گازهای مونوکسید کربن و دی اکسید کربن دو گاز بسیار رایج هستند که حتما در رابطه با آنها بسیار شنیده اید.
تفاوت بین گازهای مونوکسید کربن (CO) و دی اکسید کربن (CO2) اغلب توسط مردم اشتباه گرفته می شود، زیرا این دو گاز نه تنها دارای نام و نماد شیمیایی تقریباً مشابهی هستند، بلکه دارای خصوصیات فیزیکی مشابهی نیز دارند.
درست مانند گاز مونوکسید کربن، گاز دی اکسید کربن نیز نامرئی و بدون بو است و همچنین می تواند کشنده باشد.
از این رو، داشتن حسگر برای شناسایی گازهای مونوکسید کربن و دی اکسید کربن در خانه بسیار مهم است. از آنجا که گازهای مونوکسید کربن و دی اکسید کربن مواد شیمیایی کاملاً متفاوتی هستند، حسگری که مونوکسید کربن را تشخیص می دهد لزوماً دی اکسید کربن را تشخیص نمی دهد.
در حالی که مقادیر کمی از گازهای CO و CO2 در داخل خانه بی خطر می باشد و هیچ آسیبی به شما نخواهد رساند اما مقدار زیاد آنها می تواند بسیار خطرناک باشد و باعث مرگ شود. بیاید باهم در ادامه این مقاله در نشریه جهان شیمی فیزیک تفاوت بین این دو گاز را بیشتر درک کنیم.
گاز مونوکسید کربن چیست؟
گاز مونوکسید کربن (CO) یک گاز بسیار خطرناک می باشد که باید مراقب آن باشید. این گاز می تواند به طور طبیعی و مصنوعی تولید شود و دلایل طبیعی ایجاد این گاز ممکن است بر اثر آتش سوزی جنگل ها یا فعالیت های آتشفشانی یا هر دلیل دیگری برای اکسیداسیون جزئی متان در جو باشد.
دلایل غیرطبیعی تولید این گاز، مواردی است که صاحبان خانه باید از آنها آگاه باشند. گاز مونوکسید کربن می تواند توسط وسایل سوزاننده سوخت تولید شود که در حین کار مقدار کافی اکسیژن دریافت نمی کند.
لوازم خانگی تولید کننده CO در منطقه ای که تهویه کمی داشته باشد می تواند باعث رسیدن گاز مونوکسید کربن به یک سطح ناامن و حتی تهدید کننده برای زندگی شود.
متأسفانه، مسمومیت با مونوکسید کربن بسیار رایج است، به ویژه در فصل زمستان که می تواند خسارت سنگینی به قربانیان وارد کند. از آنجا که این گاز بی بو است، کسانی که از مسمومیت با گاز مونوکسید کربن رنج می برند معمولاً تا زمانی که بیمار نشوند از آن اطلاع نخواهند داشت.
گاز مونو کسید کربن یک گاز معمولی است که به مقدار کمی در جو ما یافت می شود، این گاز همچنین یک محصول جانبی از اکسیداسیون جزئی متان در هنگام احتراق است.
طبق آمار سازمان CDC، هر ساله بیش از 400 آمریکایی بر اثر مسمومیت ناخواسته از گاز منوکسید کربن که به آتش سوزیی ارتباط ندارد، می میرند و بیش از 20000 نفر بر اثر مسمومیت با این گاز سالانه به اورژانس مراجعه می کنند و بیش از 4000 نفر در بیمارستان بستری می شوند.
یک قانون جامع وجود دارد که بیان می کند که اگر چیزی در حال سوختن است، به احتمال زیاد گاز مونوکسید کربن ایجاد می کند. به همین دلیل داشتن حداقل یک حسگر مونوکسید کربن در خانه بسیار مهم است.
