مونو پتاسیم فسفات یا همان MKP که با فرمول شیمیایی KH2PO4 نیز شناخته شده است، ترکیبی معدنی است که معمولاً به عنوان یک کود شیمیایی در صنایع کشاورزی به کار می رود.
البته این ترکیب به عنوان یک ماده افزودنی در صنایع غذایی و عامل بافری نیز مورد استفاده قرار می گیرد.این ماده در دنیای صنعت به صورت پودری سفید رنگ به خرید و فروش می رسد؛ البته به هنگام تشکیل به صورت بلور های شفاف و بی رنگ نیز موجود می باشد.
این ترکیب که با نام پتاسیم دی هیدروژن فسفات نیز شناسایی می شود، در آب محلول بوده و در الکل ها حل نمی گردد.
فرآیند ساخت کود مونو پتاسیم فسفات:
این کود که در دسته کود های فاقد نیتروژن طبقه بندی می گردد، حاوی 52 درصد P2O5 و 34 درصد K2O می باشد و حلالیت آن در آب با بالا رفتن حرارت افزایش می یابد.
تهیه صنعتی این کود با ترکیب دو ماده اسید فسفریک و کربنات پتاسیم یا پتاسیم هیدروکسید صورت می پذیرد.
در فرآیند ساخت این کود معمولاً از فسفریک اسید بیشتری استفاده می شود؛ چرا که حضور مقدار اضافی از این اسید از تشکیل فرآورده های جانبی همچون مونو هیدروژن فسفات جلوگیری می کند. از آنجایی که مونو پتاسیم فسفات برای انحلال در آب نیاز به حرارت دارد، می توان آن را در دمای اتاق به حالت متبلور درآورد.
موارد مصرف کود مونو پتاسیم فسفات:
از آنجایی که این کود فاقد نیتروژن است، کشاورزان معمولاً زمانی آن را به کار می برند که باید استفاده از کود های نیتروژن داری همچون NPK، نیترات پتاسیم، نیترات آمونیوم و نیترات کلسیم را محدود کرد.
فصل رشد زمانی است که گیاه بیشترین نیاز را به پتاسیم و فسفر دارد؛ چرا که در حال تشکیل و آغاز رشد ریشه خود می باشد. گاهی اوقات کشاورزان از این کود برای تکمیل فعالیت کود های نیتروژن دار نیز استفاده می کنند که در این موارد هر یک از کود ها باید به صورت مجزا و جداگانه مورد استفاده قرار گیرد.
به طور کلی سطح بالای فسفر در کود MKP تقسیمات سلولی را افزایش داده و رشد بافت های جدید گیاه را نیز افزایش می دهد و از رشد میوه های زودرس مراقبت می کند.
بنابراین بیشترین مصرف این نوع کود به هنگام ریشه زایی گیاه بوده و در این زمان بهترین بازده را می توان از این کود دریافت نمود.
این نوع کود معمولاً برای کاشت درختان و بوته هایی مورد استفاده قرار می گیرد که محصول آن ها میوه های شیرین هستند. مونو پتاسیم فسفات به خودی خود قادر است تا میزان تولید قند در این میوه ها را افزایش داده و آن ها را شیرین تر کند.
میزان استفاده از این کود برای میوه های درختی، انگور، سبزیجات و سیب زمینی معمولاً 100 تا 200 کیلوگرم به ازای هر هکتار بوده و برای مرکبات، گوجه و موز تا 300 کیلوگرم نیز می رسد. البته این اعداد با توجه به وضعیت خاک، شرایط اقلیمی و… می تواند کمتر یا بیشتر باشد.
بروز نشانه هایی از تغییر رنگ غیر طبیعی برگ گیاهان به سبز پر رنگ یا خشک شدن نوک برگ به معنی کمبود کود مونو پتاسیم فسفات می باشد و به این ترتیب باید مقدار بیشتری از آن مورد استفاده قرار گیرد.
به غیر از این موارد ایجاد رنگدانه های آنتوسیانین در گیاهان غنی از قند که به رنگ قرمز تا بنفش ظاهر می شوند نیز یکی دیگر از نشانه های کمبود این کود می باشد.
مزایای استفاده از کود مونو پتاسیم فسفات: