تعریف سوربیتول مایع و مزایای مصرف آن

سوربیتول مایع یک شیرین کننده است که در بسیاری از محصولات غذایی یافت می شود. این ماده علاوه بر تأمین شیرینی، یک ماده مرطوب کننده و قوام دهنده عالی است.

سوربیتول حدود 60 درصد شیرین تر از ساکارز است و یک سوم آن کالری دارد.این ترکیب محلول در آب به طور طبیعی در برخی میوه ها از جمله سیب، زردآلو، خرما، توت، هلو، آلو و انجیر یافت می شود. این ماده به صورت تجاری از شربت ذرت تولید شده و در غذاهای بسته بندی شده، نوشیدنی ها و داروها استفاده می شود.

از نظر تجاری سوربیتول یک ماده عالی برای حفظ رطوبت، افزودن شیرینی و ایجاد قوام در محصولات است و همچنین به طور بالقوه از سلامت دستگاه گوارش و دهان و دندان حمایت می کند.

ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی سوربیتول:
سوربیتول معروف به گلوسیتول یک قند الکلی با طعم شیرین است که بدن انسان آن را به آرامی متابولیزه می کند. این قند را می توان از گلوکز با کاهش گروه آلدهید (−CHO) و به یک الکل نوع اول (−CH2OH) به دست آورد.

بیشتر سوربیتول از نشاسته سیب زمینی و شربت ذرت به دست می آید. سوربیتول ایزومر مانیتول، الکل قندی دیگر است. این دو تنها در جهت گیری گروه هیدروکسیل بر روی کربن 2 تفاوت دارند. این دو الکل قندی در عین شباهت، از نظر ماهیت، نقاط ذوب و کاربرد بسیار متفاوت هستند.

سوربیتول در دهان دارای طعمی نرم و لطیف، شیرین، خنک و دلپذیر است. غیر پریوژنیک است و ممکن است برای افراد دیابتی مفید باشد. تقریباً نیم قرن است که سوربیتول با خیال راحت در غذاهای فرآوری شده استفاده می شود. این ماده همچنین در سایر محصولات مانند داروها و مواد آرایشی نیز مورد استفاده قرار می گیرد.

مزایای استفاده از سوربیتول مایع:
اول اینکه، الکل های قندی اغلب در غذاها و نوشیدنی ها به جای قند سنتی استفاده می شوند تا میزان کالری آنها کاهش یابد. این قند در روده کوچک شما هضم نمی شود و آنچه از این ترکیب باقی مانده از آنجا به روده بزرگ منتقل می شود و در عوض تخمیر شده یا توسط باکتری ها تجزیه می شود و در نتیجه کالری کمتری جذب می شود.

این شیرین کننده اغلب به غذاهایی که اختصاصا برای افراد دیابتی تولید می شوند، اضافه می شود. زیرا در مقایسه با غذاهایی که با شیرین کننده های سنتی مانند قند سفره تهیه می شود، تأثیر بسیار کمی بر سطح قند خون دارد.

برخلاف قند سفره، قندهای الکلی مانند سوربیتول باعث پوسیدگی دندان ها نمی شوند و این یکی از دلایلی است که از آنها برای شیرین سازی آدامس و داروهای مایع بدون قند استفاده می شود.

در حقیقت، سازمان غذا و دارو (FDA) تشخیص داده است که قندهای الکلی مانند سوربیتول ممکن است برای سلامت دهان مفید باشد. سوربیتول در مقایسه با قند سفره ممکن است خطر پوسیدگی دندان را کاهش دهد، البته نه به اندازه سایر قندهای الکلی.

سرانجام، این ماده به خودی خود به عنوان ملین برای مقابله با یبوست استفاده می شود. سوربیتول هایپراسموتیک است، به این معنی که از بافت های اطراف آب را به روده بزرگ می کشد تا حرکات روده را تقویت کند. برای این منظور می توان آن را در بیشتر فروشگاه های مواد غذایی و دارویی بدون نسخه پزشک خریداری کرد.

کاربردهای سوربیتول مایع:
از سوربیتول در محیط کشت باکتریایی برای تشخیص اشریشیا کلی O157: H7 بیماریزا از اکثر سویه های E. coli استفاده می شود، زیرا برخلاف 93٪ از سویه های شناخته شده، این باکتری معمولاً قادر به تخمیر سوربیتول نیست.

