فوزالون و کاربردهای آن در صنایع

سم فوزالون (Phosalone) یک ماده شیمیایی ارگانو فسفات است که معمولاً به عنوان حشره کش و کنه کش استفاده می شود.

فوزالون یک مهار کننده استیل کولین استراز ضعیف با اثر تماسی - گوارشی است که طیف وسیعی از حشرات را از بین می برد.

این سم در کشور فرانسه توسعه یافته است اما اتحادیه اروپا در دسامبر 2006 آن را از لیست آفت کش ها حذف کرد. این ترکیب ماده فعال انواع حشره کش های تجاری است و با نام تجاری زولون نیز شناخته می شود.

سم فوزالون سمیت کمی برای پستانداران و محیط زیست دارد و حشرات مفید را تحت تأثیر قرار نمی دهد. این سم در مبارزه با آفات مقاومت ایجاد نمی کند و در دماهای پایین نیز موثر است.

این سم در کنترل طیف گسترده ای از کرم ها و سوسک ها بر روی محصولات دارای اهمیت اقتصادی بسیار خوب عمل می کند.

مکانیسم اثر حشره کش فوزالون:
این سم با مهار آنزیم کولین استراز در سیستم عصبی عمل می کند. استیل کولین یک ناقل عصبی در فضای بین سیناپسی است که باعث تحریک آکسون بعدی می شود.

سم فوزالون در سیستم عصبی حشره با تجمع این ماده در سیناپس باعث تحریک مداوم رشته عصبی بعدی شده و حشره را فلج می کند به دلیل اینکه فوزالون آنزیم کولین استراز که برای تجزیه استیل کولین در فضای بین سیناپسی ترشح می شود را مهار کرده است.

این حشره کش با خاصیت غیر سیستمیک می تواند وارد کوتیکول گیاه و حشرات شده در پوست میوه و کوتیکول برگ ها تجمع یابد.

موارد مصرف سم فوزالون:
سم فوزالون می تواند برای از بین بردن و کنترل حشراتی مانند سخت بالپوشان، حشرات مکنده (شته ها) لارو پروانه ها روی درختان میوه سردسیری مانند سیب و گلابی، هلو، گیلاس، آلبالو و همچنین انگور، پسته و صیفی جات، جالیز، گیاهان صنعتی مانند چغندر قند و دانه های روغنی ذرت، آفتابگردان، سویا، کلزا، یونجه و گیاهان زینتی مورد استفاده قرار بگیرد.

عوارض فوزالون بر انسان و حیوانات دیگر:
سم فوزالون ترکیبی با اثرات سمی متوسط است که در تماس با پوست سالم می تواند تحریک ملایمی ایجاد کند.

خوراندن این سم به موشهای صحرایی در سطح 25، 50 و 250 پی پی ام در رژیم غذایی و برای سگها 100، 200 و 1000 پی پی ام منجر به مهار وابسته به دوز گلبولهای قرمز و کولین استراز پلاسما شده است اما علائمی از بیماری وجود ندارد.

در موش ها ppm 50 یا حدود 2.4 میلی گرم بر کیلوگرم در روز بالاترین سطح و بدون تأثیر این سم بر کولین استراز بود.

در حقیقت، موشها و سگها دوزهای خوراکی 5/7 و 15 میلی گرم بر کیلوگرم در روز را به مدت یک ماه تحمل کردند و موش ها 250 میلی لیتر در روز (حدود 12 میلی گرم در کیلوگرم در روز) را به مدت 1 سال بدون هیچ گونه ناهنجاری از رشد، رفتار یا تغییرات خونی تحمل کردند.

به طور کلی، انتقال بیولوژیکی فوزالون مشابه سایر ترکیبات آلی فسفر است. این ترکیب به دنبال تجویز خوراکی در موش ها به سرعت جذب و دفع می شوند. طی 24 ساعت، کمتر از 1 درصد باقیمانده های فوزالون در بدن قابل پیگیری است.

مطالعه دیگری که بر روی کارگران جمع کننده هلو صورت گرفت نشان داد که علیرغم دوز تخمین زده شده به میزان 14 میلی گرم در هر فرد در ساعت، کولین استراز گلبولهای قرمز فقط در حدود 4٪ مهار شده است.

تخمین زده می شود که 98-99٪ از مواجهه کارگران از نظر پوستی، عمدتاً با دست و اندام های فوقانی است. چهارتا از شش کارگری که در معرض غلظت هوای 32/5 میلی گرم بر متر مکعب حشره کش فوزالون قرار داشتند، استیل کولین استراز آنها تنها 16 تا 29 درصد کاهش یافته بود.

اثرات اکولوژیکی حشره کش فوزالون:
بررسی های صورت گرفته نشان داده است که این ماده برای مرغ ها از طریق آب مصرفی سمیت متوسطی دارد و از نظر تغذیه ای مشکلی ایجاد نمی کند.

این سم برای ماهی های آب گرم و آب سرد به شدت سمی است و بررسی 48 نشان داده است که فوزالون برای بی مهرگان آبزی نیز بسیار سمی است و سمیت فوری و بالایی برای سخت پوستان دارد.

سرنوشت سم فوزالون در محیط زیست:
این حشره کش در خاک متحرک نیست و به سرعت تجزیه می شود. مطالعات متابولیسم هوازی خاک نیمه عمر این سم را 1-7 روز را نشان می دهد. مطالعات میدانی نیمه عمر این سم را در خاک 1-9 هفته نشان داده است.

فوزالون در آب های تصفیه نشده به سرعت از بین می رود و در گیاهان به صورت شیمیایی تجزیه می شود. ماندگاری این سم در گیاهان 14 ساعت است و در شرایط عادی فیتوتوکسیک نیست.