آشنایی با کاربردهای نیترات پتاسیم

نیترات پتاسیم جامدی سفید رنگ با فرمول {\displaystyle KNO_{3}}KNO3 است که از پتاسیم، نیتروژن و اکسیژن تشکیل شده است.

نیترات پتاسیم کاربردهای گسترده ای دارد و علاوه بر استفاده به عنوان کود مهم ترین کاربرد آن در طول تاریخ، استفاده به عنوان جزئی از باروت است.

البته با گذشت زمان استفاده از نیترات پتاسیم برای تولید مواد منفجره ای مانند دینامیت و TNT منسوخ شده است، اما هنوز هم به عنوان پرایمرهای توپخانه ای، در فیوزهای نارنجک دستی و در آتش بازی ها مورد استفاده قرار می گیرد.

نیترات پتاسیم غیر قابل انفجار است اما سوختن مواد منفجره را تسریع می کند. همچنین در صورتی که به مدت طولانی در معرض گرما یا آتش قرار بگیرد، منفجر شود.

این ماده حاوی دو ماده غذایی اساسی برای گیاهان است و معمولا به عنوان کود برای محصولات ارزشمند استفاده می شود تا نیتروژن و پتاسیم عاری از کلرید را برای رشد گیاهان فراهم کند.

در خانه داری مدرن نیز از نیترات پتاسیم در محصولات متداول و روزمره استفاده می شود. به عنوان مثال خمیردندان های ضد حساسیت و محصولات سفید کننده دندان حاوی این ترکیب هستند. این نمک معدنی را می توان در لوازم آرایشی نیز یافت.

روش تولید نیترات پتاسیم چیست ؟
نیترات پتاسیم از سه عنصر شیمیایی اساسی تشکیل شده است: پتاسیم یک فلز نرم، سبک و نقره ای رنگ، گاز بی رنگ و بی بوی نیتروژن و گاز معروف اکسیژن. هنگامی که این سه عنصر به نسبت مناسب واکنش نشان می دهند، ترکیبی سفید رنگ با فرمول شیمیایی KNO3 به وجود می آید.

این ترکیب به صورت طبیعی به شکل پوسته های نازک شیشه ای سفید رنگ بر روی صخره ها ایجاد می شود و در غارها و خصوصاً خاک های سرشار از مواد آلی یافت شود.

بسته به اهداف و در دسترس بودن منابع نیترات، مواد اولیه این واکنش ممکن است از طریق نیترات سدیم، اسید نیتریک یا نیترات آمونیوم تامین شود. ماده حاصل، صرف نظر از فرآیند تولید خواص یکسانی خواهد داشت.

کاربردهای نیترات پتاسیم:
نیترات پتاسیم در تولید کودهای مختلف کشاورزی، کودهای مخلوط گلدان و غذاهای گیاهی و در محوطه سازی و از بین بردن زباله ها مورد استفاده قرار می گیرد. همچنین برخی از سموم دفع آفات قارچی نیز حاوی نیترات پتاسیم هستند.

یکی از کاربردهای مفید این ماده در تولید اسید نیتریک است که با افزودن اسید سولفوریک غلیظ به محلول آبی نیترات پتاسیم تولید می شود.

این ترکیب در فرآوری غذاها به عنوان نگهدارنده در گوشت های نمک اندود شده استفاده می شود. اما گزارش هایی وجود دارد که نشان می دهد نیترات موجود در گوشت ها می تواند باعث سرطان شود.

این ماده در تولید بستنی و خمیر دندان های مخصوص دندان های حساس مورد استفاده قرار می گیرد اگرچه به طور قطعی مشخص نشده است که به کاهش حساسیت دندان ها کمک می کند.

همچنین برای تسریع تخریب کنده های درختان جهت پاکسازی منطقه برای ساخت و ساز کاربرد دارد.تصور غلط رایج این است که این ماده باعث کاهش شهوت جنسی می شود و به همین دلیل در مراکز مختلف به مواد غذایی مورد مصرف آقایان اضافه می شود اما در واقعیت این ترکیب هیچ تأثیری بر روی میل جنسی انسان ندارد.

از این ماده به عنوان باروت در مواد منفجره مانند بمب، نارنجک و غیره استفاده می شود و در تولید سیگار نیز کاربرد دارد.

در پزشکی به عنوان داروی ادرار آور مورد استفاده قرار می گیرد و در صنایع تولید گوشت برای حفظ گوشت در مقابل عوامل میکروبی کاربرد دارد.

ایمنی و خطرات:
نیترات پتاسیم یک ماده شیمیایی است که مانند سایر مواد شیمیایی هنگام استفاده از آن باید جوانب احتیاط را رعایت کرد.

یکی از موارد بسیار مهم در رابطه با نیترات پتاسیم این است در صورت سوختن این ماده در آتش که اکسیدهای سمی نیتروژن تولید می شوند. بنابراین برای اطفاء حریق باید این مسئله را مورد توجه قرار داد.