پودر لاکتوز، کاربردها و ویژگی های آن در صنایع

پودر لاکتوز ( lactose powder) به عنوان کربوهیدرات اصلی شیر کاربرد گسترده ای در صنایع غذایی دارد.

پودر لاکتوز در گریدهای مختلف برای مصارف گوناگون در دسترس است و برای افزایش طعم، بهبود بافت و رنگ خوراکی ها مورد استفاده قرار می گیرد.

لاکتوز یک دی ساکارید است که از دو مولکول قند ساده یعنی گالاکتوز و گلوکز تشکیل شده است. لاکتوز در واقع قند شیر است و به طور طبیعی در شیر همه پستانداران وجود دارد. لاکتوز حدود 2-8٪ از وزن شیر را تشکیل می دهد و سالانه چندین میلیون تن از این ماده به عنوان محصول فرعی لبنیات تولید می شود.

لاکتوز ماده اصلی آب پنیر یعنی مایع حاصل از انعقاد شیر است که با تبلور استخراج می شود. آب پنیر پس از جداسازی چربی و کازئین از شیر به دست می آید که غنی از لاکتوز است و پس از تبخیر آب به شکل پودر استخراج می شود.

لاکتوز یک ماده مهم برای پرکردن کالری روزانه است و به حفظ تعادل مواد معدنی مانند کلسیم، فسفر و منیزیم در بدن کمک می کند و برای رشد استخوان ضروری است.

فرآورده های لبنی مانند ماست و پنیر حاوی لاکتوز بسیار کمی هستند، زیرا باکتری های تولید کننده این محصولات، لاکتوز را به عنوان منبع انرژی مصرف می کنند.

تولید گریدهای مختلف پودر لاکتوز به شما این امکان را می دهد که براساس نوع فرمولاسیون مواد غذایی از گریدهای مختلف استفاده کنید تا علاوه بر فرآوری راحت تر بتوانید سطح لاکتوز را در مواد غذایی خیلی راحت کنترل کنید.

پودر لاکتوز یک ماده کاملاً پذیرفته شده است که در سراسر جهان بی خطر محسوب می شود. این ترکیب باعث بهبود کیفیت و طعم محصول شما می شود و شما هیچ ماده ای را پیدا نخواهید کرد که به اندازه لاکتوز برای کاربردهای مختلف متناسب باشد.

کاربردهای لاکتوز در صنایع غذایی:
مانند سایر کربوهیدرات ها، لاکتوز ممکن است بلافاصله توسط بدن برای تولید انرژی مورد استفاده قرار گیرد. مهم ترین مزیت غذایی این ترکیب بهینه سازی کلسیم شیر، با افزایش جذب روده ای و جذب پروتئین های لبنی است.

عطر و طعم ملایم و قابلیت کاربرد آسان لاکتوز باعث شده است این ترکیب به طور گسترده ای به عنوان تثبیت کننده عطر و طعم در صنایع غذایی استفاده شود.

البته لاکتوز به طور مستقیم به بسیاری از غذاها اضافه نمی شود، زیرا انحلال آن از قندهای دیگر که معمولاً در مواد غذایی استفاده می شود، کمتر است. در ادامه به برخی از کاربردهای این ماده اشاره شده است.

شیرینی سازی / تولید شکلات:
لاکتوز خاصیت تبلور عجیب و غریبی دارد، زیرا بهتر از ساکارز تبلور می یابد. هنگامی که با قندهای دیگر مخلوط شود خاصیت تبلور آنها را نیز اصلاح می کند.

نانوایی:
لاکتوز به راحتی هیدرولیز نمی شود و توسط مخمر آبجو تخمیر نمی شود. آنزیم های موجود مخمر قادر نیستند مولکول لاکتوز را تجزیه کنند بنابراین بعد از پخت و پز در محصولات نانوایی باقی مانده و طراوت و رطوبت را محصولات پخته شده را حفظ می کند. علاوه بر این، لاکتوز به ایجاد رنگ قهوه ای کاراملی در نان ها کمک می کند.

