کاربردهای سدیم تری پلی فسفات

سدیم تری پلی فسفات (STPP) یک ترکیب شیمیایی است که کاربرد گسترده ای در تولید محصولات پاک کننده و مواد نگهدارنده دارد.

سدیم تری پلی فسفات در صنایع تولید مقوا، کاغذ، پارچه، رنگ سازی و خمیردندان استفاده می شود و به نام های پنتا سدیم تری فسفات، پنتا سدیم تری پلی فسفات یا سدیم تری فسفات نیز شناخته می شود.

STPP یک دترجنت عالی است که کاربرد گسترده ای در تولید شوینده ها دارد. این ماده به عنوان ماده شلاته کننده از تولید نمک های نامحلول حین شستشو جلوگیری کرده و خواص پاک کنندگی شوینده را افزایش می دهد.

این ترکیب مانع جذب رطوبت توسط مواد شوینده شده و به عبارتی با اثر آنتی کیک بافت یکدست این ترکیبات را حفظ می کند و با ایجاد بافر قلیایی و حفظ PH محلول در حدود 9.4 باعث می شود آلودگی های اسیدی به سرعت حذف شوند.

سدیم تری پلی فسفات یک باکتری کش است و استفاده از آن در ترکیب قرص های ظرف شویی، صابون ها و پودرهای لباسشویی می تواند به ضدعفونی کردن ظروف و البسه کمک کند. این ماده به عنوان ماده نگهدارنده در مرغ، گوشت، غذاهای دریایی نیز استفاده می شود.

سدیم تری پلی فسفات چیست ؟
STPP یک ترکیب معدنی جامد است که در انواع زیادی از محصولات از جمله شوینده های خانگی، مواد غذایی، مصالح ساخت و ساز و خوراک حیوانات مورد استفاده قرار می گیرد.

این ماده در ترکیب پودر، مایع، ژل، قرص های شستشو مورد استفاده قرار می گیرد و با کاهش سختی آب باعث می شود مواد سورفاکتانت به طور موثر عمل کنند.

تمام پودرهای شوینده امروزی حاوی 30 تا 50 درصد STPP هستند. این ترکیب با تشکیل کمپلکس محلول با یونهای Ca و Mg برای کاهش سختی آب استفاده می شود. از دیدگاه آلوتروپی این ماده به سه شکل تولید می شود که شامل موارد زیر است:

• فاز یک یا فاز ترمودینامیکی که در دمای بالا تولید می شود.
• فاز دو یا فاز سینتیک که در دمای پایین تولید می شود و در حرارت های بالا ناپایدار است.
• به صورت بلوری همراه با شش مولکول آب که حاصل ترکیب دو فاز ذکر شده با آب است.

قیمت خرید و فروش سدیم تری پلی فسفات:
این ترکیب شیمیایی به صورت پودر نرم با مش بین 100 تا200 و گرانول در بازار خرید و فروش می شود و سمیت آن بسیار ناچیز است.

این ماده در دو گرید خوراکی و صنعتی تولید می شود. از گرید خوراکی در صنایع تولید آبمیوه، صنایع کنسرو سازی، صنایع لبنی و فرآورده های سویا و غیره به عنوان نگهدارنده مورد استفاده قرار می گیرد. گرید صنعتی STPP در صنایع شوینده و پاک کننده ها، صنعت تولید کاشی و سرامیک و… استفاده می شود.

STPP در دمای محیط پایدار است ولی در دمای 100 درجه سانتی گراد به پیروفسفات و فسفات تبدیل می شود.

میزان کل مصرف این ماده برای تولید شوینده ها در اروپای غربی تقریباً 300000 تن تخمین زده شده است و برآورد می شود که 90-95٪ از این ماده در اروپا مورد استفاده قرار می گیرد.

روش تولید تری پلی فسفات:
سدیم تری پلی فسفات نمک سدیم اسید تری فسفریک است. این ماده در آزمایشگاه های شیمیایی با گرم کردن مخلوط استوکیومتری فسفات سدیم، Na2HPO4 و فسفات مونو سدیم، NaH2PO4، در شرایط دقیق کنترل شده تولید می شود.

