مالتودکسترین و کاربرد آن در صنایع

مالتودکسترین (Maltodextrin) نوعی پودر نشاسته ای سفیدرنگ است که تولید کنندگان برای بهبود طعم، قوام و ماندگاری آن را به بسیاری از مواد غذایی اضافه می کنند.مالتودکسترین در واقع یک ماده رایج در غذاهای بسته بندی شده، مانند شیرینی ها، آب نبات و نوشیدنی ها است. وجود مالتو دکسترین معمولاً بر روی برچسب مواد غذایی درج می شود. ورزشکاران نیز ممکن است از آن به عنوان مکمل کربوهیدرات استفاده کنند.

بسیاری از افراد بر این باورند که این ماده برای سلامتی مضر است. اما این ادعاها چقدر حقیقت دارد؟ در ادامه مقاله با ما همراه باشید تا در مورد فواید ومضرات مالتودکسترین و غذاهای حاوی این ماده اطلاعات بیشتری در اختیار شما قرار بدهیم.

مالتودکسترین چگونه تولید می شود؟
مالتودکسترین نوعی پودر است که از ذرت، برنج، نشاسته سیب زمینی یا گندم تهیه می شود. اگرچه این ماده منشاء گیاهی دارد اما بسیار فرآوری شده است. زیرا برای تولید آن ابتدا نشاسته ها پخته می شوند و سپس اسیدها یا آنزیمی هایی مانند آلفا آمیلاز باکتریایی به آن اضافه می شوند تا بیشتر تجزیه شود. پودر سفید حاصل از این فرآوری در آب محلول است و طعم خنثی دارد.

این ترکیب شباهت زیادی با مواد جامد موجود در شربت ذرت دارند زیرا هر دو ماده برای تهیه تحت هیدرولیز قرار می گیرند و تنها تفاوت موجود، میزان قند آنهاست. مواد جامد موجود در شربت ذرت حداقل 20 درصد قند دارند در حالی که مالتودکسترین حاوی کمتر از 20 درصد قند است.

چرا مالتو دکسترین در غذای شما وجود دارد؟
مالتودکسترین به طور کلی به عنوان یک ماده قوام دهنده یا پرکننده برای افزایش حجم مواد غذایی فرآوری شده مورد استفاده قرار می گیرد. این ماده همچنین نگهدارنده ای است که ماندگاری غذاهای بسته بندی شده را افزایش می دهد.

تولید این ترکیب ارزان و مقرون به صرفه است بنابراین برای محصولات غلیظ مانند پودینگ های فوری، ژلاتین و سس سالاد مفید است.

همچنین می توان آن را با شیرین کننده های مصنوعی ترکیب کرد و برای شیرین کردن محصولاتی مانند کنسرو میوه ها، دسر و نوشیدنی های پودری استفاده کرد. این ماده حتی به عنوان قوام دهنده در محصولات مراقبت شخصی مانند لوسیون و محصولات مراقبت از مو استفاده می شود.

از نظر ارزش غذایی مالتو دکسترین در هر گرم 4 کالری انرژی دارد که مشابه با ساکارز یا قند است. مانند شکر، بدن شما می تواند مالتودکسترین را به سرعت هضم کند، بنابراین در صورت نیاز به افزایش سریع کالری و انرژی می تواند مفید باشد.

با این وجود، سطح شاخص گلایسمیک این ترکیب بالاتر از قند معمولی است و حدود 106 تا 136 است. این بدان معنی است که این ماده می تواند قند خون شما را خیلی سریع بالا ببرد.

فواید مصرف مالتودکسترین چیست ؟
از آنجا که مالتودکسترین یک کربوهیدرات زودهضم است، اغلب در نوشیدنی های ورزشی و میان وعده های ورزشی برای ورزشکاران گنجانده می شود.

برای بدنسازان و سایر ورزشکارانی که سعی در افزایش وزن دارند این ماده می تواند منبع خوبی برای کالری فوری در طول یا بعد از تمرین باشد.

از آنجا که مالتو دکسترین کمتر از سایر کربوهیدرات ها برای هضم به آب نیاز دارد برای دریافت کالری فوری بدون دهیدراته کردن بدن مفید است. برخی تحقیقات همچنین نشان می دهد که مکمل های مالتودکسترین می توانند به حفظ قدرت بی هوازی در هنگام ورزش کمک کنند.

برخی از افراد مبتلا به هیپوگلیسمی مزمن این ترکیب را به عنوان بخشی از درمان منظم خود مصرف می کنند.

از آنجا که این ترکیب باعث افزایش سریع قند خون می شود یک درمان موثر برای افرادی است که برای حفظ سطح قند خون طبیعی تلاش می کنند.

شواهدی وجود دارد که نشان می دهد تخمیر مالتو دکسترین در روده می تواند به عنوان یک عامل موثر در جلوگیری از سرطان روده بزرگ عمل کند و تأثیرات مثبتی بر هضم کلی مواد غذایی دارد و عملکرد روده مانند زمان انتقال مواد غذایی از روده بزرگ، حجم مدفوع و قوام مدفوع را بهبود می بخشد.

آیا مالتودکسترین برای انسان بی خطر است؟
سازمان غذا و داروی ایالات متحده(FDA) این ماده را به عنوان یک افزودنی غذایی بی خطر تائید کرده است.

با اینحال اگر به دیابت یا مقاومت انسولینی مبتلا هستید، یا اگر پزشک شما رژیم کم کربوهیدرات را برای شما توصیه کرده است، باید هر ماده غذایی حاوی این ترکیب را که می خورید در کل کربوهیدراتهای روزانه خود مورد محاسبه قرار دهید.

شایان ذکر است که این ماده معمولاً فقط در مقادیر کم در مواد غذایی وجود دارد و تأثیر قابل توجهی در مصرف کلی کربوهیدرات شما نخواهد داشت.

به طور کلی مصرف مقادیر بسیار اندک این ماده برای افراد سالم بی خطر است، اما افراد مبتلا به دیابت به دلیل شاخص گلایسیمک بالای آن باید بسیار مراقب باشند.

توجه داشته باشید که اگر فردی بیش از حد از محصولات حاوی این ماده استفاده کند رژیم غذایی وی به احتمال زیاد حاوی قند زیاد، فیبر کم و پر از غذاهای بسیار فرآوری شده است که این نوع رژیم ها می تواند خطر ابتلا به کلسترول بالا، افزایش وزن و دیابت نوع 2 را در فرد افزایش دهد.

مسئله دیگری که باید در رابطه با این ترکیب ذکر شود این است در صورت پیروی از رژیم غذایی فاقد گلوتن می توانید با خیال راحت این ماده را مصرف کنید زیرا طی فراوری مالتودکسترین به یک ماده عاری از گلوتن تبدیل می شود.

همچنین اگر سعی در کاهش وزن دارید باید از مصرف آن خودداری کنید چون این ماده در اصل یک شیرین کننده و کربوهیدرات فاقد ارزش غذایی است و باعث افزایش قند خون می شود.

و در نهایت باید بگوییم این ترکیب که اغلب به عنوان یک قوام دهنده یا پرکننده ارزان قیمت استفاده می شود معمولاً از ذرت اصلاح شده ژنتیکی (GMO) تولید می شود.

طبق گفته FDA ذرت GMO بی خطر است و تمامی استانداردهای مشابه گیاهان غیر تراریخته را برآورده می کند. در هر صورت اگر تمایلی به استفاده از محصولات تراریخته ندارید فقط از محصولاتی استفاده کنید که با مارک ارگانیک حاوی مالتودکسترین هستند.