استات سدیم و کاربردهای آن در صنایع:
استات سدیم (Sodium acetate) نمک سدیم اسید استیک با فرمول شیمیایی C2H3O2Na است که به عنوان اتانوات سدیم نیز شناخته می شود.
استات سدیم یک ماده شیمیایی ارزان قیمت است که کاربردهای وسیعی از جمله به عنوان افزودنی غذایی در ترشیجات یا معرف آزمایشگاهی دارد.
این ماده شیمیایی به عنوان منبع کربن برای کشت باکتری ها استفاده می شود. این ماده همچنین برای کاهش آسیب ناشی از آب در بتن به عنوان یک ماده درزگیر عمل می کند. این ترکیب یک افزودنی غذایی با شماره E262 است که اغلب برای دادن عطر و طعم نمک و سرکه به چیپس سیب زمینی استفاده می شود.
این ماده شیمیایی به صورت پودر گرانوله سفید رنگ و بلورهای مونوکلینیک ظاهر می شود. ماهیت آن جاذب رطوبت است و به راحتی در آب حل می شود. این ترکیب معمولاً بدون بو است اما در اثر حرارت دادن تا مرحله تجزیه شدن بوی سرکه یا اسید استیک می دهد.
در پزشکی به عنوان جایگزین الکترولیت از راه وریدی تجویز می شود تا سطح سدیم را در بیماران هیپوناترمی اصلاح کند.
کاربردهای استات سدیم:
افزودنی غذایی:
بسبب قیمت خرید و فروش مناسب استات سدیم برای جلوگیری از رشد باکتری ها به غذا اضافه می شود. این ماده به عنوان یک اسید یا ماده خنثی کننده برای غذاهای بازی یا قلیایی عمل می کند و همچنین می تواند به عنوان یک بافر برای کمک به حفظ pH های خاص عمل کند.
سدیم استات همچنین می تواند برای افزایش طعم خوراکی ها استفاده شود و برخلاف بسیاری از مواد افزودنی غذایی این ترکیب هیچ اثر سوء شناخته شده ای ندارد.
تولید ترشی:
درست کردن ترشی نوعی روش برای نگهداری مواد غذایی است که نه تنها باعث جلوگیری از خراب شدن بلکه تا حد زیادی سبب کند شدن فساد ناشی از میکروارگانیسم ها شده و می تواند باعث افزایش عطر و طعم غذاها شود.
استفاده از سدیم استات در ترشی مانند استفاده از آن به عنوان یک ماده افزودنی ساده غذایی است اما در ترشی به مقدار بسیار بیشتر و برای مدت زمان طولانی تری از آن استفاده می شود.
اساساً، غذایی که باید ترشی شود مانند خیار، در محلول اسید خیس می شود با اینکار طعم بسیار شور یا ترش به خوراکی ها اضافه می شود. طعم شور از یون های سدیم و طعم ترش از یون های استات حاصل می شود.
استفاده آزمایشگاهی:
سدیم استات معرف بسیار متداولی است که در آزمایشگاه های بیولوژی مولکولی و بیوشیمی مورد استفاده قرار می گیرد.
دانشگاه ایالتی کلرادو خاطرنشان می کند که محققان از این ماده برای استخراج DNA از سلول ها استفاده می کنند. کاتیونهای سدیم با بار مثبت به بارهای منفی فسفات موجود در DNA متصل می شوند و به رسوب DNA کمک می کنند. در حضور اتانول یا الکل مشابه DNA رسوبی تشکیل می دهد که می تواند از لایه آبی جدا شود.
استفاده استات سدیم صنعتی:
این ماده شیمیایی اسید سولفوریک بسیار قوی موجود در فاضلاب صنعتی را خنثی می کند و می تواند در فرایندهای خاص عکاسی مورد استفاده قرار گیرد و به شما کمک کند الگوی خاصی از پوشش را روی سطوح ایجاد کنید.
در سطوح فلزی این ترکیب می تواند به از بین بردن ناخالصی ها، لکه ها، زنگ زدگی یا پوسته ها کمک کند و همچنین برای فرآیند برنزه شدن چرم، تیمار کلروپرن یا لاستیک مصنوعی مورد استفاده قرار می گیرد.
پد گرمایشی:
این دسته از پدهای حرارتی شیمیایی یا گرمکن دستی را می توانید در داروخانه پیدا کنید. اینها از یک محلول فوق اشباع استات سدیم در آب تشکیل شده اند. تولیدکنندگان آنها یک دیسک فلزی مسطح، شیاردار را در محلول قرار می دهند.
انعطاف پذیری یا حرکت دیسک مقدار بسیار کمی کریستال سدیم استات را که به دیسک چسبیده اند، آزاد می کند. این کریستال ها سپس با بقیه سدیم استات واکنش زنجیره ای تبلور را آغاز می کنند.
این واکنش به سرعت رخ می دهد و مقدار زیادی انرژی ذخیره شده در ساختار کریستال استات سدیم به صورت گرما آزاد می شود.