لاکتات سدیم و کاربردهای آن

لاکتات سدیم (Sodium Lactate) نمک سدیم اسید لاکتیک راسمیک یا غیرفعال با خاصیت قلیایی سازی و جایگزین سازی الکترولیت است.

لاکتات سدیم به عنوان ماده نگهدارنده و تنظیم کننده اسیدیته غذاها مورد استفاده قرار می گیرد.

در بدن طی متابولیسم طبیعی لاکتات سدیم به بیکربنات تبدیل می شود در نتیجه بی کربنات پلاسما افزایش می یابد این ماده حذف یون هیدروژن و لاکتات از جریان خون را تسهیل می کند و منجر به افزایش pH خون می شود.

این ترکیب دارای طعم نمکی ملایم است و با تخمیر منابع قندی مانند ذرت یا چغندر و پس از آن با خنثی سازی اسید لاکتیک با فرمول NaC3H5O3 تولید می شود. 

کاربردهای لاکتات سدیم:
به عنوان یک افزودنی غذایی، لاکتات سدیم دارای شماره E325 است. این ترکیب به طور طبیعی مایع است اما به صورت پودر نیز موجود است. این ماده در صنایع غذایی به عنوان ماده نگهدارنده، تنظیم کننده اسیدیته و ماده حجیم کننده مورد استفاده قرار می گیرد.

این ترکیب گاهی اوقات در محصولات شوینده مانند شامپوها و سایر موارد مشابه مانند صابون های مایع استفاده می شود، زیرا یک ماده مرطوب کننده و محافظ رطوبت است.

در پزشکی از این ماده برای معالجه آریتمی ناشی از مصرف بیش از حد ضد التهاب های کلاس I و همچنین سمپاتومیمتیک های پرسور که می توانند باعث فشار خون شوند، استفاده می شود.

علاوه بر این می تواند به عنوان یک منبع بی کربنات به صورت وریدی برای پیشگیری یا کنترل اسیدوز متابولیک خفیف تا متوسط در بیماران با مصرف خوراکی محدود (برای بی کربنات سدیم) که فرآیندهای اکسیداتیو آنها به طور جدی اختلالی ندارد، تجویز شود.

با این حال، استفاده از آن در اسیدوز لاکتیک منع مصرف دارد زیرا می تواند باعث حملات پانیک در بیماران مبتلا به اختلالات ترس شود.این ترکیب در فهرست داروهای ضروری سازمان بهداشت جهانی به عنوان ایمن ترین و موثرترین داروهای مورد نیاز در یک سیستم بهداشتی ثبت شده است.

حقایقی در رابطه با لاکتات سدیم:
لاکتات سدیم از نظر شیمیایی به لاکتوز (قند شیر) هیچ شباهتی ندارد بنابراین لازم نیست توسط افرادی که عدم تحمل لاکتوز دارند، محدود شود.

به طور کلی، لاکتات هایی مانند سدیم، کلسیم و لاکتات پتاسیم نمک هایی هستند که از خنثی سازی اسید لاکتیک حاصل می شوند و بیشتر اسیدهای لاکتیک مورد استفاده تجاری از محصولات غیر لبنی مانند نشاسته ذرت، سیب زمینی یا ملاس از طریق تخمیر به دست می آیند، علاوه بر این ممکن است از شکر یا تاپیوکا نیز استفاده شود.

در برخی موارد نادر مقداری اسید لاکتیک از محصولات لبنی مانند آب پنیر و لاکتوز به دست می آید و این نوع اسید لاکتیک به طور کلی به محصولات لبنی مانند بستنی و پنیر خامه ای برمی گردد.

علاوه بر این، اگرچه ممکن است اسید لاکتیک استارتری برای تخمیر ذرت یا چغندر باشد ولی لاکتات سدیم حاوی پروتئین شیر نیست بنابراین در افرادی که نسبت به شیر حساسیت دارند منع مصرفی ندارد.

عوارض مصرف لاکتات سدیم:
محلولهای حاوی یونهای سدیم باید در بیماران مبتلا به نارسایی احتقانی قلب، نارسایی شدید کلیه و در موارد بالینی که در آنها ادم با احتباس سدیم وجود دارد، با احتیاط کامل استفاده شوند. در بیمارانی که عملکرد کلیه آنها دچار نقص است تجویز محلول های حاوی یونهای سدیم ممکن است منجر به احتباس سدیم شود.

تجویز داخل وریدی این محلول (پس از رقت مناسب) می تواند باعث اضافه بار مایع و یا املاح شود که منجر به رقت سایر غلظت های الکترولیت سرم، کمبود آب، حالت احتقان یا ادم ریوی شود. تجویز بیش از حد محلول های فاقد پتاسیم ممکن است منجر به هیپوکالمی قابل توجه شود.