نیتریک اسید (Nitric acid) برخلاف سایر اسیدها که ترکیبی آلی هستند، ترکیبی معدنی به شمار می رود که به دلیل داشتن خواص اسیدی عضوی از خانواده کربوکسیلیک اسیدها محسوب می شود. نیتریک اسید بسیار خورنده و سمی بوده و درصد اسید موجود در آن نسبتاً بالا است.
از طرفی این اسید در مقایسه با سایر اسیدها بسیار گران تر می باشد. اسید نیتریک که در دو گرید خوراکی و صنعتی موجود است، در بیشتر موارد بی رنگ بوده، اما با ترکیب دیگر مواد شیمیایی به رنگ نارنجی یا قرمز تغییر رنگ می دهد. و همچنین این ماده قابل انحلال در آب است.
تولید نیتریک اسید
امروزه با پیشرفت علم و فناوری در زمینه ساخت اسید نیتریک، روش های ساخت مختلفی برای تولید انبوه این اسید معرفی و به ثبت رسیده است. یکی از روش های دقیق برای تولید نیتریک اسید روش Brikeland می باشد؛ بدین گونه که از اکسید نیتریک، نیتریک اسید را تولید می کنند. در ابتدا از آمونیاک برای تولید آن استفاده می کردند یا با استفاده از اسید سولفوریک روی نیترات سدیم، این ماده ساخته می شد، اما امروزه روش بریک لند به عنوان یک روش صحیح برای این امر شناخته شده است.
در این روش NO با روش هیدراتاسیون و اکسیداسیون به HNO3 تبدیل می شود که حتماً باید این فرآیند در دمای بالا انجام شود تا NO بتواند به راحتی تجزیه شود. در نهایت اسید نیتریک تولید شده در معرض هوا قرار می گیرد و با تبدیل شدن به اکسید نیتروژن، نیتریک اسید مورد نظر ساخته می شود. در ادامه فرمول تجزیه این فرآیند ذکر خواهد شد:
خطرات و اطلاعات ایمنی
نیتریک اسید، درصد اسید بسیار بالایی دارد به همین دلیل بسیار قوی و خورنده است. پس بهتر است در حین کار با آن حتماً از دستکش مخصوص کار استفاده کرد. چر که در صورت تماس این اسید با پوست، فرد دچار سوختگی شدیدی خواهد شد.
اسید نیتریک قابلیت انحلال و اشتعال در آب را نیز دارد و در صورت اشتعال این اسید و تولید بخار بهتر است از ماسک های فیلتر دار استفاده شود و عینک محافظ هم فراموش نگردد. به یاد داشته باشید بخار خارج شده از آن می تواند به بینایی چشم و ریه ها آسیب شدیدی وارد کند. حتی اگر در محیط باز هم کار می کنید بهتر است باز هم از ماسک و عینک محافظ استفاده نمایید.
به طور کلی اسیدها باید در بسته بندی هایی از جنس فولاد ضدزنگ و در محیطی خنک و به دور از هرگونه مواد و فلزاتی که ممکن است با آن ها واکنش داشته باشند، چون قلیاها، مواد ارگانیک، اکسیدها و … نگهداری شوند.
کاربرد نیتریک اسید
نیتریک اسید به دلیل قیمت بالایی که دارد بیشتر در فرایندهای مهمی مانند ساخت اورانیوم مورد استفاده قرار می گیرد.درصد کمی از این اسید در شوینده های الکلی (شیشه پاک کن عینک، میکروسکوپ و…) استفاده می شود.
قابل استفاده در ساخت کودهای کشاورزی، به منظور افزایش سن درختان و تسریع در باروری آن ها می باشد.قابل استفاده در صنعت رنگ سازی است؛ با استفاده از نیتریک اسید رنگ هایی ساخته می شود که در آب حل نخواهند شد.
|
|
|
|
| نماد اعتماد الکترونیک | نشان ملی ثبت | گواهی شامد ارشاد |
© کلیه حقوق مادی و معنوی این وب سایت متعلق به داده پردازان هومان پویان می باشد.
