استئارات سدیم نمک سدیم اسید استئاریک (C18H35NaO2)، یک اسید چرب طبیعی است که در ساخت پماد ها، کرم ها و شیاف ها استفاده می شود.
استئارات سدیم در بسیاری از محصولات مراقبت شخصی مانند صابون ها، دئودورانت ها، سایه چشم، کرم اصلاح و در برخی از غذاها و مواد معطر وجود دارد.
این ترکیب که با نام اکتادکانوات سدیم نیز شناخته می شود یک نمک سدیم آلی است که شامل تعداد مساوی یون های سدیم و استئارات است و نقش یک دترجنت را دارد. همچنین به عنوان یک جز اصلی (یک امولسیون کننده) در دئودورانت ها و به عنوان یک سورفاکتانت آنیونی در داروسازی و غیره کاربرد دارد.
سدیم استئارات دارای سابقه طولانی کاربرد ایمن در مواد آرایشی است و FDA آن را برای محصولات غذایی بی خطر تلقی می کند.
به طور کلی دو فرآیند برای تولید این ترکیب شیمیایی وجود دارد:
روند مستقیم:
در این روش، استئارات سدیم خالص با واکنش شیمیایی بین اسید استئاریک و هیدروکسید سدیم سنتز می شود. معادله واکنش به شرح زیر است:
این فرآیند همچنین برای تولید استئارات پتاسیم ( با یک باز دیگر KOH) و سایر نمک های اسیدهای چرب مناسب است.
هیدرولیز تری گلیسیرید:
این ماده همچنین می تواند از طریق صابون سازی یا واکنش هیدرولیز بازی بین NaOH با تری گلیسیرید تولید شود. معادله واکنش به شرح زیر است:
تری گلیسیرید مولکول های گلیسیرین است که به زنجیره های طولانی هیدروکربن - اسید استئاریک - متصل شده است. این فرم رایجی است که اسید استئاریک در منابع طبیعی مانند روغن حیوانی، چربی و روغن های گیاهی وجود دارد.
ویژگیهای استئارات سدیم:
سدیم استئارات پودری سفید یا خامه ای، پولکی یا نیمه جامد، با بوی چربی و احساس چربی هنگام لمس است. در میان تمام استئارات های فلزات قلیایی، فقط استئارات سدیم و پتاسیم در آب محلول هستند و پس از حل شدن در آب، یون های سدیم پتاسیم و استئارات را تولید می کنند در حالی که اسید استئاریک اینگونه نیست.
یونهای استئارات با آب واکنش می دهند و اسیدهای چرب و یونهای هیدروکسیل ایجاد می کنند، بنابراین محلول آبی آنها قلیایی است و یک امولسیفایر روغن در آب (O / W) با مقدار HLB در حدود 16 تشکیل می دهد.
با این حال، استئارات سدیم و پتاسیم فقط در آب با دمای حدود 70 درجه سانتی گراد محلول هستند. دو استئارات فلزی دیگر، استئارات کلسیم و استئارات منیزیم عملا در آب حل نمی شوند.
کاربردهای استئارات سدیم:
این ترکیب می تواند به عنوان چسب، امولسیون کننده و ماده آنتی کیک در غذاها استفاده شود. این ماده شیمیایی در اروپا در " گروه I " قرار دارد جایی که زمینه های کاربردی آن گسترده است و استفاده های مجاز آن محدودیتی ندارد. این ترکیب ممکن است در غذاهای زیر وجود داشته باشد:
سدیم استئارات به دلیل خاصیت روانکاری و توانایی جلوگیری از جدا شدن امولسیون ها، می تواند به عنوان تثبیت کننده و غلیظ کننده در محصولات زیر استفاده شود:
آیا مصرف استئارات سدیم بی خطر است؟
مصرف این ترکیب تقریباً هیچ عارضه ای به دنبال ندارد و ایمنی آن توسط سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA) و سازمان ایمنی مواد غذایی اروپا (EFSA)، کمیته مشترک مواد افزودنی غذایی (FAO / WHO (JECFA و همچنین سایر موارد تأیید شده است.
نمکهای سدیم اسیدهای چرب را می توان با خیال راحت در مواد غذایی و در تولید مواد خوراکی برای استفاده به عنوان امولسیفایر، ماده آنتی کیک و همچنین در تولید آدامس استفاده کرد. این ترکیب با درجه خوراکی ممکن است به عنوان ماده آنتی کیک در خوراک دام استفاده شود.