گلوتارالدهید و کاربردهای آن در صنعت

گلوتارالدهید مایعی روغنی بی رنگ با بوی تند و تیز است که برای مصارف صنعتی، آزمایشگاهی، کشاورزی، پزشکی و برخی مصارف خانگی، در درجه اول برای ضد عفونی و استریل کردن سطوح و تجهیزات استفاده می شود.

این ترکیب با فرمول شیمیایی C5H8O2 or OCH(CH₂)₃CHO همچنین در عملیات بازیابی نفت و گاز و خطوط لوله، تصفیه فاضلاب، پردازش اشعه ایکس، مایع مومیایی کردن، دباغی چرم، صنعت کاغذ سازی، مه زدایی و تمیز کردن مرغداری ها و به عنوان واسطه شیمیایی در تولید مواد مختلف مورد استفاده قرار می گیرد.

مقادیر کمی از این ماده به صورت سیستمیک در توزیع می شود که به سرعت متابولیزه و از طریق ادرار دفع می شود یا به صورت دی اکسید کربن از بدن خارج می شود.

روش تولید گلوتارالدهید:
این ترکیب به صورت صنعتی توسط اکسیداسیون سیکلوپنتن تولید می شود. متناوباً می توان با واکنش Diels-Alder اکرولئین و وینیل اترها و به دنبال آن هیدرولیز این ترکیب را سنتز کرد.

مانند بسیاری از دی آلدیدهای دیگر، (به عنوان مثال، گلیوکسال) و آلدئیدهای ساده (به عنوان مثال، فرمالدئید)، گلوتارآلدئید در محلول آبی به هیدرات های مختلف تبدیل می شود که به نوبه خود به سایر گونه های متعادل تبدیل خواهد شد.

مانند بسیاری از آلدئیدهای دیگر این ماده با آمین ها و گروه های تیول که گروه های معمول عملکردی در پروتئین ها هستند، واکنش می دهد و از این طریق سلولها را از بین می برد.

کاربردهای گلوتارالدهید:
گلوتارآلدئید در دهه 1960 مورد استفاده پزشکی قرار گرفت. این ماده در فهرست داروهای ضروری سازمان بهداشت جهانی و ایمن ترین و موثرترین داروهای مورد نیاز در یک سیستم بهداشتی قرار دارد.

محلول گلوتارآلدئید با غلظت 0.1٪ تا 1.0٪ ممکن است به عنوان بیوسید برای ضدعفونی سیستم و به عنوان نگهدارنده برای حفظ طولانی مدت نمونه استفاده شود. گلوتارالدئید یک ماده ضدعفونی کننده است و علاوه بر بسیاری از میکروارگانیسم ها و ویروس ها، اندوسپورها را نیز از بین می برد

در حال حاضر خواص ضد عفونی کننده و تثبیت کننده گلوتارالدئید به طور گسترده بررسی شده است. گلوتارالدئید در برابر ارگانیسم ها و هاگ آنها نیز موثر است. اخیراً، مطالعات تأثیر گلوتارآلدئید را بر ویروس HIV نشان داده است.

اکنون استفاده از گلوتارآلدئید 2٪ برای ضد عفونی ابزارهای جراحی، مناطق عملیاتی، کشیدن دندان و مشکلات مربوط به کانال های ریشه در طول درمان ریشه توصیه می شود. مطالعات همچنین نشان داده اند که گلوتارالدهید یک ماده تثبیت کننده موثر با حداقل عوارض جانبی، نفوذ محدود و اثر سریع است.

گلوتارآلدئید در کاربردهای بیوشیمی به عنوان یک اتصال دهنده متقاطع دو عملکردی و تثبیت کننده قبل از SDS-PAGE، رنگ آمیزی یا میکروسکوپ الکترونی استفاده می شود. این ترکیب با ایجاد پیوند متقاطع درپروتئین ها به سرعت سلول ها را از بین می برد.

این ماده معمولاً به تنهایی یا با فرمالدئید به عنوان اولین فرآیند تثبیت کننده دو مرحله ای برای تثبیت نمونه هایی مانند باکتری ها، مواد گیاهی و سلول های انسانی استفاده می شود.

کاربرد دیگر این ماده تیمار پروتئین ها برای غیرفعال کردن سموم باکتریایی جهت تولید واکسن های توکسوئید به عنوان مثال، ماده توکسوئید سیاه سرفه است. گلوتارآلدئید گاهی در برنزه سازی چرم و مومیایی کردن استفاده می شود.

این ترکیب به عنوان دارو برای درمان زگیل کف پا استفاده می شود. برای این منظور از محلول 10٪ w / v استفاده می شود. این ترکیب باعث خشک شدن پوست می شود و زگیل را از بین می برد.

عوارض و خطرات گلوتارالدهید:
گلوتارالدئید یک ماده ضدعفونی کننده قوی، سمی و تحریک کننده قوی است. هیچ شواهد مهمی از سرطان زایی آن وجود ندارد. ولی در برخی از مشاغلی که با این ماده شیمیایی کار می کنند خطر برخی سرطان ها را افزایش می یابد.

قرار گرفتن در معرض گلوتارآلدئید ممکن است علائم زیر را ایجاد کند: تحریک گلو و ریه، آسم و دشواری در تنفس، درماتیت، تحریک بینی، عطسه، خس خس سینه، سوزش چشم و ورم ملتحمه.

کارگران از طریق استنشاق یا تماس پوستی در معرض گلوتارآلدئید قرار می گیرند. میزان قرار گرفتن در معرض به دوز، مدت و کار انجام شده بستگی دارد.