج آنها از طریق روزنه هایی که در کنار بشقاب ها بدین منظور تعبیه شده اند، می شود.
در حالی که ذرات با وزن مخصوص بالا در روی سطح بشقاب قرار گرفته و نیروی اصطکاکی موجود بین سطح و ذرات مانع از رانده شدن آنها به طرف جدار می گردد و بدین ترتیب جدایی انجام می گیرد.
شایان ذکر است که معمولا این دستگاه ها به صورت سری قرار داده می شوند طوری که هر سری شامل چند اسپیرال می شود.
اسپیرال ها در مواقعی که درجه ی آزادی کانی در ابعاد کاربردی بالا است، کارآیی مناسبی دارند. ابعاد مناسب ذرات برای پرعیار شدن در اسپیرال ها بین 1/0 تا 2 میلی متر است.
پرعیارسازی از طریق جیگ:
به طور کلی روش های فیزیکی کمتر در مورد سنگ آهن به کار برده می شود. متداول ترین این روش ها روش جیگ می باشد.
ذرات در این روش با حرکت متداول آب به صورت بالارونده و پایین رونده به مدت بسیار محدودی به صورت معلق در آب در می آیند و بر حسب وزن مخصوصشان دانه بندی می گردند. ذرات سنگین در کف و ذرات سبک در سطح جمع می شوند.
چنانچه ذرات دارای ابعاد یکسان باشند، در این صورت دانه بندی بر اساس وزن مخصوص انجام می شود. ذرات با وزن مخصوص بالاتر در کف قرار گرفته و از دانه های با وزن مخصوص کمتر جدا خواهند شد.
هر چند که اختلاف وزن مخصوص ذرات کانی و باطله بیشتر و اختلاف ابعاد ذرات کمتر باشد کارآیی جیگ بالاتر و جدایی کامل تر خواهد بود.
علاوه بر دو عامل اساسی اختلاف وزن مخصوص و ابعاد، عوامل دیگری نیز مانند اثر ذرات بر یکدیگر، وزن مخصوص و ویسکوزیته پالپ، شکل ذرات و درجه آزادی آنها در کارآیی جیگ موثر می باشند.
جیگ دستگاهی است که با ذرات نسبتا درشت کار می کند و ابعاد مناسب برای آن بین 1 تا 10 میلی متر است.
در هر حال دانه بندی دقیق ذرات مهم ترین عامل کارآیی جیگ می باشد ولی عیب عمده ی جیگ ظرفیت محدود آن است.
کاربرد جیگ در مواقعی می باشد که مسئله سرمایه گذاری از اهمیت بالایی برخوردار بوده و ظرفیت کار نیز محدود باشد.