تعریف مواد زیست تخریب پذیر:
زیست تخریب پذیر موادی هستند که به طور طبیعی تخریب یا تجزیه می شوند. مواد غیر قابل تجزیه بیولوژیکی مواردی هستند که به راحتی تخریب نمی شوند.
این اصطلاحات خود به تنهایی توانایی مواد قابل تجزیه یا غیر قابل تجزیه را تعریف می کنند. این مواد برای محیط زیست سمی نبوده و عمدتا فقط شامل مواد طبیعی هستند.
ترکیبات زیست تخریب پذیر مانند ضایعات گیاهان و حیوانات، حتی گیاهان و حیوانات مرده، میوه ها، کاغذ، سبزیجات و غیره به واحدهای ساده تری تبدیل می شوند که بیشتر به خاک تبدیل می شوند و به عنوان کود، بیوگاز، کود کمپوست و غیره استفاده می شوند. این مواد غیر سمی، غیر آلاینده و سازگار با محیط زیست هستند.
محیطی که در آن زندگی می کنیم تنها با این دو مورد احاطه شده است، حتی موادی که در زندگی روزمره استفاده می کنیم نیز می توانند زیست تخریب پذیر یا غیر قابل تجزیه زیستی باشند.
معمولاً مواد غیر قابل تجزیه بیولوژیکی ساخته دست بشر هستند از این رو تخریب آنها نیز امکان پذیر نیست، اما مواد زیست تخریب پذیر از طریق عواملی مانند آب، خاک، نور خورشید، میکروارگانیسم ها و غیره به راحتی در طبیعت تجزیه می شوند و مستقیماً یا به طور غیر مستقیم برای محیط زیست سودآور هستند.
زیست تخریب پذیر به چه معناست؟
یک ماده زیست تخریب پذیر را می توان به عنوان ماده ای تعریف کرد که می تواند توسط باکتری ها یا موجودات طبیعی دیگر تجزیه شود و آلودگی به محیط زیست اضافه نکند.
امروزه تأکید شده است که تا آنجا که ممکن است از موارد زیست تخریب پذیر و سازگار با محیط زیست استفاده شود تا سطح آلودگی های زیست محیطی کاهش یابد. این امر همچنین به کاهش آلودگی که در حال تبدیل شدن به یکی از مهم ترین مشکلات در سراسر جهان است و برای هر موجود زنده ای خطرناک است، کمک می کند.
در واقع زباله های زیست تخریب پذیر نوعی زباله است که به طور معمول از منابع گیاهی یا حیوانی نشأت می گیرد و ممکن است توسط موجودات زنده دیگر تخریب شود. زباله های زیست تخریب پذیر را می توان به طور معمول در زباله های جامد شهری به عنوان زباله های سبز، مواد غذایی، ضایعات کاغذ و پلاستیک های زیست تخریب پذیر یافت. سایر زباله های زیست تخریب پذیر شامل زباله های انسانی، کود دامی، فاضلاب، زباله های کشتارگاه است.
این ترکیبات مواد زائدی هستند که توسط عوامل طبیعی مانند میکروب ها (به عنوان مثال باکتری ها، قارچ ها و موارد دیگر)، عناصر غیر زنده مانند دمای هوا، UV، اکسیژن و غیره تخریب می شوند. برخی از نمونه های این مواد شامل اضافه های مواد غذایی، آشپزخانه و سایر پسماندهای طبیعی میکروارگانیسم ها و سایر عوامل غیرزنده هستند.
این ترکیبات حین فرآیندهای پیچیده به مواد آلی ساده تر تبدیل شده که در نهایت به حالت تعلیق درآمده و در خاک محو می شوند. این روند طبیعی می تواند سریع یا کند باشد. بنابراین، مسائل زیست محیطی و خطرات ناشی از ضایعات زیست تخریب پذیر بسیار کم است.
مثال هایی در رابطه با ترکیبات زیست تخریب پذیر:
توده عظیم زباله هایی که هر روز تولید می شود می تواند دیر یا زود تهدیداتی را برای زندگی ایجاد کند. برای جلوگیری از این مسئله، برخی از افراد و کشورها مواد زائد طبیعی را به کمپوست تبدیل می کنند.
هنگام کمپوست کردن، مواد زائد قابل تجزیه در یک گودال ریخته شده و برای مدتی پوشانده می شوند. به دلیل فعالیت میکروب ها این ترکیبات تجزیه می شوند و به عنوان کود برای کشاورزی استفاده می شوند. با این کار میزان زباله در محل های دفن زباله کاهش می یابد.
