تعریف هپتنوفوس (هوستاکوئیک) و کاربردهای آن

هپتنوفوس (heptenophos) یک سم سیستمیک با نام تجاری هوستاکوئیک است که با اثرات تماسی - گوارشی آفات گیاهی را از بین می برد.

این حشره کش متعلق به سموم گروه ارگانو فسفره است که سریع اثر و کم دوام می باشد و با اختلال در سیستم عصبی حشرات آنها را از بین می برد.

هپتنوفوس به صورت محلول پاشی مورد استفاده قرار می گیرد و برای کنترل بسیاری از حشرات مکنده موجود بر روی محصولات مزرعه ای و گلخانه ای موثر است.

خرید و فروش این سم در بازار با نام رادگادان نیز صورت می گیرد و قیمت آن تحت تأثیر نوسانات قیمت ارز در بازار ایران متغیر است.

ویژگی های سم حشره کش هپتنوفوس (هوستاکوئیک):
این آفت کش با فرمول مولکولی C9H12ClO4P در سال 1970 توسط شرکت هوخست به بازار عرضه شد. این ترکیب در فرم خالص روغنی و به رنگ قهوه ای روشن است.

نقطه جوش این سم 91 90 درجه سانتی گراد و فشار بخار آن در دمای درجه سانتی گراد حدود 20 410*6.5 میلی بار است.

موارد مصرف سم حشره کش هپتنوفوس (هوستاکوئیک):
این سم برای کنترل آفات مختلف از جمله شته در کلم، سبزی و محصولات جالیزی، تریپس در پیاز، حشرات مکنده به ویژه شته ها و دوبالان در محصولات مزرعه ای، گلخانه ای و درختان میوه، شته های آرد آلود در سبزیجات و گیاهان زینتی، غلات و محصولات گلخانه ای مورد استفاده قرار می گیرد.

از دیگر کاربردهای این حشره کش کنترل انگل های خارجی ( کک، ساس، کنه دامی و گیاهی روی سگ، خوک، گاو و گوسفند) و حیوانات خانگی است.

روش و زمان مصرف سم حشره کش هپتنوفوس (هوستاکوئیک):
حشره کش هپتنوفوس در بازار به صورت امولسیون 50 درصد فروخته می شود و رقیق کردن آن به نسبت یک در هزار برای کنترل شته های جالیز، تریپس و غیره موثر خواهد بود هرچند دوام این سم بر روی گیاه کم است.

توجه داشته باشید که در برخی از واریته های سیب، گیلاس و رز در هنگام محلول پاشی گیاه سوزی گزارش شده است.

انحلال پذیری این سم در آب 23 درجه سانتی گراد 2.5 گرم در لیتر است ولی در اکثر حلال های آلی خیلی خوب حل می شود.

مکانیسم اثر سم حشره کش هپتنوفوس (هوستاکوئیک):
همانطور که گفته شد هیتنوفوس یک سم سیستمیک است که پس از محلول پاشی وارد بافت گیاه شده و از طریق آوندهای گیاه در سراسر گیاه پخش می شود.

این آفت کش مانند سایر سموم ارگانوفسفره با اثرات ضربه ای عمل می کند و با مهار آنزیم کولین استراز در سیستم عصبی آفات گیاهی را از بین می برد.

به همین دلیل افرادی که بر اساس توصیه پزشک باید از کارکردن با ترکیبات ضد کولین استراز پرهیز کنند نباید از این حشره کش استفاده کنند.

ملاحظات زیست محیطی سم حشره کش هپتنوفوس (هوستاکوئیک):
سمیت هوستاکوئیک برای پستانداران 96 تا 1000 میلی گرم بر کیلوگرم، برای پرندگان 17 تا 55 میلی گرم بر کیلوگرم، برای ماهی ها 24 تا 0.056 میلی گرم بر لیتر و برای دافنی ها 2.2 میلی گرم بر لیتر است.

بر این اساس این سم برای پرندگان بسیار سمی و برای ماهی ها و دیگر موجودات آبزی نیز جزء سموم بسیار خطرناک دسته بندی می شود.

این آفت کش برای زنبور عسل نیز به شدت سمی است و باید از سمپاشی حوالی کندوهای عسل خودداری کنید.

سمیت خوراکی حشره کش هپتنوفوس برای موش صحرایی 138 109 میلی گرم بر کیلوگرم وزن بدن و سمیت آن از طریق جذب پوستی 2236 میلی گرم بر کیلوگرم است.

ملاحظات عمومی سم حشره کش هپتنوفوس (هوستاکوئیک):
این آفت کش با اکثر حشره کش ها و قارچ کش ها سازگار است. از نظر متابولیسمی این سم پس از جذب توسط گیاه طی 1 تا 5 روز متابولیزه شده و هیچ اثر بیولوژیکی از آن دیده نمی شود.

پس مصرف خوراکی این سم در موش ها نیز طی 6 روز متابولیزه شده و 90 درصد آن از طریق ادرار و 6 درصد نیز از طریق مدفوع دفع خواهد شد.

در حین سمپاشی برای جلوگیری از مسمومیت حتما از وسایل حفاظت شخصی مانند ماسک، دستکش، عینک و لباس مخصوص استفاده کنید و در صورت تجربه علائم مسمومیت فورا با همراه داشتن برچسب سم به نزدیک ترین مرکز درمانی مراجعه کنید.

نگهداری این حشره کش در انبار نیز ثبات بسیار خوبی دارد ولی توجه داشته باشید که در محیط های قلیایی و اسیدی هیدرولیز شده و به سرعت بی اثر می شود.