چه مقدار گاز مونوکسید کربن خطرناک است؟
شما اکنون می دانید که گاز مونوکسید کربن بسیار خطرناک می باشد و مقدار زیاد این گاز می تواند شما را بکشد. اما این گاز همچنین یک گاز نامرئی و بدون بو است، بنابراین از کجا می دانید چه زمانی این گاز در محیط وجود دارد و چه مقدار گاز مونوکسید کربن کشنده است؟
گاز مونوکسید کربن یک گاز بسیار کشنده است، به عنوان مثال، اگر در اجاق گاز آشپزخانه خود نشت گاز دارید یا مبدل کاتالیزوری اتومبیل شما به درستی کار نمی کند، بدون وجود سنسور تشخیص گاز مونوکسید کربن، تا زمانی که علائم مسمومیت با این گاز ایجاد نشود، احتمالاً نمی دانید که در خانه یا گاراژ خود چه مقدار گاز مونوکسید کربن دارید.
بنابراین، داشتن حسگرهای تشخیص گاز مونوکسید کربن در خانه برای محافظت از خود و خانواده در برابر مسمومیت یا حتی مرگ بر اثر استنشاق این گاز بسیار حیاتی خواهد بود.
علائم مسمومیت با گاز مونوکسید کربن:
اگر ناگهان در خانه بدون هیچ دلیلی دچار سردرد شدید یا احساس سرگیجه شدید، مهم است که سریعاً خانه خود را ترک کنید.
زیرا شما ممکن است دچار مسمومیت با گاز مونوکسید کربن شده باشید. علائم مسمومیت با گاز مونوکسید کربن شبیه علائم بیماری آنفولانزا می باشد، علائم رایج این مسمومیت عبارتند از:
قرار گرفتن در معرض مقادیر اندکی از گاز مونوکسید کربن، از یک تا 70 قسمت در میلیون (ppm)، هیچ اثر سویی بر سلامتی نخواهد داشت.
با این حال، اگر سطح این گاز بیش از 70 ppm در جو باشد، شما در معرض سطح خطرناک گاز مونوکسید کربن قرار گرفته اید و احتمالاً دچارعلائم مسمومیت با گاز مونوکسید کربن خواهید شد. وقتی سطح گاز مونوکسید کربن در هوا از ppm 150 بیشتر شود، ممکن است از هوش بروید یا بمیرید.
چگونه می توان از مسمومیت با گاز مونوکسید کربن در خانه خود جلوگیری کرد؟
اگر در خانه خود آشکارساز یا حسگر گاز مونوکسید کربن ندارید، نصب آن را در اسرع وقت در نظر بگیرید. نصب این حسگر ها ارزان و بسیار آسان می باشد.
اگر از قبل حسگرهای گاز مونوکسید کربن (CO) را نصب کرده اید، مطمئن شوید که حداقل هر پنج سال یکبار باتری های آنها را تعویض می کنید.
همچنین اطمینان حاصل کنید که در جایی از خانه که استراحت می کنید، یک حسگر این گاز را داشته باشید. همچنین مهم است، اگر در خانه خود از وسایلی دارید که از گاز طبیعی یا پروپان، نفت یا ذغال سنگ استفاده می کنند، همیشه ایمنی آنها را بررسی کنید. اگر مشکوک به نقص یا نشتی در هر یک از این وسایل هستید، برای بررسی آنها با یک متخصص تماس بگیرید.
نکات مهم در رابطه با پیشگیری از مسمومیت منوکسیدکربن:
در اینجا چند نکته دیگر برای در امان ماندن شما و خانواده از مسمومیت با گاز مونوکسید کربن آورده شده است:
گاز دی اکسید کربن چیست؟
گاز دی اکسید کربن، گازی است که از یک قسمت کربن و دو قسمت اکسیژن تشکیل شده است و یک گاز طبیعی در اتمسفر است که یک محصول جانبی از وجود انسان در زمین است.