زیست تخریب ناپذیر به چه معناست؟
یک ماده غیر قابل تجزیه بیولوژیکی را می توان نوعی ماده تعریف کرد که توسط موجودات طبیعی تجزیه نشود و به عنوان منبع آلودگی عمل کند. برخلاف ضایعات زیست تخریب پذیر آلودگی ناشی از این مواد به راحتی قابل کنترل نیست. آنها هزاران سال و بدون هیچ گونه تخریبی روی زمین می مانند.
از این رو، تهدید ناشی از آنها نیز حیاتی تر است. یک نمونه قابل توجه در این رابطه پلاستیک است که تقریباً در تولید هر ماده ای استفاده می شود. برای اینکه عمر طولانی تری به این پلاستیک ها داده شود، از پلاستیک های با کیفیت بهتر استفاده می شود.
این مسئله باعث می شود تا حتی بعد از مستعمل شدن در برابر دما مقاوم تر و دوام بیشتری داشته باشند. نمونه های دیگر قوطی های فلزی و مواد شیمیایی برای مصارف کشاورزی و صنعتی است. آنها دلایل اصلی آلودگی هوا، آب و خاک و بیماری هایی مانند سرطان هستند.
از آنجا که زباله های غیر قابل تجزیه با محیط زیست سازگار نیستند، باید جایگزین شوند. به عنوان بخشی از توسعه پذیری و حمایت از محیط زیست دانشمندان موارد زیادی مانند پلاستیک های قابل تجزیه و غیره را ارائه داده اند. آنها برخی از مواد زیست تخریب پذیر را با پلاستیک ترکیب کرده اند تا به راحتی و به سرعت آنها را در معرض تخریب و تجزیه قرار دهند. اما این یک روش کاملاً پر هزینه است.
مثال هایی در رابطه با مواد زیست تخریب ناپذیر:
موادی که برای مدت طولانی در محیط باقی می مانند، بدون تجزیه توسط هیچ عامل طبیعی، باعث آسیب رساندن به محیط زیست می شوند، مواد غیر قابل تجزیه زیستی هستند. این مواد عبارتند از فلزات، پلاستیک ها، بطری ها، شیشه، کیسه های پلی، مواد شیمیایی، باتری و...
اما از آنجا که این مواد به راحتی در دسترس و استفاده از آنها راحت است و ارزان هستند کاربرد گسترده ای دارند. اما آنها به جای بازگشت به محیط زیست، به زباله های جامدی تبدیل می شوند که قابل تجزیه نیستند و برای سلامتی و محیط زیست خطرناک هستند. از این رو سمی در نظر گرفته می شوند و به عنوان سازگار با محیط زیست در نظر گرفته نمی شود.
تفاوت مواد زیست تخریب پذیر با مواد زیست تخریب ناپذیر:
از نظر دسته بندی موادی مانند گیاهان، حیوانات، ضایعات آنها، کاغذ، میوه ها، گلها، سبزیجات تحت مواد زیست تخریب پذیری قرار می گیرند، از طرف دیگر، لاستیک، پلاستیک و مواد شیمیایی در گروه موارد غیر قابل قابل زیست تخریب پذیر قرار می گیرند.
سرعت تجزیه مواد قابل تجزیه برحسب نوع آنها متفاوت است و ممکن است طی چند روز یا چند ماه کامل می شود، در حالی که موارد غیر قابل تجزیه یا تجزیه نمی شوند و اصالت خود را حفظ می کنند یا تجزیه آنها به قدری کند است که ممکن است هزاران سال طول بکشد.
از مواد زیست تخریب پذیر پس از تخریب می توان برای تولید بیوگاز، کود، کمپوست استفاده کرد و بنابراین حتی پس از تخریب برای محیط زیست سودآور هستند. اما در مواد غیر قابل تجزیه بیولوژیکی میزان تخریب کند است و جداسازی و بازیافت آن آسان نیست، حتی گران هم است و برای محیط زیست مفید نیست.
دو اصطلاح "زیست تخریب پذیر و زیست تخریب ناپذیر" اغلب هنگام بحث در مورد محیط زیست استفاده می شوند زیرا با محیط مرتبط هستند. بنابراین استفاده از مواد غیر قابل تجزیه بیولوژیکی که به طور عمده در افزایش آلودگی نقش دارند باید تا حد قابل توجهی کاهش یابد. این امر در کاهش خطرات زیست محیطی مفید خواهد بود، بنابراین زندگی در محیطی بدون آلودگی را برای همه موجودات زنده مناسب می کند.