• 2 Na2HPO4 + NaH2PO4 → Na5P3O10 + 2 H2O

به این روش سالانه تقریباً 2 میلیون تن از این ماده تولید می شود. STPP نمکی بی رنگ است که هم به صورت بی آب و هم به عنوان هگزاهیدرات وجود دارد.

آنیون آن را می توان به عنوان زنجیره پنتانیونیک -O3POP (O) 2OPO3] 5 ] توصیف کرد. این ترکیب به عنوان یک عامل کلاته کننده با پیوندهای دو گانه و سه گانه به شدت به کاتیون های فلزی متصل می شود.

STPP با سرعت بالای هیدراتاسیون برای میکسرهای پر سرعت قدرتمند مورد نیاز است و استفاده از آن در تجهیزات مدرن ترجیح داده می شود. در سایر تجهیزات، توصیه می شود از STPP با میزان متوسط و / یا کم هیدراتاسیون استفاده کنید که از ایجاد توده در دوغاب مواد شوینده جلوگیری می کند.

استفاده از سدیم تری پلی فسفات در صنایع غذایی:
این ماده یک افزودنی غذایی است که حاوی سدیم و فسفات غیرآلی است و معمولا در مواد غذایی فرآوری شده یافت می شود.

این ماده به عنوان ماده ورآورنده خمیر در نان ها و کیک ها مورد استفاده قرار می گیرد و باعث افزایش حجم خمیر و حفظ شکل آن می شود.

فسفر یک مینرال ضروری است که در مواد غذایی مانند شیر، لوبیا، گوشت، ماهی، تخم مرغ، گوشت ماکیان و آجیل یافت می شود. این نوع از فسفر که به عنوان فسفر آلی شناخته می شود برای سلامت استخوان ها، ترمیم سلولها، انقباض عضلات و فرآیندهای حیاتی مورد نیاز است.

ولی فسفر معدنی موجود در افزودنی هایی غذایی مانند سدیم تری پلی فسفات این اثرات مفید را نخواهد داشت و فقط باعث کاهش اسیدیته مواد غذایی، بهبود بافت غذاهای پخته شده و انواع گوشت می شود.

این ماده همراه با سایر ترکیبات سدیم فسفات به عنوان امولسیفایر در فراوری پنیرها کاربرد گسترده ای دارد. پلی فسفات ها هنگامی که به پنیر اضافه می شوند کلسیم را از ماتریس کازئین خارج کرده و همراه با رطوبت خودشان را ماتریس می چسبانند.

کاربردهای سدیم تری پلی فسفات:
یک عامل پاک کننده قدرتمند:
STPP در انواع محصولات پاک کننده استفاده می شود و توانایی مواد شوینده مختلف را برای نفوذ عمیق تر به الیاف لباس (و همچنین سایر سطوح و مواد تمیز شونده) بهبود می بخشد و به تولید کف و حباب کمک می کند. بنابراین، بیشتر کارخانه های شیمیایی که سدیم تری پلی فسفات به عنوان مواد شوینده استفاده می کنند.

افزودنی غذایی:
STPP همچنین جلوه تازه ای به گوشت و غذاهای دریایی می دهد و در عین حال سرعت فساد را در این مواد غذایی کاهش می دهد.

این ماده شیمیایی به حفظ رنگ طبیعی گوشت و ماهی کمک می کند و باعث بهبود بافت آنها می شود. افرودن این ماده به فراورده های گوشتی به بهبود ظرفیت نگهداری آب در محصولات حیوانی و در نتیجه کاهش سرعت خشک شدن آنها کمک می کند.

عامل برنزه سازی برای چرم:
این ترکیب به عنوان ماده برنزه کننده چرم استفاده می شود جالب اینجاست که از این ماده شیمیایی به عنوان یک عامل مقاوم در برابر آلودگی های روغنی در تولید کاغذ نیز استفاده می شود.

