سیانور پتاسیم، نمک سیانید معدنی با فرمول KCN است که به شدت سمی است و گاهی اوقات به جای سیانور سدیم مورد استفاده قرار می گیرد.
سیانور پتاسیم به صورت توده های آمورف یا توده های بلوری با بوی ضعیف بادام تلخ وجود دارد.سیانور پتاسیم یا سیانید پتاسیم برای استخراج طلا و نقره، آنالیزهای شیمیایی، تولید دیگر مواد شیمیایی و حشره کش ها مورد استفاده قرار می گیرد.گرم کردن این ماده شیمیایی تا مرحله تجزیه می تواند باعث تولید گاز خطرناک سیانید هیدروژن شود که بسیار سمی و خطرناک است.
ویژگیهای سیانور پتاسیم چیست ؟
سیانور پتاسیم محتوی ترکیب برابری از کاتیون های پتاسیم و آنیون های سیانید است و می تواند سیتوکروم اکسیداز و سوپراکسید دیسموتاز را مهار کند و به عنوان یک نوروتوکسین عمل می کند.
خواص شیمیایی این ماده بسیار شبیه به سیانور سدیم است. این ماده با جذب رطوبت یا دی اکسید کربن، به آرامی در هوا تجزیه می شود و با گرم شدن به سرعت تجزیه شده و گاز سمی سیانید هیدروژن را تولید می کند.
این ترکیب شیمیایی به روشهای مختلفی از طریق هیدروکسید پتاسیم (KOH) به صورت صنعتی تهیه می شود. واکنش سیانید هیدروژن با محلول آبی KOH و به دنبال آن حذف آب منجر به تولید سیانور پتاسیم می شود. این ترکیب می تواند از واکنش فرمالدهید (HCONH2) با KOH نیز تهیه شود.
این سیانور در آب محلول است و مزه ای گس و سوزاننده دارد. ظاهر این ماده شبیه شکر است و هر سال حدود 50000 تن سیانور پتاسیم با دو فرآیند فوق تولید می شود.این ماده یک معرف قدرتمند است که به دلیل کاربردهای گسترده، تقاضا برای تولید صنعتی آن در حال افزایش است.
سیانور پتاسیم می تواند در واکنش با بازها یا هیدروژن پراکسید مشتقات سیانات کمتر خطرناک را ایجاد کند. در واکنش با اسیدهای نیز می تواند سیانید هیدروژن تولید کند، بنابراین بلورهای سیانور پتاسیم باید در جای خشک و خنک و به دور از اسید و رطوبت نگه داری شوند.
کاربردهای سیانور پتاسیم:
این سیانور در صنعت معدن برای استخراج طلا و سایر فلزات استفاده می شود. کاربردهای اصلی این ماده در سنتز ترکیبات آلی و در تهیه بسیاری از مواد شیمیایی مفید، پلاستیک و داروها است. همچنین از این ماده برای آبکاری، توسعه عکاسی و تولید حشره کش استفاده می شود.
این ماده برای سنتز ترکیبات آلی از جمله نیتریل ها و اسیدهای کربوکسیلیک استفاده می شود. این ماده یک واسطه شیمیایی قدرتمند برای تولید ترکیبات آلی است.
این ترکیب بسیار سمی است و مانند سیانید سدیم یک سم قوی محسوب می شود. سیانور پتاسیم در صورت بلع حتی در دوزهای کوچک نیز سریع عمل می کند. قرار گرفتن در معرض سیانور پتاسیم جامد نیز می تواند خطرناک باشد زیرا به آرامی گاز سمی سیانید هیدروژن را در هوا آزاد می کند که استنشاق آن سمی است.
خطرات و عوارض سیانید پتاسیم:
سیانید پتاسیم در یک فرآیند بسته و خودکار تولید می شود، بنابراین هیچ راهی برای ورود آن در محیط زیست در نظر گرفته نشده است.
هنگام استفاده از این ماده اطمینان حاصل کنید که تهویه کافی در محل وجود دارد. همیشه از دستکش های مقاوم شیمیایی استفاده کنید تا از دست ها، پوست شما محافظت کند. همچنین با عینک های محافظ از چشم های خودتان مراقبت کنید.
استفاده از ماسک های فیلتر دار مناسب برای جلوگیری از استنشاق بخارات این ماده سمی ضروری است و قبل از دفع فاضلاب حتما اقدامات لازم برای خنثی سازی این ماده را انجام دهید تا در محیط زیست رها نشود.