انقلاب صنعتی چیست؟
ما در لبه ی یک دوره انقلابی از تغییرات تکنولوژیک ایستاده ایم. تاریخ به خوبی نشان داده است که تحولات تکنولوژیک تأثیری انقلابی و همیشگی بر بقیه ی جنبه های بشری می گذارند: نحوه ی زندگی، کار و روابط بشر با یکدیگر!از سه قرن قبل تاکنون تعبیر «انقلاب صنعتی» در بین ما رایج شده است که به تحولات عظیم تکنولوژی در بازه های نسبتاْ کوتاه اطلاق می شود.
تعبیر «انقلاب صنعتی» تا به امروز برای سه بازه ی زمانی استفاده می شد که انقلاب صنعتی اول در قرن 18 و 19، انقلاب صنعتی دوم در ابتدای قرن 20 و انقلاب صنعتی سوم در انتهای قرن 20 روی داده اند. اکنون ما در شروع انقلاب صنعتی جدید، انقلاب صنعتی چهارم، قرار داریم که از ابتدای قرن 21 شروع شده است.
انقلاب صنعتی چهارم
شاید بتوان گفت که حضور و آگاهی از این برهه ی تاریخی یکی از بهترین شانس های ما است. حضور در دوران اولیه ی یکی از بزرگ ترین اتفاقات بشری این فرصت را به ما می دهد که سهمی در نوشتن قوانین بازی داشته باشیم.
نویسندگان قوانین بازی
تصور کنید که شما در دهه ی 80 یا 90 میلادی زندگی می کنید(یا 10-20 سال دیرتر در ایران) و درک درستی از تأثیرات و تحولاتی که اینترنت بر روی همه ی ابعاد بشری ایجاد خواهد کرد دارید. شما می توانید از این فرصت استفاده کنید و جف بزوت(موسس آمازون)، لری پیج یا سرگئی برین، زاکربرگ(موسس فیسبوک) و حتی برادران محمدی باشید. این افراد علاوه بر توانایی های ذاتی و تلاش منحصر به فرد، در زمان و مکان مناسبی هم می زیسته اند. حضور در ابتدای راه انقلاب صنعتی سوم به آن ها این فرصت بی سابقه را می داد تا قوانین دنیای مبتنی بر اینترنت را بنویسند و البته ثروت آفرین و ثروتمند شوند.
زیستن در بزنگاه
حال خبر خوب این است! این فرصت ها به پایان نرسیده و حتی بیشتر هم شده است. بازه ی زمانی وقوع انقلاب های صنعتی کمتر و کمتر می شود و ما این شانس را داریم که در کوران انقلاب صنعتی چهارم از آن آگاه شده ایم. علاوه بر این انقلاب صنعتی چهارم تنوع و گستره ی بیشتری دارد و با کمی اغماض هر فردی با هر علاقه ای و در هر زمینه ی کاری می تواند جزئی از آن باشد.کافیست تنها نگاهی به لیست بازیگران اصلی انقلاب صنعتی چهارم بیاندازید تا شما هم با من هم نظر شوید:
روابط تنگاتنگ تکنولوژی های نوین و فرصت های بین رشته ای
این لیست و متعلقات آن، تنها، بازیگران اصلی این انقلاب صنعتی چهارم هستند. نکته ای دیگری که نباید از آن غافل شد این است که تکنولوژی های جدیدتر روابط تنگاتنگتری هم با هم دارند. بیشتر از اینکه تکنولوژی حمل و نقل امروزی به راحتی از تکنولوژی دیگری به نام کامپیوتر(ECU خودرو) بهره می برد، تکنولوژی های انقلاب صنعتی چهارم از یکدیگر بهره خواهند برد و فرصت های جدیدی را برای تحولات بین رشته ای ایجاد خواهند کرد.
