کربوکسی متیل سلولز Carboxymethyl cellulose (CMC) یا صمغ گلوکز یکی از مشتقات سلولز است که کاربرد گسترده ای در صنایع مختلف دارد.
کربوکسی متیل سلولز سومین مشتق مهم صنعتی سلولز پس از سلولز گزانتات و سلولز استات است که در دو گرید غذایی و صنعتی تولید می شود.
سی ام سی یکی از مهم ترین محصولات اتری سلولز است که به دلیل حلالیت کم در آب معمولا به صورت کربوکسی متیل سلولز سدیم مورد استفاده قرار می گیرد.
از آنجاییکه این ماده از سلولز طبیعی حاصل می شود، می تواند به صورت بیولوژیکی تجزیه شود و با محیط زیست بسیار سازگار است، بنابراین بدون نگرانی می توان به طور گسترده از آن استفاده کرد.
این ترکیب یک پلیمر محلول در آب آنیونی است که دارای خواص جذب و ابقاء آب عالی است و در طیف گسترده ای از کاربردها از جمله مواد افزودنی غذایی و خوراکی، مواد آرایشی، مواد ضخیم کننده و اتصال دهنده مورد استفاده قرار می گیرد.
کاربردهای کربوکسی متیل سلولز:
این ترکیب به عنوان قوام دهنده، تثبیت کننده و اصلاح کننده ویسکوزیته در انواع مختلفی از مواد غذایی از جمله بستنی، غذاهای یخ زده و نوشیدنی ها مورد استفاده قرار می گیرد.
گرید غیر خوراکی این ترکیب نیز در فرمولاسیون شوینده ها، حلال های حفاری نفت، در صنایع تولید کاغذ، رنگسازی، چسب، سرامیک و بسیاری از صنایع دیگر استفاده می شود.
سی ام سی می تواند به جای ژلاتین در محصولات غذایی مختلف برای حفظ طعم، تازگی و افزایش ماندگاری مورد استفاده قرار بگیرد. کربوکسی متیل سلولز گرید غذایی جهت افزایش مقاومت در برابر ذوب شدن، در تولید انواع شیرینی، بیسکویت و کیک، کلوچه ها، آب نبات، آب میوه و نوشیدنی ها، محصولات لبنی و گوشت، غذاهای منجمد، نودل ها، کنسروها و کمپوت های میوه استفاده می شود.
سی ام سی همچنین به طور گسترده در زمینه هایی مانند الکترونیک، سموم دفع آفات، چرم، پلاستیک، صنعت چاپ، سرامیک و صنایع شیمیایی با کاربرد روزمره کاربرد دارد.
در سموم دفع آفات و اسپری های مبتنی بر آب، کربوکسی متیل سلولز به عنوان یک عامل سوسپانسیون کننده عمل می کند. این ماده مثل چسب عمل می کند و باعث می شود حشره پس از مصرف این ترکیب به گیاه بچسبد و از بین برود. این ماده به ترکیب کودهایی اضافه می شود که برای محیط زیست بسیار آلوده کننده هستند.
کربوکسی متیل سلولز در رنگهای روغنی و پولیش ها نیز استفاده می شود و به عنوان یک قوام دهنده عمل می کند و رنگدانه را در مایعات معلق نگه می دارد.
کاربرد سی ام سی در صنایع غذایی:
این ماده به طور گسترده ای در صنعت بستنی مورد استفاده قرار می گیرد زیرا بدون نیاز به مخلوط کردن زیاد و یا درجه حرارت خیلی پایین به تولید بستنی کمک می کند.
کربوکسی متیل سلولز در تهیه محصولات نانوایی مانند نان و کیک استفاده می شود. استفاده از این ترکیب با صرفه جویی در مصرف مقدار چربی، هزینه کمتری به صنایع شیرینی پزی تحمیل کرده و باعث افزایش کیفیت نان می شود.
کربوکسی متیل سلولز همچنین به عنوان امولسیفایر در بیسکویت های با کیفیت بالا مورد استفاده قرار می گیرد. این ماده با پراکندگی یکنواخت چربی در خمیر، باعث افزایش حجم خمیر در قالب ها و برش ها شده و باعث تولید بیسکویت های خوش فرم با لبه های سالم می شود.
این ماده همچنین می تواند به کاهش مصرف زرده تخم مرغ یا چربی مورد استفاده در تهیه بیسکویت ها کمک کند. استفاده از این ماده در تهیه آب نبات، پراکندگی یکنواخت عطر و طعم را در این محصولات تضمین می کند و باعث بهبود بافت و کیفیت می شود. کربوکسی متیل سلولز در تولید آدامس، مارگارین و کره بادام زمینی به عنوان امولسیفایر استفاده می شود.
این ماده در صنایع تولید لوازم آرایشی نیز کاربرد گسترده ای دارد و در تولید مواد دندانپزشکی و در خمیر دندان و ژل ها استفاده می شود. این اتر محلول در آب به عنوان قوام دهنده و تثبیت کننده در کرم ها، لوسیون ها و شامپوها استفاده می شود.
کربوکسی متیل سلولز در پزشکی:
این ماده با درجه خلوص بالا و گرانروی پایین برای پوشش قرص ها استفاده می شود. این ماده در محیط اسیدی معده نامحلول است اما در محیط قلیایی روده حل می شود. بنابراین می تواند برای تولید ژل های انتقال دارو و به عنوان تثبیت کننده سوسپانسون ها، امولسیون ها و چسب های زیستی مورد استفاده قرار می گیرد.
در واقع ابتکاری ترین کاربردهای سی ام سی در حوزه پزشکی است زیرا از محلول های آن برای تشکیل ژل هایی استفاده می شود که در جراحی قلب، قفسه سینه و قرنیه استفاده می شود. در عمل جراحی قفسه سینه، ریه ها با محلول کربوکسی متیل سلولز پوشیده می شوند تا از نشت هوا و ورود مایعات به ریه ها جلوگیری شود.
در زمینه ارتوپدی، از محلول های این ماده به عنوان لوبریکانت مفاصل، بیشتر در مچ دست، زانو و مفصل ران استفاده می شود. این ماده برای جلوگیری از فرسایش، تورم و از بین رفتن احتمالی غضروف ها به این مفاصل تزریق می شود.
خطرات و عوارض سی ام سی:
کربوکسی متیل سلولز از نظر FDA و WHO ماده ای ایمن شناخته می شود و مصرف مجاز آن mg / kg 30 به ازای هر فرد است.
در صورت تماس با کربوکسی متیل سلولز محل را با آب گرم فراوان شستشو دهید و در صورت استنشاق، فرد را از محل دور کرده و اجازه دهید در هوای آزاد تنفس کند. در صورت ورود به چشم ها آنها را با آب فراوان شستشو دهید.
|
|
|
|
| نماد اعتماد الکترونیک | نشان ملی ثبت | گواهی شامد ارشاد |
© کلیه حقوق مادی و معنوی این وب سایت متعلق به داده پردازان هومان پویان می باشد.