این ماده برای درمان هایپرکالمی (پتاسیم خون بالا) از سوربیتول و رزین تبادل یونی سدیم پلی استایرن سولفونات استفاده می شود. این رزین یون های سدیم را با یون های پتاسیم در روده مبادله می کند در حالی که سوربیتول به از بین بردن آنها کمک می کند. سوربیتول همچنین در ساخت کپسول سافت ژل برای ذخیره تک دوز داروهای مایع استفاده می شود.

سوربیتول اغلب در لوازم آرایشی مدرن به عنوان ماده مرطوب کننده و غلیظ کننده استفاده می شود.این ماده همچنین در دهانشویه و خمیر دندان مورد کاربرد قرار می گیرد. برخی از ژل های شفاف را فقط می توان با سوربیتول تهیه کرد زیرا ضریب شکست بالایی دارد.

سوربیتول به عنوان یک افزودنی محافظت کننده برودتی (مخلوط با ساکارز و پلی فسفات های سدیم) در ساخت سوریمی، یک رب ماهی فرآوری شده استفاده می شود. همچنین در بعضی از سیگارها به عنوان مرطوب کننده استفاده می شود.

فراتر از استفاده به عنوان جایگزین شکر در غذاهای کم قند، سوربیتول همچنین به عنوان ماده مرطوب کننده در کلوچه ها و غذاهای کم رطوبت مانند کره بادام زمینی و میوه ها استفاده می شود.

عوارض جانبی و اقدامات احتیاطی در رابطه با سوربیتول:
مصرف سوربیتول یا سایر الکل های قندی به مقدار زیاد می تواند باعث نفخ و اسهال در برخی افراد شود، به خصوص اگر عادت به مصرف منظم آنها نداشته باشید. بیشترین عارضه ناشی از مصرف سوربیتول اسهال است، اگرچه ممکن است با گرفتگی شکم یا حالت تهوع نیزهمراه باشد.

هنوز هم در حالی که برخی از ملین ها می توانند وابستگی ایجاد کنند و نباید برای دوره های طولانی مدت استفاده شوند، سوربیتول یک ملین کمتر خطرناک و غیر تحریک کننده محسوب می شود.

مقدار و نحوه مصرف سوربیتول:
این ترکیب را می توان به عنوان ملین برای تنقیه مقعدی یا محلول خوراکی مصرف کرد. همچنین می توانید آن را به صورت خوراکی با یک لیوان آب یا مخلوط در نوشیدنی های طعم دار، همراه یا بدون غذا مصرف کنید.

برخی مطالعات نشان می دهد که مصرف 10 گرم یا بیشتر از این ماده در روز باعث عوارض جانبی ناخواسته خواهد شد. از آنجاییکه بیشتر خوراکیها حاوی این قند هستند باید مصرف نهایی را در نظر بگیرید.

به این دلیل که مصرف بیش از حد سوربیتول می تواند عوارض جانبی زیادی در هضم و عدم تعادل الکترولیت ایجاد کند، اگرچه هیچ مدرکی مبنی بر سمیت آن وجود ندارد.

اگر فکر می کنید بیش از حد سوربیتول مصرف کرده اید و علائم قابل توجهی را تجربه می کنید، بلافاصله با مراکز درمانی تماس بگیرید.

سوربیتول را نباید با کلسیم یا سدیم پلی استایرن سولفونات مصرف کرد، که برای درمان سطح بالای پتاسیم در خون استفاده می شود. انجام این کار می تواند باعث تداخلات دارویی و منجر به مرگ بافت روده شود.

اگر برای تسکین یبوست از سوربیتول استفاده می کنید، از استفاده همزمان سایر ملین ها خودداری کنید مگر پزشک شما آنها را توصیه کرده باشد.

روش نگهداری سوربیتول مایع:
سوربیتول را می توان در دمای اتاق یا دمای 25 درجه سانتی گراد ذخیره کرد. این ترکیب نباید منجمد شود و یا در محیط های گرم نگهداری شود، زیرا ممکن است ماندگاری آن کاهش یابد. با این حال، تنوع محصولات سوربیتول زیاد است بنابراین احتمال دارد که ماندگاری آنها متفاوت باشد.در صورت نگهداری صحیح، اکثر محصولات به طور معمول 6-12 ماه دوام می آورند، اگرچه این مسئله به شکل و مارک آنها بستگی دارد.