شیرینی:
لاکتوز خاصیت تصحیح عطر مواد غذایی و تقویت عطر محصول را دارد و به همین جهت در پخت انواع شیرینی مورد استفاده قرار می گیرد.

صنایع فرآوری گوشت:
کاربرد آسان، شیرینی کم و ارزان قیمت بودن این ماده باعث می شود که از لاکتوز در این مواد غذایی استفاده شود تا بافت بهتری ایجاد کند.

علاوه بر این لاکتوز یک ماده نگهدارنده است که در کالباس به عنوان ماده خشک و برای تخمیر مورد استفاده قرار می گیرد. پودر لاکتوز در ژامبون به عنوان امولیسفایر و نگهدارنده آب استفاده می شود تا این ماده غذایی را تازه تر نگه دارد.

این ترکیب برای حفظ تازگی محصولات لبنی برای استاندارد سازی و به عنوان شیرین کننده مورد استفاده قرار می گیرد.

استفاده از پودر لاکتوز در مواد غذایی مختلف تأثیر مثبتی بر اصلاح فلور باکتریایی روده دارد. در روده لاکتوز به رشد فلور لاکتیکی مفید روده ( بیفیدوباکتریها و لاکتوباکتریا) کمک می کند تا جایگزین میکروارگانیسم های مضر شوند.

این ترکیب در غذای کودک به عنوان منبع تولید انرژی عمل می کند. در واقع گالاکتوز موجود در لاکتوز یک قند ضروری برای رشد ذهنی کودکان است. پودر لاکتوز مورد استفاده برای غذای کودکان مراحل پالایش بیشتری را پشت سر می گذارد تا درجه خلوص بالاتری داشته باشد.

سایر کاربردهای پودر لاکتوز:
پودر لاکتوز گرید داروسازی که کمی ناخالصی دارد اغلب در تولید قرص ها استفاده می شود. این پودر بی رنگ و غیرفعال است و می تواند ایمنی دارو را بهبود ببخشد و فرآیند تولید دارو را تسهیل کند.

لاکتوز یک کربوهیدرات ساده است، این قند در حال کاهش است به این معنی که در دماهای بالا با اسیدهای آمینه واکنش نشان می دهد و این امر طعم نهایی محصول را تعیین می کند.

پودر لاکتوز از طریق روش فشرده سازی مستقیم در تولید قرص استفاده می شود. اسپری لاکتوز خشک و بدون آب قادر به تشکیل یک قرص جامد تحت فشار هستند.

گرید داروسازی لاکتوز یک پودر خوب است اما ممکن است همراه با دیگر پودرهای لاکتوز دیگر مورد استفاده قرار گیرد زیرا اندازه کوچک تر کریستال ها باعث اختلاط آسان تر و کارآمد تر می شوند. پودر لاکتوز همچنین می تواند با ساکارز مخلوط شود و روکش های شیرین برای قرص ها ایجاد کند.

عوارض و خطرات پودر لاکتوز:
آنزیم لاکتاز در روده ها مسئول هضم لاکتوز مصرفی است. این آنزیم، مولکول لاکتوز را به دو زیر واحد آن یعنی قندهای ساده گلوکز و گالاکتوز که قابل جذب هستند، تجزیه می کند. از آنجا که لاکتوز بیشتر در شیر وجود دارد، در اکثر پستانداران، تولید لاکتاز به دلیل عدم مصرف مداوم، به تدریج با افزایش سن کاهش می یابد.

لاکتوز یک ماده آشنا است که اکثر مصرف کنندگان با آن مشکلی ندارند اما در صورت ابتلا به بیماری عدم تحمل لاکتوز باید از مصرف محصولات حاوی این ترکیب خودداری کنید زیرا با مصرف آن دردهای شکمی، نفخ و اسهال را تجربه خواهند کرد.

پودر لاکتوز باید در جای خنک و تاریک نگهداری شود. درجه حرارت محل نگهداری باید زیر 27 درجه سانتی گراد و رطوبت زیر 65٪ باشد زیرا رطوبت زیاد می تواند منجر به کپک زدن لاکتوز شود.