کاربردهای اسید استیک در دنیای پزشکی

قبل از آشنایی با کاربردهای اسید استیک در دنیای پزشکی بهتر است با آن بیشتر آشنا شویم اسید استیک یا همان اتانوئیک اسید، یک ترکیب آلی مایع بی رنگ بوده که آن را با فرمول شیمیایی CH3COOH می شناسیم.

اسید استیک که با نام تجاری جوهر سرکه نیز شناخته می شود، بوی تند و زننده ای داشته و اولین بار به واسطه فرآیند تخمیر شراب آن را به صورت سرکه کشف نمودند.

این اسید آلی در زمینه هایی مثل تهیه ترکیبات شیمیایی و پلیمری، پزشکی، صنایع غذایی، خالص سازی ترکیبات آلی برای تبلور مجدد و… کاربرد دارد. هر کدام از کاربردهای اسید استیک این قابلیت را دارند تا در مقاله ای مجزا به آن ها پرداخته شود؛ اما در این مطلب قصد داریم شما را با کاربرد های این اسید آلی در علم پزشکی و دنیای طب آشنا کنیم.

علت استفاده از اسید استیک در پزشکی:
پیش از آنکه کاربردهای اسید استیک در پزشکی را بررسی کنیم، قصد داریم تا ابتدا علت استفاده از این اسید آلی در پزشکی را برایتان شرح دهیم.

جوهر سرکه دارای خواص آنتی باکتریال و ضد قارچی بوده و قادر است به درمان بیماری هایی با منشأ باکتریایی و قارچی کمک کند. همانطور که می دانید سرکه در حقیقت محلول رقیقی از اسید استیک می باشد و به همین علت نیز می باشد که برخی از مردم از زمان های گذشته تا به الان برای ضد عفونی کردن لباس های خود از سرکه استفاده می کنند.

البته اتانوئیک اسید تنها اسیدی نیست که از خاصیت ضد باکتریایی بهره می برد، بلکه اسید های دیگر نیز همچون اسید لاکتیک، اسید سیتریک و نمک های آن ها نیز دارای چنین مشخصه ای می باشند.

مهم ترین کاربردهای اسید استیک در پزشکی:
همانطور که گفته شد، مهم ترین علت استفاده از جوهر سرکه در دنیای پزشکی، خاصیت آنتی باکتریال آن است. در ادامه می خواهیم برخی از موارد استفاده از اسید استیک و بیماری هایی که به کمک استفاده از این اسید بهبود می یابند را بررسی کنیم.

عفونت گوش:
به جرئت می توان گفت عمده ترین کاربرد اسید استیک در پزشکی، درمان عفونت مجاری گوش می باشد. عفونت قارچی گوش خارجی و حتی گوش میانی که در مناطق گرم و مرطوب رایج است، می تواند باعث درد، التهاب، خارش و حتی کاهش شنوایی گردد.

توجه: استفاده از این اسید برای بهبود عفونت گوش باید حتماً تحت نظر پزشک متخصص صورت بگیرد و پیش از مصرف، مجاری شنوایی شما مورد بررسی قرار گیرد.

شیوه استفاده از قطره اسید استیک به این ترتیب بوده که در هر بار استفاده باید مقداری پنبه آغشته به این اسید را به مدت 24 ساعت درون گوش خود قرار داده و هر 6 ساعت یک بار 3 تا 5 قطره را روی پنبه بچکانید.

کنترل سرطان:
پزشکان متخصص از سال 1800 تا به الان از تزریق اسید استیک به تومور برای درمان سرطان استفاده می کنند. طبق تحقیقاتی که تا به حال در خصوص تأثیر اسید استیک بر درمان سرطان انجام شده است، این اسید قادر است باعث مرگ انتخابی سلول های سرطانی معده گردد و آسیبی به سلول های طبیعی معده وارد نیاورد.

مثال دیگر، سلول های سرطانی مزوتلیوم هستند که تحت تأثیر غلظت 0.5 درصدی از اسید استیک به طور چشمگیری واکنش نشان می دهند. به طوری که تنها پس از 10 دقیقه تقریباً تمام سلول های سرطانی در معرض مرگ قرار می گیرند.

درمان بیماری های باکتریایی:
از محلول یک درصد اسید استیک به طور گسترده ای برای از بین بردن استرپتوکوک ها، استافیلوکوک ها، سودومونا، انتروکوک ها و… استفاده می شود. بنابراین بسیاری از بیماری های باکتریایی و قارچی به واسطه استفاده از این اسید قابل درمان اند.

برای درمان عفونت های پوستی ناشی از سویه های سودوموناس مقاوم به آنتی بیوتیک های رایج، از محلول های رقیق جوهر سرکه استفاده می شود و به این ترتیب باکتری ها کاملاً از بین می روند.

شستشوی مجاری ادراری:
یکی دیگر از کاربرد های پزشکی اسید استیک، شستشوی قسمت داخلی مثانه و مجاری ادراری است. افرادی که به دلایل مختلف ملزوم به استفاده از سوند و کاتتر برای مجاری ادراری خود هستند، باید برای شستشوی این مجاری از اسید استیک رقیق استفاده کنند تا لوله های نام برده در دراز مدت باعث بروز عفونت نگردند.

علاوه بر این، از این اسید برای شستشوی خود سوند و کاتتر و تجهیزات پزشکی این چنینی نیز استفاده می شود.