خاک رنگبر و کاربردهای آن

خاک رنگبر که نام دیگر خاک تونسیل می باشد نوعی خاک فعال است که برای تصفیه و رنگبری روغن های مختلف صنعتی و خوراکی و همچنین فراورده های نفتی مورد استفاده قرار می گیرد.

خاک رنگبر به عنوان بخشی از فرایند حذف ناخالصی های حاصل از روغن های خوراکی قبل از استفاده نهایی بکار می رود و بازار در حال رشد این ترکیب تا سال 2022 ارزش آن را 3.59 میلیارد دلار تخمین زده است.

خاک رنگبر برای تصفیه روغن های گیاهی و چربی های حیوانی برای مصارف انسانی مورد استفاده قرار می گیرد. ظرفیت جذب این ترکیب به حذف ناخالصی ها و مواد ناخواسته مانند ترکیبات رنگی از جمله کاروتنوئیدها، صابون ها، پروتئین ها و سایر ناخالصی های موجود در روغن ها و چربی ها کمک می کند.

خاک رنگبر چیست؟
قبل از اینکه روغن های گیاهی با خیال راحت مصرف شوند باید برای از بین بردن ناخالصی ها، چه برای اهداف تجاری و چه برای بهداشت فرآوری شوند. فرایندی که به عنوان رنگبری شناخته می شود، شامل استفاده از خاک های رنگبر یا خاک رس است.

این اصطلاح به خودی خود گمراه کننده است زیرا حذف رنگ مهم ترین هدف در روند بی رنگ کردن نیست. روغن های گیاهی حاوی آلودگی هایی هستند که بر عملکرد، ظاهر و طعم روغن تأثیر منفی می گذارد.

برای اینکه این روغن در کاربردهای خوراکی مورد استفاده قرار گیرد، روغن باید از استانداردهای کیفیت بالایی برخوردار باشد که نیاز به حذف ناخالصی های مختلف دارد.

روند رنگبری اساساً مقداری از رنگ روغن را از بین می برد. مقدار کلروفیل و کاروتینوئیدهای روغن را نیز کاهش داده و صابون، صمغ ها و فلزات کمیاب و محصولات اکسیداسیون را از روغن حذف می کند.

کاربردهای خاک رنگبر:
بلیچینگ قبل از مراحل دیگر فرآوری مانند هیدروژناسیون، تصفیه یا بوگیری بر روی روغن ها انجام می شود. تأمین کنندگان این خاک ها می گویند که بسته به عوامل مختلفی از جمله نوع روغن، سطح آلاینده های روغن، ویژگیها و هزینه دفع حدود 4 درصد هزینه تصفیه کننده ها را خاک تونسیل به خود اختصاص می دهد.

این ماده با جذب فلزات سنگین و فلزاتی مانند آهن، مس، فسفر، باکتریها باعث تصفیه و کاهش رنگ محصول می شود.

خاک رنگبر علاوه بر حذف رنگدانه ها و کاهش رنگ، صمغ ها ( فسفو لیپیدها)، اسیدهای چرب آزاد و صابون های موجود در روغنها، محصولات اکسیداسیون و کاهش اندیس پراکسید، کلروفیل را حذف کرده و باعث افزایش زمان پایداری، اندیس آنیزیدین و اسیدیته روغن می شود.

این ترکیب علاوه بر رنگبری انواع مایعات، به عنوان گل حفاری، تهیه ماسه ریخته گری، و به صورت دوغاب برای جلوگیری از نشت آب سدها و کانالهای آب، تهیه سرامیک، گندوله یا گلوله کردن مواد معدنی مثل آهن، تهیه خوراک دام و طیور، به عنوان بستر حیوانات، تولید پاک کننده ها و شوینده ها، تهیه سموم گیاهی و حیوانی، به عنوان پرکننده در صنایع کاغذ سازی و به عنوان ساینده ملایم در خمیردندان بکار می رود.

خاک سفید کننده طبیعی نوعی خاک رس بنتونیت یا آتاپولژیت است که به روش فیزیکی و نه شیمیایی برای کاربردهای مختلف پردازش می شود. البته به خاک فعال شده یک تیمار شیمیایی داده می شود تا رس را تغییر داده و خواص بیشتری به آن بدهد.

در فرآوری روغنهای خوراکی خاک های فعال شده کارایی سفید کنندگی بسیار بالاتری دارند به خصوص اگر در روغن های تیره و محتوی مقدار زیادی کلروفیل مورد استفاده قرار بگیرند.