روش های بازیافت زباله های الکترونیکی پلیمر چیست؟

آشنایی با بازیافت زباله های الکترونیکی پلیمر

پلاستیک و محصولات پلاستیکی، کاربرد بسیار گسترده ای در صنایع گوناگون دارند. بسیاری از ابزارها و تجهیزات صنعتی و وسایل زندگی روزمره و محصولات الکترونیکی و… با استفاده از اشکال مختلف پلیمر تولید می شوند. با توجه به حجم بالای تولید و مصرف پلاستیک، حجم ضایعات پلاستیکی نیز بسیار زیاد است. بازیافت مواد پلیمری و پلاستیکی همواره یکی از اصلی ترین دغدغه های این صنعت به شمار می آید. یکی از مهم ترین مسائل در این زمینه، بازیافت زباله های الکترونیکی پلیمر است.

معمولا ضایعات تولید شده که وارد مسیر بازیافت می شوند، ترکیبی از مواد و ترکیبات گوناگون هستند. جداسازی و پالایش این مواد پیش از شروع بازیافت ضروری است. در ادامه این صفحه به روش های بازیافت زباله های پلیمر می پردازیم؛ از ضرورت این امر می گوییم و درباره روش های جداسازی و بازیافت زباله های الکترونیکی پلیمر توضیحاتی ارائه می دهیم.

اهمیت جداسازی و بازیافت زباله های الکترونیکی پلیمر

پیش از بازیافت زباله های الکترونیکی پلیمر، باید این قطعات را از سایر بخش های ضایعاتی جدا کنیم. ضایعات گوناگونی از کانال های مختلف برای بازیافت شدن جمع آوری می شوند. این ضایعات ترکیبات و مواد بسیار ناهمگونی دارند و در میان آن ها انواع آلودگی ها و زباله ها دیده می شود.

مانند شیشه، گل و لای، روغن، فلزات و از جمله قطعات الکترونیکی.بسیاری از وسایل و تجهیزات الکترونیکی با استفاده از پلیمرها و پلاستیک تولید می شوند. گوشی همراه، کنترل تلویزیون، لپتاپ و رایانه، دوربین های عکاسی و… در ساخت همه این ها هم از فلزات و قطعات الکترونیکی مانند بردها و چیپ ست ها استفاده شده، هم از پلاستیک.

حجم ضایعات الکترونیکی تولید شده در هر سال بسیار زیاد است و طبق آمار این مقدار در سال های اخیر رو به افزایش است. چرا که عمر استفاده از وسایل الکترونیکی به طور میانگین در حدود 3 سال بوده و سالانه بسیاری از قطعات و لوازم الکترونیکی دور ریخته می شوند. بازیافت کردن این ضایعات مسئله ای بسیار ضروری است.

با بازیافت این نوع ضایعات، هم قسمت مهمی از ترکیبات پلاستیکی دوباره به چرخه تولید باز می گردند و هم در حفظ سلامت محیط زیست کمک بسیار شایانی صورت می گیرد؛ چرا که قطعات دور ریخته شده و زباله های الکترونیکی حاوی فلزات سنگین و سمی مانند سرب و کادمیوم هستند. این مواد در طبیعت بسیار آسیب زا بوده و جان گونه های فراوانی از جمله انسان را به خطر می اندازند.

جداسازی زباله های الکترونیکی از پلیمر

پیش از بازیافت زباله های الکترونیکی پلیمر، لازم است آن ها را از میان ضایعات جدا کنیم. این اولین قدم در فرایند بازیافت است. برای جداسازی قطعات الکترونیکی، روش های مختلفی وجود دارند. استفاده از این روش ها به امکانات، نوع زباله های الکترونیکی، هزینه و سلیقه افراد بستگی دارد.

برخی از قطعات الکترونیکی و زباله هایی که از جنس فلز هستند خاصیت مغناطیسی دارند. این دسته از زباله ها را می توان با آهن رباهای مختلفی که در مسیر ضایعات قرار داده می شوند جمع آوری و جدا کرد. هم چنین می توان از دستگاه شناساگر فلزات یا Metal Detector نیز برای یافتن این قطعات استفاده کرد.

برای جداسازی آن دسته از زباله های الکترونیکی که فاقد خاصیت مغناطیسی هستند از روش هایی استفاده می شود که بر پایه گرما و حرارت هستند. از جمله این روش های استفاده از سشوار صنعتی و کوره دوّار است. سشوار صنعتی برای مصارف خرد و کم هزینه به کار می رود. کوره دوّار در ابعاد گسترده تر صنعتی کاربرد دارد.

یک روش دیگر برای جداسازی استفاده از حمام ماسه است؛ البته این روش برای قطعاتی که دارای پلیمرهای لاستیکی و پلاستیکی هستند روش چندان مناسبی نیست.علاوه بر روش های ذکر شده، برخی روش های شیمیایی نیز برای جداسازی زباله های الکترونیکی پلیمر به کار می روند. این روش ها بر پایه استفاده از اسیدهایی مانند هیدروکلریک اسید هستند. این که از کدام روش استفاده شود، علاوه بر سرمایه، به اینکه کاربرد ضایعات جدا شده چیست و بازیافت زباله های الکترونیکی پلیمر به چه صورت انجام می شود نیز بستگی دارد.

بازیافت زباله های الکترونیکی پلیمر

اگر چه با روش های ذکر شده، زباله ها الکترونیکی را می توان از سایر ضایعات تفکیک کرد، اما در میان خود ضایعات الکترونیکی نیز مواد گوناگونی وجود دارند. از جمله مواد و ترکیباتی که در این زباله ها وجود دارند می توان به بردها و آی سی ها، فلزاتی مانند مس و آلومینیوم، طلا و نقره و مواد خطرناک و سنگین مانند سرب و کادمیم اشاره کرد. بنابراین پس از جداسازی، پیش از بازیافت زباله های الکترونیکی پلیمر لازم است همان زباله ها را نیز دسته بندی کنیم.

قطعات الکترونیکی در دسته های مختلفی جای می گیرند، از جمله: مدارها و بردهای الکترونیکی، قطعاتی که در ساخت آن ها از طلا استفاده شده یا با طلا آبکاری شده اند، سیم ها و کابل ها، خازن ها و مقاومت ها، قطعات ساخته شده از آلومینیوم و مس.مدارهای الکترونیکی و مجموعه قطعاتی که تفکیک شده اند جهت جداسازی فلزات ارزشمند در کوره های مخصوص ذوب می شوند. این فلزات ارزشمند شامل فلزاتی کاربردی مانند مس و آلومینیوم و فلز گرانبهای طلا می شوند. در این فرایند معمولا ابتدا فلزهای گرانبها جداسازی می شوند.

آن دسته از فلزات گرانبهایی که پس از ذوب از سایر بخش ها جدا شده اند، با استفاده از مواد شیمیایی مختلف مانند اسیدها تلخیص می شوند. در این مرحله طلا، نقره و حتی پالادیوم از هم تفکیک می شوند. از فلزات نام برده، مخصوصا طلا، شمش ساخته می شود.فلزات دیگر مانند مس و آلومینیوم نیز در کوره ها بر اثر حرارت از هم تفکیک می شوند. پس از تفکیک این فلزات، باقیمانده های زباله های الکترونیکی پلیمر که ممکن است حاوی مواد خطرناک و مضر باشند، با اصولی خاص ایمن سازی می شوند.