کار مهندسین مواد و متالورژی چیست ؟
مهندسین مواد در حقیقت مواد را برای استفاده های گسترده از چیپ های کامپیوتری و بال های هواپیما گرفته تا لوازم آشپزخانه و دستگاه های پزشکی استفاده می شوند را توسعه، فرآوری و آزمایش می کنند. آنها خواص و ساختار فلزات، سرامیک ها، پلاستیک ها ( نه در ایران)، نانومواد و سایر مواد را به منظور ساخت ماده های جدید که نیازهای مکانیکی، الکتریکی و شیمیایی را برآورده می کند را مورد مطالعه و بررسی قرار می دهند.
مهندسین مواد مسئول تحقیق، شناسایی، طراحی و توسعه مواد برای تکنولوژی های پیشرفته و تولید دسته های زیادی هستند. مهارت آن ها در درک خواص و رفتار مواد مختلف از مواد اولیه تا محصولات نهایی نهفته است با کار کردن در صنایع مختلف، مهندسین مواد با ترکیب یا بهبود مواد به روش های مختلف کارایی، دوام و هزینه بهره وری فرآیند ها و مواد را بهبود می بخشند.
توانایی پیشنهاد بهترین مواد برای یک محصول، با درنظرگرفتن پارامترهایی مانند خواص مکانیکی، شیمیایی، الکتریکی موردنیاز بهمراه صرفه اقتصادی، بزرگ ترین مهارت مهندسین مواد است.مهندسین مواد با توجه به گستردگی وسیع انواع مواد مهندسی، خود را به چند دسته بر اساس نوع ماده مهندسی تقسیم کرده اند:
وظایف مهندسین مواد
کارهایی که دقیقاً یک مهندس مواد انجام می دهد با توجه به صنعت، ماده خاص و بزرگی شرکتی که برای آن کار می کند متفاوت است. تعدادی از فعالیت های متداول بازار کار مهندسی مواد در بیشتر موقعیت های شغلی در سراسر دنیا ذکر شده اند:
در مقام کارشناس ارشد شغلی، کار شامل نوآوری های بیشتر و مسئولیت های مدیریتی بزرگ تر است. این موقعیت دارای مهارت هایی است که از یک مهندس مواد معمولی انتظار نمی روند.موارد ذکر شده مهم ترین عناوین فعالیت ها در بازار کار مهندسی مواد به طور کلی در کلیه کشورها است.
در ایران اما
بازار کار مهندسی مواد بسیار محدودتر بوده و فعالیت شغلی آن ها اگر کار تدریس و نوشتن مقالات را فاکتور بگیریم، اغلب به این صورت هستند:
محیط کاری مهندسین مواد
مهندسی مواد یک موقعیت گسترده بوده که در اکثر قسمت های صنعت و تولید در دسترس است. کارفرمایان در بازار کار مهندسی مواد می توانند شرکت های بزرگ جهانی باشند و یا آزمایشگاه های تحقیقاتی کوچک، که با دسته وسیعی از مواد که در زیر آمده اند کار می کنند:
فلزات، سرامیک ها، مواد شیمیایی، کامپوزیت ها، تجهیزات الکتریکی، شیشه ها، مواد معدنی صنعتی، الیاف کربن، پلاستیک ها، پلیمر ها، لاستیک ها، پارچه ها؛ که البته مواد پلاستیک و لاستیک و پلیمرها و پارچه ها در ایران جزو زمینه فعالیت های مهندسی مواد نبوده و در رشته مهندسی پلیمر به صورت جداگانه آورده شده است.بعضی از کارفرمایان مهم در بازار کار مهندسی مواد در زمینه های زیر هستند:
خانم ها در رشته مهندسی مواد
با وجود اینکه در رشته مهندسی مواد خانم ها بیشتر از رشته های دیگر مهندسی، استخدام می شوند اما باز هم تعداد آن ها کمتر است. در سطح دنیا سازمان هایی مانند WISE و جامعه زنان مهندس WES برای کارکردن زنان مهندس در این حرفه تلاش کرده اند. اما خانم ها در ایران اغلب در جایگاه شعلی کارشناس و مهندس فروش، کارشناس آزمایشگاه، کارشناس کنترل کیفیت استخدام می شوند.