بنابراین، هم می تواند به تولید کنندگان کمک کند تا رنگ مناسب را روی یک کالا قرار دهند و هم رنگ های ناخواسته را حذف می کند.

کاربردهای دیگر سدیم تری پلی فسفات (STPP):
از دیگر کاربردهای STPP می توان به تصفیه نفت، متالورژی، کاربردهای استخراج و معدن و تصفیه آب اشاره کرد. این ماده توانایی بافر کردن pH را دارد بنابراین می تواند با خنثی سازی اسیدیته، آب اسیدی را "نرم" کند که یکی از دلایل افزودن آن به مواد شوینده است.

عوارض و خطرات سدیم تری پلی فسفات:
همه انسان ها از طریق تماس پوستی، خوراکی و استنشاق در معرض سدیم تری پلی فسفات بکار رفته در ترکیب شوینده ها قرار دارند که این مواجهه حدود 33 میکروگرم بر کیلوگرم در روز تخمین زده شده است.

این ماده سمیت کمی دارد و در شرایط معمولی حتی در تماس با پوست و چشم ها باعث حساسیت زایی نمی شود.

مصرف مقدار کم این ماده از نظر FDA و همچنین اتحادیه اروپا برای انسان ها مضر نیست ولی از آنجایی که همه افراد در طول روز از فست فودها، گوشت های فرآوری شده و غذاهای آماده استفاده می کنند در معرض سطح بالایی از این ماده قرار می گیرند که ممکن است برای سلامتی خطرناک باشد.

دستگاه گوارش انسان حدود 40 تا 60% فسفر آلی را جذب می کند درحالی که فسفر معدنی موجود در کیک ها، نوشابه ها و گوشت های فراوری شده را به طور کامل و 100% جذب می کند که می تواند برای سلامتی مضر باشد.

غلظت بالای فسفات سرم به عنوان پیش بینی کننده حوادث قلبی - عروقی و مرگ و میر شناخته می شود. در حالی که فسفات در بدن و غذا به شکل آلی وجود دارد، اشکال غیر آلی فسفات مانند سدیم تری فسفات به راحتی جذب می شوند و می توانند منجر به افزایش سطح فسفات در سرم شوند. نمک های آنیون پلی فسفات به دلیل قلیایی بودن، پوست و غشاهای مخاطی را تحریک می کنند.

خطرات زیست محیطی سدیم تری پلی فسفات:
این ماده به عنوان بخشی از فاضلاب خانگی و کارخانه های تصفیه فاضلاب وارد محیط زیست می شود و از آنجاییکه یک ماده غیر آلی است، زیست تخریب پذیری آن مورد مطالعه قرار نگرفته است.

با اینحال به نظر می رسد که سدیم تری پلی فسفات به ارتوفسفات هیدرولیز شده و توسط جلبک ها یا میکروارگانیسم ها جذب شود و بدین ترتیب وارد چرخه طبیعی فسفر می شود.

از آنجا که بسیار محلول در آب است، STPP با تصفیه فاضلاب به طور قابل توجهی حذف نمی شود. STPP به دلیل خصوصیات فیزیکی و شیمیایی در اتمسفر توزیع نمی شود و کار آن با رسوب در خاک تمام نمی شود زیرا در آب بسیار محلول است و به راحتی وارد لجن های فاضلابی و خاک نمی شود.

شرایط نگهداری سدیم تری پلی فسفات:
این ترکیب شیمیایی در کیسه های کاغذی یا پلاستیکی بافته شده 25 کیلوگرم خرید و فروش می شود.

STPP باید در انباری با تهویه مناسب و خشک نگهداری شود، در حین حمل و نقل از آب، رطوبت و نور خورشید دور نگه داشته شود و با احتیاط حمل شود تا از آسیب رسیدن به کیسه های پلاستیکی جلوگیری شود. به علاوه باید آن را جدا از مواد سمی نگهداری کرد.