فنتوات (phenthoate) یک آفت کش تماسی - گوارشی از گروه سم های ارگانوفسفره با اثرات سریع و ضربتی است.
این سم با نام تجاری سیدیال نیز در بازار خرید و فروش می شود و قیمت آن بسته به شرکت تولید کننده آن کمی متفاوت است.
این حشره کش با مهار آنزیم کولین استراز باعث تداوم اثر ناقل عصبی به نام استیل کولین شده و بدین ترتیب منجر به فلجی و مرگ حشرات خواهد شد.
فنتوات یک حشره کش غیر سیستمیک است که با اثرات تماسی و گوارشی به صورت کنسانتره امولسیون پذیر (EC) با مقاومت های مختلف فرموله می شود.
این حشره کش طیف وسیعی از آفات محصولات کشاورزی به ویژه مکنده ها و جونده ها را در سبزیجات، برنج، پنبه، حبوبات و غیره از بین می برد.
این سم به واسطه بوی تند و شدیدی که دارد به عنوان دفع کننده پروانه های بالغ عمل می کند به همین دلیل می تواند از تخم گذاری جلوگیری کند.
مکانیسم اثر سم حشره کش فنتوات (سیدیال):
این سم مانند سایر سموم ارگانو فسفره با تأثیر بر سیستم عصبی با حشرات و آفات مقابله می کند. این حشره کش آنزیم کولین استراز را مهار کرده و مانع از بین رفتن استیل کولین ترشح شده در فضای سیناپسی می شود.
بدین ترتیب با تحریک مداوم باعث از بین رفتن توانایی حرکتی حشرات شده و با ممانعت از توانایی حرکت برای تغذیه آنها را از بین می برد. این سم به محض استفاده به صورت ضربتی عمل کرده و بسیاری از حشرات مزاحم را از بین می برد.
موارد مصرف سم حشره کش فنتوات (سیدیال):
این حشره کش برای کنترل پرودینا در چغندرقند، برگ خوار مصری در سویا، شپشک آرد آلود، شته ها، شپشک ها، سپردار ها، زنجره های Cicadellidae, Fulgoridae، سن های Pyrrhocoridae و Pentatomidae، تریپس ها، سفید بالک، لاروهای ساقه خوار Noctuidae و کرم غوزه در مرکبات، هلو، انگور، بلوط، توت، چای، آفتابگردان، نیشکر، توتون، سبزیجات، پنبه، غلات، ذرت، برنج، قهوه، کدو و گیاهان زینتی به میزان 75-40 گرم در هکتار مورد استفاده قرار می گیرد.
مقدار و موارد مصرف سم حشره کش فنتوات (سیدیال):
این حشره کش برای مقابله با پرودینای چغندرقند به صورت محلول پاشی به میزان 3 لیتر در هکتار استفاده می شود.
برای از بین بردن و کنترل برگ خوار مصری به میزان 2 لیتر در هکتار به صورت محلول پاشی مورد استفاده قرار می گیرد.
توجه داشته باشید که این آفت کش برای برخی از واریته های انگور، انجیر، هلو و واریته های سیب قرمز باعث گیاه سوزی می شود بنابراین قبل از استفاده از آن حتما با کارشناس مشورت کنید.
ملاحظات زیست محیطی سم حشره کش فنتوات (سیدیال):
میزان سمیت سیدیال برای پستانداران 377-270 میلی گرم بر کیلوگرم، برای پرندگان 218 میلی گرم بر کیلوگرم، برای ماهی ها 5/2 میلی گرم بر لیتر و برای دافنی ها 306 میکروگرم بر لیتر می باشد.
بر این اساس برای پرندگان نسبتا سمی و برای ماهی ها و دیگر موجودات آبزی بسیار سمی و خطرناک است.
بنابراین باید از آلودگی آب های سطحی و جاری به هر نحوی جلوگیری کرد و از شستشوی ظروف آلوده به سم در رودخانه ها خودداری کرد.
ملاحظات عمومی سم حشره کش فنتوات (سیدیال):
هنگام استفاده از این سم برای پیشگیری از مسمومیت حتما باید از وسایل حفاظت شخصی از جمله ماسک، دستکش، عینک، کلاه و غیره استفاده کنید. در طول سمپاشی نیز از خوردن، آشامیدن و استعمال دخانیات خودداری کنید.
در صورت مشاهده علائم مسمومیت مانند سرگیجه، سردرد و تهوع فورا با در دست داشتن برچسب ظرف به نزدیک ترین مرکز درمانی مراجعه کنید.
سموم ارگانوفسفره را در ظروف در بسته در جای خشک و خنک و دور از دسترس کودکان و حیوانات خانگی و تابش مستقیم نور خورشید نگهداری کنید.