به طور خاص، تنفس انسان و حیوان، احتراق سوخت های فسیلی و چوبی، تخمیر و سایر دلایل، باعث به وجود آمدن این گاز در محیط می شود. گاز دی اکسید کربن، گازی است که گیاهان برای زنده ماندن به آن احتیاج دارند. این گاز همچنین یک گاز متداول در داخل قوطی ها تحت فشار می باشد.
از آنجا که گاز دی اکسید کربن نسبت به هوا کمی متراکم تر است (در مقابل مونوکسید کربن که کمی سبک تر است)، اگر به مقدار زیادی به طور طبیعی یا غیرطبیعی نشت کند، می تواند یک ابر را در سطح محیط معلق کند. زمان هایی وجود دارد که رویدادهای طبیعی می توانند باعث ایجاد ابرهای عظیمی از گاز دی اکسید کربن در جو شوند که می تواند بسیار خطرناک باشد.
در حالی که گاز دی اکسید کربن یک گاز طبیعی است، اما مقدار زیاد و متمرکز آن می تواند بسیار مضر باشد. با توجه به وضعیت فعلی، میانگین سطح CO2 در کره زمین 400 ppm (سهم در هر میلیون) می باشد.
مسمومیت با گاز دی اکسید کربن به دلیل ویژگی های طبیعی آن بسیار نادر است. موتورهای احتراق داخلی یا مخازن گاز دی اکسید کربن که نشت می کنند توانایی این را دارند که افراد را در معرض خطر مسمومیت با این گاز قرار دهند، بنابراین دانستن علائم و نشانه هایی مسمومیت در اثر استنشاق مقدار زیاد این گاز ضرورتی نخواهد داشت.
علائم مسمومیت با گاز دی اکسید کربن:
در حالی که نشت گاز دی اکسید کربن بسیار نادر می باشد، اما شناختن علائم مسمومیت با آن مهم است که می تواند شامل موارد زیر باشد:
اگر فکر می کنید احتمال مسمومیت با دی اکسید کربن در محیط وجود دارد، سریعاً محل را ترک کنید.
چگونه می توان از مسمومیت با گاز دی اکسید کربن در خانه خود جلوگیری کرد؟
مسمومیت با گاز دی اکسید کربن در خانه بسیار نادر می باشد، اما اگر شما در خانه خود دارای سنسورهای گاز دی اکسید کربن و همچنین ردیاب های مونوکسید کربن باشید، می توانید از این مسمومیت های در اثر استنشاق گاز جلوگیری کنید.
نکات مهم درباره گازهای مونوکسید کربن و دی اکسید کربن:
گازهای مونوکسید کربن و دی اکسید کربن تقریباً گازهای ساخته شده توسط بشر هستند که با پیشرفت صنایع مقدار آنها افزایش می یابد.
گاز مونوکسید کربن برخلاف دی اکسید کربن در جو وجود ندارد. بیشترین میزان انتشار گاز مونوکسید کربن در موتورهای احتراق داخلی در سطوح خطرناک تولید می شود این گاز می تواند در غلظت های بالاتر یک گاز قابل اشتعال ایجاد شود (گاهی اوقات به عنوان محیط های C1D1 یا C2D2 شناخته می شود) و دستگاه هایی برای اندازه گیری گاز مونوکسید کربن در این غلظت ها به طور معمول ضد انفجار طراحی می شوند. مسمومیت با گازهای مونوکسید کربن و دی اکسید کربن رایج ترین نوع مسمومیت کشنده در جهان است
سطوح توصیه شده گاز مونوکسید کربن:
نکات مهم درباره گاز دی اکسید کربن:
باتوجه به موارد ذکر شده همواره با بررسی وسایل گاز سوز و احتراقی خودتان سطح گازهای مونوکسید کربن و دی اکسید کربن را در محل زندگی و کار بررسی کنید. گازهای مونوکسید کربن و دی اکسید کربن مهم ترین عامل مسمومیت با گاز در س