نیترات آهن و کاربردهای آن

نیترات آهن چیست و چه کاربردهایی دارد؟
نیترات آهن یا نیترات فریک ترکیبی شیمیایی با فرمول Fe(NO3)3 است که با بلورهایی به رنگ بنفش در دسترس است.

نیترات آهن یک ترکیب جاذب رطوبت و غیرقابل اشتعال است اما می تواند سوختن مواد قابل احتراق را تسریع کند. این ترکیب معمولا به صورت 9 آبه موجود است و هنگام حل شدن یک محلول زردرنگ تولید می کند.

آهن عنصری شیمیایی با نماد Fe و عدد اتمی 26 است. این فلز در گروه 8 جدول تناوبی قرار دارد و رایج ترین عنصر روی زمین است. به همین دلیل ترکیبات مختلفی از این فلز وجود دارد. از نظر شیمیایی، متداول ترین حالت اکسیداسیون آهن عبارتند از آهن (II) و آهن (III).

آهن دارای بسیاری از خصوصیات سایر فلزات انتقالی است و در طیف گسترده ای از حالت های اکسیداسیون، −2 تا +7 ترکیباتی را تشکیل می دهد. آهن همچنین بسیاری از ترکیبات کئوردیناس را ایجاد می کند. برخی از آنها، مانند فروسن، فریوکسالات و آبی پروسی، دارای کاربردهای صنعتی، پزشکی یا تحقیقاتی قابل توجهی هستند.

نیترات فریک یکی از ترکیبات این فلز است که قرار گرفتن طولانی مدت آن در معرض آتش یا گرما ممکن است منجر به انفجار شود. اکسیدهای سمی نیتروژن در آتش سوزی های این ماده تولید می شود و برای رنگرزی و برنزه سازی، در آنالیزهای شیمیایی و در پزشکی استفاده می شود.

ویژگیهای نیترات آهن:
این ترکیب هنگامی که تا نزدیک نقطه جوش گرم می شود اسید نیتریک از محلول تبخیر می شود و تمام آهن به صورت اکسید آهن (Fe (III رسوب می کند. نیترات فریک در اسید استئاریک مذاب حل شده و در حدود 120 درجه سانتی گراد تجزیه می شود و اکسید-هیدروکسید آهن (III) تولید می کند.

کاربردهای نیترات آهن:
نیترات آهن از واکنش مستقیم فلز آهن با اسید نیتریک تهیه می شود و کاربردهای مختلفی دارد. این ترکیب معمولا به عنوان یک کاتالیزور در سنتز آمید سدیم از محلول سدیم در آمونیاک مورد استفاده قرار می گیرد. علاوه بر این برخی از انواع رس های حاوی نیترات فریک اکساینده های مفیدی برای سنتز آلی هستند.

این ترکیب در مونتموریلونیت، (شناساگری به نام کلیفن) برای اکسیداسیون الکل ها به آلدئیدها و تیول ها به دی سولفیدها مورد استفاده قرار می گیرد. همچنین محلول های نیرات فریک در جواهرسازی و آهنگری برای حکاکی بر روی نقره و آلیاژهای نقره استفاده می شود. نیترات فریک برای تولید کودهای آکواریومی و کودهای کشاورزی نیز استفاده می شود.

عوارض و خطرات نیترات آهن:
مانند اکثر مواد شیمیایی استنشاق نیترات آهن بینی و گلو را تحریک می کند و بلعیدن آن موجب تحریک دهان و معده می شود. گرد و غبار فریک آهن همچنین می تواند چشم را تحریک کند و در صورت تماس طولانی موجب تحریک پوست خواهد شد.

به منظور کاهش خطرات ناشی از استنشاق گرد و غبار فریک آهن و سایر مواد شیمیایی پودری و جلوگیری از آلودگی سطوح کار بهتر است در آزمایشگاه از ترازویی که دارای محفظه سربسته است استفاده کنید و در صورت امکان توزین را در زیر هود انجام دهید.

بهترین کار جهت ایمنی و پیشگیری از عوارض این است که هنگام کار کردن با نیترات آهن از تجهیزات محافظت شخصی مانند ماسک و عینک ایمنی استفاده کنید و پس از اتمام کار برای جلوگیری از آتش سوزی سطوح را تمیز کنید.