خانواده کربوکسیلیک اسیدها بسیار گسترده و وسیع است، بوریک اسید که نام دیگر آن بوراسیک اسید است نیز نوعی کربوکسیلیک اسید به شمار می رود. از این اسید بیشتر به عنوان ضدعفونی کردن و گندزدایی سطوح استفاده می شود به همین دلیل خواص اسیدی نسبتا بالایی دارد. بوریک اسید در بسته بندی و وزن های مختلف به دو شکل پودر و کریستالی ارائه می شود. این اسید قابلیت انحلال در آب را دارد و هرچه دمای آب افزایش پیدا کند قدرت انحلال آن در آب نیز بیشتر خواهد شد.
بوریک اسید چگونه تولید می شود؟
بوریک اسید حاصل یک واکنش شیمیایی بین موادی چون سدیم تتربورات دکاهیدرات با اسیدهای معدنی چون اسید هیدروکلریک است. این اسید در واکنش شیمیایی دیگری ساخته خواهد شد اما درصد موفقیت ساخت بوریک اسید در آن به مراتب کمتر از مورد اول خواهد بود، در این واکنش شیمیایی بوریک اسید نتیجه واکنش هیدرولیز دی بوران با تری هالید بورن خواهد بود.
به طور کلی بوریک ماده ای بسیار مهم و مفید برای سلامتی انسان است و به دلیل خواص آنتی اکسیدانی که دارد از رشد سلول های سرطانی در بدن فرد جلوگیری می کند. بوریک را می توان در برنج، نان، موز، سیب، بادام و بادام زمینی پیدا کرد.
کاربرد و ویژگی بوریک اسید
یکی از مهم ترین و پرکاربردترین استفاده از بوریک اسید، استفاده از آن در ساخت انواع سم حشرات و حشره کش ها است. با استفاده از بوریک اسید سم مخصوص حشراتی چون موریانه، کک، سوسک، قارچ و … ساخته خواهد شد.بوریک اسید قابل استفاده در بخش دارویی و درمانی هم است، به این ترتیب که از این اسید در ساخت انواع بتادین، پماد و ضدعفونی کننده های زخم و سوختگی استفاده می شود. از این اسید در ساخت محلول های شستشوی چشم و گوش به دلیل خاصیت آنتی باکتریالی که دارند نیز به وفور استفاده می شود.
در صنعت کشاورزی از این اسید در جهت تحریک رشد گیاهان استفاده می کنند، با اضافه کردن درصد مشخصی از این اسید به کود، گیاهان جذب و فتوسنتز بیشتری انجام می دهند و سریع تر رشد می کنند.
برای ضدعفونی کردن آب استخرها علاوه بر کلر از درصد بسیار کمی بوریک اسید استفاده می شود.
در بخش ساخت سرامیک و کاشی از بوریک اسید به عنوان یک براق کننده و جلادهنده استفاده می شود.
یکی از مهم ترین و خاص ترین استفاده ها از این اسید در بخش نیروگاه های هسته ای بوده است، در نیروگاه به منظور کاهش حرارت و برای خنثی کردن نوترون از بوریک اسید استفاده می کنند.در برخی از مکمل های غذایی بوریک اسید استفاده شده است، این اسید باعث افزایش استحکام استخوان ها و مفصل ها خواهد شد.
نکات ایمنی در حین کار با بوریک اسید
آیا این ماده برای سلامتی خطر دارد؟ در پاسخ به این سوال باید بگوییم بله، بوریک اسید همانطور که از اسمش پیدا است ماده ای اسیده بوده و یکی از مهم ترین ویژگی های اسیدها خورنده بودن آن است، هرچقدر درصد اسید موجود کمتر باشد باز هم خاصیت خود را حفظ می کنند. در حین کار با این مواد چند نکته باید رعایت شود:
از تماس بوریک اسید با پوست دست به شدت جلوگیری شود، این اسید خاصیت سوزانندگی دارد و ممکن است باعث سوختگی شدید پوست دست شود.از تماس بخار اسید با چشم و استنشاق آن جلوگیری کنید به همین منظور بهتر است در حین کار از ماسک فیلتر دار و عینک محافظ استفاده شود.