مواد زیست تخریب پذیر چگونه تجزیه می شوند؟
یکی دیگر از تعاریف زیست تخریب پذیر این است که ماده بسته به شرایط محیطی قادر به تخریب بی هوازی یا هوازی بیولوژیکی است که منجر به تولید CO2، H2O، متان، زیست توده و نمک های معدنی می شود. میکروارگانیسم ها که در محیط زیست وجود دارند و بیشتر از مواد زائد آلی تغذیه می کنند، نقش مهمی در تخریب زیستی دارند.
با این حال، برخلاف قابلیت تبدیل به کود، اصطلاح زیست تخریب پذیر معنای کمی دارد زیرا همه چیز با گذشت زمان قابل تجزیه است. بنابراین، تعیین محیطی که در آن تخریب زیستی صورت می گیرد بسیار مهم است.
زباله های زیست تخریب ناپذیر کدامند؟
مواد زائد زیادی وجود دارد که قابل تجزیه نیستند. بنابراین، طبقه بندی و دفع صحیح پسماندها از اهمیت بسیاری برخوردار است. مواد زائد را می توان به عنوان زیست تخریب پذیر و غیر قابل تجزیه زیستی طبقه بندی کرد. با آگاهی از انواع زباله ها می توان به راحتی از خطر و تهدیدات مربوط به دفع زباله جلوگیری کرد
زباله هایی که توسط فرآیندهای بیولوژیکی قابل تجزیه نیستند، به عنوان "پسماندهای غیر قابل تجزیه زیستی" شناخته می شوند. بیشتر زباله های غیر آلی غیر قابل تجزیه زیستی هستند. زباله های غیر قابل تجزیه بیولوژیکی که می توانند بازیافت شوند، به عنوان "پسماندهای قابل بازیافت" شناخته می شوند و مواردی که نمی توانند بازیافت شوند به عنوان "پسماندهای غیر قابل بازیافت" دسته بندی می شوند.
اثرات مواد زائد بر محیط زیست:
مقادیر تولید زباله به طور کلی در همه کشورهای جهان در حال رشد است. هر ساله میلیاردها تن زباله تولید می شود. این زباله ها نتیجه فعالیت در خانه ها، مشاغل و صنایع هستند و دفع این مقدار زیاد یک معضل زیست محیطی عظیم با ابعاد مختلف است.
زباله های جامد شهری و صنعتی و کشاورزی و ذخایر زیست توده باعث آلودگی وسیع زمین و آب می شود. تولید زباله باعث از بین رفتن مواد و انرژی می شود و هزینه های زیست محیطی را برای جمع آوری، تصفیه و دفع آن در جامعه افزایش می دهد. اثرات آلوده کننده دفن زباله و سوزاندن به دلیل پتانسیل آنها در انتشار گازهای گلخانه ای (متان، دی اکسید کربن) و مهاجرت فرامرزی آلاینده های ریز آلی (دیوکسین ها و فوران ها) و فلزات سنگین فرار، قابل توجه است.
انسان ها خیلی وقت است که دریافته اند زباله ها منبع بالقوه بیماری ها و عفونت ها هستند، بنابراین زباله های خود را که کاملاً بیولوژیکی بودند، دور از محل سکونت خود می ریزند. اولین مکان زباله سازمان یافته شهری در 500 سال قبل از میلاد مسیح در خارج از آتن یافته شده است جایی که طبق مقررات لازم بود زباله ها حداقل یک مایل از محدوده شهر دور باشند و با خاک پوشانده شوند.
تا زمان صنعتی شدن جامعه، زباله ها بیشتر آلی بودند، بنابراین به طور طبیعی تجزیه می شدند. ولی بعدها به دلیل صنعتی شدن، شهرنشینی و توسعه جامعه مصرف کننده، میزان زباله های زیست تخریب ناپذیر بسیار سریع افزایش یافت.
راه حل چیست؟
زباله ها چه قابل تجزیه باشد و چه غیر قابل تجزیه به زندگی انسان آسیب می رسانند و ارگانیسم های دیگر و محیط زیست آنها را از بین می برند. بنابراین، یک راه حل مناسب در رابطه با پسماندها باید انجام شود. این نه تنها به عهده دولت بلکه به عهده هر فرد است.
Recycle، Reuse و Reduce (کاهش تولید زباله، استفاده مجدد، بازیافت) ساده ترین مراحلی هستند که هر شخص می تواند برای انجام وظیفه خود در کاهش تولید زباله دنبال کند. این مسئله می تواند در مصرف انرژی و سایر منابع نیز صرفه جویی کند.