آشنایی با کاربرد و ویژگی های فیپرونیل (ریجنت)

فیپرونیل (Fipronil) یک حشره کش تماسی- گوارشی تقریبا سیستمیک است که با نام تجاری ریجنت نیز در بازار خرید و فروش می شود.

این سم از گروه فنیل پیرازول ها است و پس از سمپاشی دارای کنترل ابقایی و بسیار خوبی است. قیمت این حشره کش بر اساس شرکت تولید کننده در بازار متفاوت است.

این حشره کش را می توان به شکل محلول پاشی و مصرف در خاک استفاده کرد تا خطر ابتلا به بیماری های قارچی و ورس را به میزان قابل توجهی کاهش دهد.

این آفت کش مقدار کلروفیل گیاه را افزایش داده و به بهبود رشد و افزایش بازدهی محصولات کشاورزی کمک می کند.

این سم با اثر بر سیستم عصبی حشره باعث از بین رفتن توان حرکتی و مرگ آفات گیاهی شده و برای کنترل طیف گسترده ای از حشرات جونده و مکنده آسیب رسان موثر می باشد.

موارد مصرف سم حشره کش فیپرونیل (ریجنت):
فیپرونیل پس از مشاهده تعداد حداکثر پروانه ها برای کنترل کرم ساقه خوار برنج مورد استفاده قرار می گیرد. این سم را می توان در زمین اصلی و خزانه برای کنترل این آفت استفاده کرد.

این سم برای کنترل کرم قوزه پنبه، لارو طوقه پروانه سفید کلم، سرخرطومی یونجه، سوسک برگ خوار گندم، انواع سن گندم، مگس گندم، کرم ساقه خوار ذرت، کرم ساقه خوار اروپایی ذرت، کرم ساقه خوار برنج، کرم برگ خوار کارادرینا و هلیوتیس، شب پره گاما روی چغندر قند و پنبه استفاده کرد.

از دیگر کاربردهای این حشره کش کنترل آفات در آفتابگردان، کلزا، سویا، سبزی و صیفی جات، کرم خوشه خوار انگور، زنجره و زنجرک مو، مگس پیاز، تریپس پیاز، سنک های پنبه، مگس ریشه، کرم مفتولی، سوسک کلرادو و برگ خوار، کرم و لیسه سیب، سرخرطومی گیلاس و آلبالو است.

همچنین می توان این آفت کش را برای انواع مینوز درختان میوه، انواع تریپس، شته و پسیل استفاده کرد. برای تمام موارد فوق سمپاشی یکبار در سال صورت می گیرد.

مکانیسم اثر سم حشره کش فیپرونیل (ریجنت):
این ترکیب با مهار 3 نوع کانال مختلف مانع از عبور کلسیم از غشاء سلول­ های عصبی و سایر سلول ها می شود.

لازم به ذکر است که یکی از این کانال ها از طریق ناقل الکترون گابا و دو کانال دیگر از طریق گلوتامات عمل می کند.

بدین ترتیب حشره کش فیپرونیل از سایر آفت کش ها و مخصوصا سمومی که نسبت به آنها مقاومت ایجاد شده (گروه های ارگانوفسفره، کاربامات، پایرتروئیدی و سیکلودی ان) به صورت متمایز و بهتر عمل می کند.

این سم با اثر ضربه ای عمل کرده و به محض سمپاشی به سرعت آفات و حشرات خسارت زا را از بین می برد.

فیپرونیل با اثر نسبتاً سیستمیک از طریق ریشه و آوند چوبی و آبکش در همه اندام های گیاه پخش می شود و حتی متابولیت های آن از برگ های جوان تر نیز محافظت خواهد کرد. این حشره کش را می توان برای ضد عفونی بذر و خاک نیز مورد استفاده قرار داد.

مقدار مصرف سم حشره کش فیپرونیل (ریجنت):
این حشره کش با فرمولاسیون SC 5% به مقدار 1-2/0 لیتر در هکتار برای کنترل لارو پروانه ها، به مقدار 1-5/0 لیتر در هکتار برای انواع تریپس، شته، زنجره و پسیل، به مقدار 1-5/0 لیتر در هکتار برای کنترل سخت بالپوش ­ها و 1-5/0 لیتر در هکتار برای کنترل کرم ساقه خوار برنج مورد استفاده قرار می گیرد.

ریجنت پس از سمپاشی به سرعت در خاک به مواد بی خطر و غیر سمی تجزیه شده و به دلیل مصرف کم و همچنین استفاده در دفعات معدود به حفظ محیط زیست کمک می کند.

از این سم را می توان در تمامی مراحل رشد گیاه در داخل گلدان و انواع کمپوست ها استفاده کرد. در صورت استفاده در کمپوست، سال دوم باید از لحاظ وجود لارو ریشه خوار آن را کنترل شود. حداکثر دفعات استفاده در کمپوست یک بار است و به هیچ عنوان نباید برای کمپوست گیاهان آبزی و مرداب استفاده شود.

سازگاری و قابلیت اختلاط سم حشره کش فیپرونیل (ریجنت):
این سم با اکثر حشره کش ­ها و قارچ کش­ های غیر اسیدی مورد استفاده برای محصولات کشاورزی قابل اختلاط است ولی بهتر است قبل از اختلاط آن را آزمایش کنید. این حشره کش حتی در دوزهای بالا در بسیاری از محصولات زراعی و باغی باعث گیاه سوزی نمی شود.

ملاحظات زیست محیطی سم حشره کش فیپرونیل (ریجنت):
میزان سمیت فیپرونیل برای پستانداران97-95 میلی گرم بر کیلوگرم و برای پرندگان 2000 -3/11 میلی گرم بر کیلوگرم، برای ماهی ها 430-248 میلی گرم بر لیتر و برای دافنی ها 8/3-19/0 میلی گرم بر لیتر می باشد.

با توجه به موارد ذکر شده این سم برای ماهی ها و دیگر موجودات آبزی بسیار خطرناک است و باید از آلودگی آب های سطحی با شستشوی ظروف آلوده به سم خودداری کرد.

علاوه بر این حتما موقع سمپاشی از لباس مخصوص، دستکش، ماسک، عینک و سایر وسایل حفاظت شخصی استفاده کنید و از خوردن، آشامیدن و استعمال سیگار خودداری کنید تا احتمال مسمومیت به حداقل برسد.

علائم مسمومیت شامل سردرد، سرگیجه، اسهال، بی حسی و اختلال در بینایی است که به محض مشاهده آنها با در دست داشتن برچسب سم باید به مراکز درمانی مراجعه کنید.

پادزهر حشره کش فیپرونیل سولفات آتروپین است که باید تحت نظر پزشک مورد استفاده قرار گیرد.

شرایط نگهداری سم حشره کش فیپرونیل (ریجنت):
این سم باید در ظروف در بسته در انبارهایی با دمای 5 تا 35 درجه سانتی گراد و دور از دسترس کودکان و حیوانات خانگی نگهداری شود.