همانطور که اشاره شد، تأثیرات انقلاب صنعتی چهارم همانند بقیه ی انقلاب های صنعتی همه ی جنبه های زندگی بشری را تحت تأثیر قرار می دهد. برای درک این موضوع کافیست به اپلیکیشن های پیام رسان(تلگرام و …) فکر کنید. تأثیری که این اپلیکیشن ها بر روی نوع روابط جوامع امروزی گذاشته اند چشمگیر است. روابط حضوری و رودررو و حتی مکالمه های تلفنی جای خود را به مکالمات مینیمال با متن کوتاه و فرستادن عکس و ویدئو داده اند. اپلیکیشن های پیام رسان، خود حاصل به هم رسیدن تکنولوژی های مختلفی چون کامپیوتر، مخابرات، برنامه نویسی و اینترنت هستند.
بررسی کامل تأثیرات انقلاب صنعتی چهارم بر ابعاد مختلف زندگی بشری کاری بسیار پیچیده است. ما در اینجا تنها به ذره ای از این اقیانوس می توانیم اشاره کنیم و پارو زدن در آن را به متخصصان آینده پژوهی می سپاریم. ولی در عین حال اگر قصد شرکت در این بازی را داریم ضروری است که به درک نسبتاْ درستی از تأثیرات آن برسیم. ترجیح من این است که با یک مثال تا حد ممکن سوالاتی را در ذهن شما ایجاد کنم و بقیه ی مسیر را به خودتان بسپارم.
یک مثال از تأثیر ساخت افزایشی بر مالکیت معنوی
هرچند که طرح مساله در حوزه ی مالکیت معنوی در ایران بیشتر شبیه به یک شوخی است، ولی در دنیا به آن به عنوان یک موضوع جدی و سرنوشت ساز نگاه می شود. اگر اخبار تکنولوژی را دنبال می کنید حتماْ بارها خبرهای دعواهای حقوقی کمپانی هایی بزرگی همچون اپل و سامسونگ را بر سر مالکیت معنوی شنیده اید. به نوعی از زمانی که مفهوم مالکیت معنوی مطرح شد دو بازه ی زمانی را پشت سر گذاشته ایم:
حال اجازه دهید که با یک مثال توضیح دهم که چگونه به واسطه ی تکنولوژی های ساخت افزایشی، پارادایم های مالکیت معنوی به طور کلی در حال تغییر است:
LEGO و انقلاب صنعتی چهارم
کمپانی لگو که به عنوان یک ابربرند در زمینه ی تولید اسباب بازی چند سالی است که با یک چالش روبه رو است. در گذشته به واسطه ی اینکه حق ثبت اسباب بازی های لگو متلق به آن بود، کمپانی دیگری نمی توانست به طور کلان دست به تولید اسباب بازی های مشابه به آن بزند. از طرفی خریداران لگو هم در صورت وجود محصولی مشابه، ترجیح می دادند تا از خود لگو خرید کنند.
حال با روی کار آمدن اسکنرهای سه بعدی(در بین عموم) یک خریدار محصولات لگو می توانست به راحتی محصولات لگو را با اسکنر سه بعدی مهندسی معکوس کند و با پرینتر سه بعدی به تعداد دلخواه از آن بسازد. در طی این فرآیند حق طراحی محصول و مالکیت معنوی آن به کلی دور زده و دست کمپانی لگو از سود محصولاتش کوتاه می شود.
لگو برای حل این چالش دست به ابتکاری زد و در محصولات جدیدش از موادی استفاده کرد که قابل اسکن سه بعدی شدن نیستند. هرچند که این ابتکار مانعی دائمی برای اسکنرهای سه بعدی و مهندسی معکوس نخواهد بود، ولی این مثال به خوبی نشان می دهد که به چه صورت تکنولوژی ساخت افزایشی می تواند پارادایم های سنتی مالکیت معنوی را تحت تأثیر قرار دهد.
|
|
|
|
| نماد اعتماد الکترونیک | نشان ملی ثبت | گواهی شامد ارشاد |
© کلیه حقوق مادی و معنوی این وب سایت متعلق به داده پردازان هومان پویان می باشد.