تجربه کاری
در سطح دنیا برای شروع یک شغل در بازار کار مهندسی مواد نیازی به سابقه و تجربه کاری نیست اما در ایران با توجه به خیل عظیم جویندگان کار و همچنین مهارت ضعیف فارغ التحصیلان، کارفرمایان یکی از شروط اصلی را دارا بودن سابقه کار قرار داده اند، لذا برای ورود به بازار کار مهندسی مواد اغلب باید از کارآموزی و کارهای رایگان شروع کرد.
توسعه حرفه ای
برای حرفه ای و برجسته شدن در رشته مهندسی مواد باید دو مورد را مدنظر قرار داد: 1-) 2- به روز بودن اطاعات.کسب مهارت های فنی و تخصصی: این مهارت ها را می توان از طریق کسب تجربه و مطالعه شخصی کسب کرد اما شرکت در دوره ها و کارگاه های آموزشی می تواند شما را سریعتر و بهتر به نتیجه برساند. کاربا استانداردها، شناخت مواد، روش های آنالیز مواد، نرم افزارهای طراحی، نرم افزارهای تحلیلی، زبان های کدنویسی.
به روز بودن اطلاعات: مهم است که با تغییرات در تکنولوژی و مواد جدید به روز شویم و بنابراین باید مسئولیت توسعه مداوم حرفه ای CPD را به عهده بگیرید. به روز شدن ممکن است با کارهایی مثل شرکت در کنفرانس ها، سمینار ها، دوره های کوتاه تکمیل کننده و خواندن منابع حرفه ای حاصل شود.
چشم انداز شغلی
در این رشته مهندسی دورنمای شغلی به طور کلی خوب است. به دلیل تعداد زیادی حوزه های تخصصی و رشد سریع تکنولوژی در این رشته، به صورت ثابت تقاضا برای مهندسین مواد وجود دارد. هنگامی که شما تجربه ای را به دست آورده اید، این امکان وجود دارد که وارد یک پست مدیریتی شوید ( در یک آزمایشگاه یا یک شرکت وسیع تر) یا یک زمینه تخصصی فنی را گسترش دهید.
ارتقا به مقام مدیریت بستگی به اندازه و حوزه کاری شرکت دارد؛ به عنوان مثال، یک آزمایشگاه بیوپزشکی فوق تخصصی نمی تواند موقعیت شغلی مدیریتی را در شرکت جهانی نفت و گاز پیشنهاد دهد.شما می توانید یک نقش مهم را در یافتن فرآیند ها و محصولاتی با بیشترین بازدهی انرژی و کمترین آلودگی و ایجاد تلفات داشته باشید. این جنبه خاص از نقش مهندس مواد ممکن است باعث افزایش ارتقای دور نمای اکثر شرکت ها شود.
شما می توانید با توجه به علاقه ای که دارید روی یک جهت خاص تمرکز کنید. برای مثال شما می توانید تصمیم بگیرید که در آزمایشگاه کار های تحقیقاتی کنید و یا ممکن است روی تولید و فرآیند تمرکز کنید.با تجربه زیاد شما می توانید شرکت مشاوره ای ایجاد کنید و یا یک کار تخصصی کوچک را پایه گذاری نمایید، و یا می توانید به عنوان پیمان کار در سازمان ها و پروژه های متنوعی کار کنید.همچنین این امکان وجود دارد که در تحصیلات عالی دانشگاهی تدریس و سخنرانی کنید.
و آنچه واضح است برای متخصص شدن در این رشته نباید به گذراندن دروس دانشگاهی اکتفا کنید بلکه بایستی علاوه بر طی دوره های کارآموزی در صنایع مرتبط از طرق مختلف و بازدیدهای علمی، دوره های آموزشی که مهارت های لازم را که در دانشگاه کسب نمی شود را بگذرانید.