گلوتارآلدهید (Glutaraldehyde) که با نام تجاری Cidex و Glutaral فروخته می شود، یک ضد عفونی کننده، دارو، نگهدارنده و تثبیت کننده است.
گلوتارآلدهید مایعی زردرنگ است که در ترکیب با آب به عنوان ضد عفونی کننده برای استریل کردن ابزارهای جراحی و سایر مناطق بیمارستان استفاده می شود و از آن برای درمان زگیل های کف پا استفاده می شود.
روش های تولید گلوتارآلدهید:
سنتز گلوتارآلدئید از طریق واکنش Diels-Alder انجام می شود. این ترکیب توسط اکسیداسیون سیکلوپنتن به صورت صنعتی تولید می شود. متناوباً می توان با واکنش Diels-Alder اکرولئین و وینیل اترها و به دنبال آن هیدرولیز نیز آن را تولید کرد.
این ترکیب مانند بسیاری از آلدئیدهای دیگر با آمین ها و گروه های تیول که گروه های معمول عملکردی در پروتئین ها هستند، واکنش نشان می دهد. این ماده با عملکرد دوگانه، همچنین می تواند باعث ایجاد پیوندهای متقاطع شود.
مانند بسیاری از دی آلدهیدهای دیگر (به عنوان مثال، گلیوکسال) و آلدئیدهای ساده مثل فرمالدئید، گلوتارآلدئید در محلول آبی به هیدرات های مختلف تبدیل می شود که به نوبه خود به گونه های متعادل دیگری تبدیل می شوند.
کاربردهای گلوتارآلدهید:
گلوتارآلدئید مایعی روغنی بی رنگ و با بوی تند و ناخوشایند است که برای مصارف صنعتی، آزمایشگاهی، کشاورزی، پزشکی و برخی مصارف خانگی، در درجه اول برای ضد عفونی و استریل کردن سطوح و تجهیزات استفاده می شود.
به عنوان مثال، از آن در عملیات بازیابی نفت و گاز و خطوط لوله، تصفیه فاضلاب، پردازش اشعه ایکس، مایع مومیایی کردن، دباغی چرم، صنعت کاغذ، در مه پاشی و تمیز کردن مرغداری ها و به عنوان واسطه شیمیایی در تولید مواد استفاده می شود. این ترکیب ممکن است در کالاهای انتخابی مانند رنگ و شوینده ها نیز مورد استفاده قرار بگیرد.
این ترکیب در برنامه های بیوشیمی به عنوان یک اتصال دهنده متقابل در SDS-PAGE رنگ آمیزی نمونه ها یا میکروسکوپ الکترونی مورد استفاده قرار می گیرد و با پیوند یافتن با پروتئین ها به سرعت سلول ها را از بین می برد.
این ماده معمولاً به تنهایی یا مخلوط با فرمالدئید به عنوان اولین فرآیند ثابت کننده برای تثبیت نمونه هایی مانند باکتری ها، مواد گیاهی و سلول های انسانی استفاده می شود.
این ماده به عنوان یک ماده ضدعفونی کننده سرد برای ضد عفونی انواع ابزارهای حساس به گرما مانند آندوسکوپ، تجهیزات دیالیز و غیره استفاده می شود و در نقش ثابت کننده بافت در آزمایشگاه های آسیب شناسی، عامل سخت کننده برای تولید اشعه ایکس و جهت تهیه گرافت مورد استفاده قرار می گیرد.
کاربردهای دیگر این ماده برای تیمار پروتئین ها، غیرفعال شدن سموم باکتریایی برای تولید واکسن های توکسوئید به عنوان مثال ماده توکسوئید سیاه سرفه است. از محلول 10٪ w / v آن برای از بین بردن زگیل کف پا استفاده می شود زیرا باعث خشک شدن پوست شده و زگیل را از بین می برد.
عوارض جانبی گلوتارآلدهید:
گلوتارآلدهید برای بیش از 50 سال به عنوان ضد عفونی کننده سطح بالا مورد استفاده بوده است. این ترکیب برای از بین بردن میکروارگانیسم های مضر در مراکز مراقبت های بهداشتی استفاده می شود بنابراین می تواند وارد هوا شود و کارمندان و بیماران در معرض این ماده شیمیایی قرار بگیرند. مواجهه طولانی مدت پرسنل بیمارستان می تواند به یک مشکل تبدیل شود.
عوارض جانبی ناشی از این ترکیب شیمیایی شامل تحریک پوست است. در صورت مواجهه با مقادیر زیاد، حالت تهوع، سردرد و تنگی نفس ممکن است ایجاد شود. تجهیزات محافظتی هنگام استفاده به خصوص در غلظت زیاد توصیه می شود.