پرکاربردترین سموم کشاورزی

سموم کشاورزی طیف گسترده ای دارند و شامل علف کش ها، حشره کش ها و قارچ کش ها هستند که علف کش ها در این بین 80٪ کل سموم دفع آفات را تشکیل می دهند.

سموم دفع آفات هر ماده یا مخلوطی از مواد شیمیایی برای جلوگیری، از بین بردن، دفع یا کاهش هرگونه آفتی است که محصولات کشاورزی را تحت تأثیر قرار می دهد.

آفات را می توان به عنوان هر ارگانیسم ایجاد کننده بیماری های گیاهی تعریف کرد. در واقع سموم کشاورزی مواد شیمیایی هستند که توسط کشاورزان برای جلوگیری از تأثیر آفات بر رشد و بهره وری محصولات زراعی استفاده می شود. 

تاریخچه استفاده از سموم کشاورزی:
استفاده از سموم دفع آفات پس از جنگ جهانی دوم متداول شد زیرا بخشی از این جنگ بر تحقیقات علمی در زمینه پایان دادن به گرسنگی متمرکز بود.

بنابراین استفاده از سموم کشاورزی باعث افزایش بهره وری و در دسترس بودن مواد غذایی برای انسان ها خواهد شد. در حال حاضر سالانه 3.2 میلیون تن سموم دفع آفات استفاده می شود.

با اینحال استفاده از سموم دفع آفات در محیط هایی که آگاهی کمی در رابطه با تأثیرات مضر آفت کش ها وجود دارد می تواند سلامت انسان و محیط زیست را به مخاطره بیاندازد. با استفاده نادرست از سموم دفع آفات آنها توسط آب باران شسته شده و به صورت رواناب به داخل رودخانه ها و آب های زیرزمینی رفته و محیط را آلوده می کنند.

آشنایی با پرمصرف ترین سموم در کشاورزی:
به طور کلی سموم کشاورزی یک ماده شیمیایی (مانند کاربامات) یا یک عامل بیولوژیکی (مانند ویروس، باکتری یا قارچ) است که باعث جلوگیری، عدم توانائی، کشتن یا در غیر این صورت مهار آفات می شوند.

آفات هدف می تواند شامل حشرات، پاتوژن های گیاهی، علف های هرز، حلزون، پرندگان، پستانداران، ماهی ها، نماتد ها (کرم های گرد) و میکروب هایی باشد که محصولات را نابود می کنند، باعث ایجاد مزاحمت و یا شیوع بیماری می شوند و یا ناقل بیماری هستند.

در کنار این فواید، سموم دفع آفات دارای اشکالاتی همچون سمیت بالقوه برای انسان و سایر گونه ها هستند. در ادامه برخی از پرکاربردترین سموم کشاورزی معرفی می شود.

سم دلتامترین Deltamethrin:
یک حشره کش از گروه پایروترئیدهاست که با مکانیسم تماسی و گوارشی عمل می کند. این سم برای مبارزه با لارو پروانه ها، سوسک ها و مگس هاوسن، هاوزنجرک ها و تریپس مفید است.

سم آمیتراز Amitraz:
یک سم حشره کش-کنه کش غیر سیستماتیک با تأثیر تماسی- تنفسی است. از مزایای این سم این است که برای انسان و دام کم خطر بوده و زنبور عسل را نیز نابود نمی کند. این سم برای از بین بردن کنه های تارتن- پسیل پسته، مگس های سفید و عسلک پنبه استفاده می شود.

سم پرمترین permethrin:
پرمترین یک حشره کش غیر سیستماتیک تماسی - گوارشی است که باید با دیدن آفات از آن استفاده کرد زیرا خاصیت دورکنندگی دارد. این سم برای بسیاری از حشرات مثل لارو پروانه ها، حشرات خانگی، آفات مینوز استفاده می شود.

سم دیازینون Diazinon:
یک سم حشره کش - کنه کش فسفره با اثر تماسی گوارشی- تنفسی است که برای مبارزه با آفاتی مثل سوسک سیاه گندم، کرک ساقه خوار، سن گلابی، کرم سفید ریشه، شپشک های سفید، شته خونی و آگروتیس مورد استفاده است.

سم کلرپیریفوس Chlorpyrifos:
حشره کشی غیر سیستمیک با اثر تماسی، گوارشی و تنفسی است که می تواند به لایه های واکسی بافت های گیاهی نفوذ می کند و تمامی آفات روی گیاهان و داخل نسوخ گیاهی (مینوز ها و ساقه خوارها) را از بین ببرد.

سم اندوسولفان Endosulfan:
یک حشره کش غیرسیستمیک با اثر تماسی و گوارشی است که برای کنترل بسیاری از آفات جونده و مکنده مانند لارو پروانه ها، سوسک ها، مگس ها، آلئوردها و کنه ها مورد استفاده قرار می گیرد.

اکسی دیمتون متیل Oxydemeton-Methyl:
یک سم حشره کش-کنه کش سیستمیک است که به صورت تماسی، گوارشی و تنفسی آفات را از بین می برد. این ترکیب را می توان برای مبارزه با کنه ها، سرتپس ها، شته ها و شپشک ها مورد استفاده قرار داد. این سم توسط بافت های سبز گیاه جذب می شود و با شیره گیاه به تمام قسمت های آن برده می شود.

سم سایپرمترین Cypermethrin:
سایپرمترین حشره کشی غیر سیستمیک از گروه پایروتروئیدهای سنتتیک است که با اثر تماسی و گوارشی و هم چنین خاصیت ابقایی بالا بسیاری از آفات جونده و مکنده را از بین می برد.

سم فن پیروکسی میت Fanpyroxymate:
سم فن پیروکسی میت کنه کشی با خاصیت تماسی و قدرت نفوذ بسیار بالا است که پوره، کنه بالغ و تخم کنه را در انواع محصولات زراعی، درختان میوه و مرکبات از بین می برد.

سم فن پروپاترین Fenpropathrin:
یک سم حشره کش-کنه کش گوارشی است که همزمان دو اثر کشندگی و دورکنندگی دارد و از تغذیه کنه های بالغ و تخم گذاری آنها جلوگیری می کند.

سم فن والریت Fanvalerate:
سم فن والریت حشره کش و کنه کشی تماسی - گوارشی است که بسیاری از حشرات مانند مینوزها که در نسج گیاه به سر می برند را از بین ببرد. این سم برای کنترل آفات پنبه مانند کرم قوزه پنبه، عسلک پنبه و برگخوار مصری کاربرد دارد.

سم گلایفوزیت Glyphosate:
یک علف کش سیستمیک است که علف های هرز یک ساله یا چند ساله پهن برگ و کشیده برگ را از بین می برد. این سم توسط برگ و ساقه گیاه جدب شده و از طریق شیره به تمام قسمت های گیاه رسیده و آن را از بین می برد.

سم پاراکوات Paraquat:
سم پاراکوات علف کش دیگری است که با اثر تماسی برای مبارزه با علف های هرز باریک پهن برگ مورد استفاده قرار می گیرد. این سم به سرعت توسط قسمت های سبز گیاه جذب می شود و بسیاری از علف های هرز را از بین می برد.

روغن امولسیون شونده Petrolium oil:
روغن امولسیون شونده سم پرمصرف دیگری است که برای مبارزه با شپشک ها و بعضی از کنه ها پیش بهاره، بهاره و تابستانه مورد استفاده قرار می گیرد.