تحلیل بازار جهانی الکترود گرافیتی
تولید الکترود گرافیتی در دنیا حدودا 1.2 تن در سال است. سهم کشور چین از این مقدار 40 درصد و سایر کشورها 60 درصد است. قیمت این محصول در سال های اخیر افزایش تقریبا 10 برابری تجربه کرده است!در همین راستا مدتی پیش یک شرکت آلمانی در اقدامی جالب، طرحی از خودروی گران قیمت مرسدس بنز را منتشر کرده است که در حال فرو رفتن در کوره ذوب است! افزایش قیمت الکترود گرافیت به دو دلیل است:
اول این که عرضه مواد اولیه تولید الکترود گرافیتی کمتر شده است. برای مثال کک سوزنی که در حدود 40 درصد بهای تمام شده این محصول را تشکیل می دهد، نسبت به سال های قبل کمتر عرضه می شود.
عامل بعدی که سبب افزایش قیمت الکترود گرافیتی شده است، سیاست های دولت چین است. این کشور به دلایل زیست محیطی و مشکلات آلودگی هوا، در نظر دارد حدود 20 درصد از ظرفیت تولید کل فولاد به روش کوره بلند را کاهش دهد و به سمت استفاده از کوره های قوس گرایش پیدا کند. همین موضوع باعث افزایش میزان مصرف داخلی الکترود گرافیتی در این کشور شده است.
بررسی بازار داخلی الکترود گرافیتی
از بهمن ماه سال 95 که روند افزایشی قیمت الکترود گرافیتی آغاز شد، شرکت های فولادی ایران این موضوع را جدی نگرفتند و اعتنایی به بازارهای جهانی نشد. شاید دلیل وضع نابسامان این محصولات در کشورمان در این برهه زمانی همین موضوع باشد.در ایران نیاز سالانه کشور به الکترود گرافیتی 40 تا 50 هزار تن است. با استناد به اهداف صنعت فولاد کشور در افق 1404 حدود 90 تا 100 هزار تن الکترود گرافیتی موردنیاز است. در حال حاضر اکثر نیاز صنعت فولاد به الکترود گرافیتی از کشورهای روسیه، چین و هند تأمین می گردد.
قیمت الکترود تا پیش از آنکه صعود سریعی داشته باشد، به ازای هر تن حدود 20 تا 30 هزار تومان بود اما بنابر دلایلی که ذکر شد، قیمت آن تغییرات بالایی داشته است و به صورت روزانه تغییر می کند. صنعت فولاد ایران غالبا متکی به کوره های قوس الکتریکی است و این موضوع موجب شده تا کمبود عرضه الکترود های گرافیتی، در ماه های اخیر نگرانی هایی را به وجود بیاورد.
این امر تأثیر بالایی بر قیمت تمام شده محصولات شرکت هایی که از روش قوس الکتریکی استفاده می کنند، داشته است. علاوه بر افزایش نرخ الکترود، با توجه به اینکه این محصول به صورت ارزی خریداری می شود، با افزایش نرخ دلار، بهای تمام شده برای فولاد سازان تحت تأثیر قرارگرفته است.تا قبل از صعود قیمت الکترود، به علت پایین بودن بهای برق در ایران، روش ذوب با قوس الکتریکی توجیه اقتصادی داشت. اما صعود اخیر بهای الکترود این تصورات را بر هم زد و برگ تازه ای برای این صنعت ورق خورد.
راهنمای خرید الکترود گرافیتی
الکترود های گرافیتی در سه گروه RP، HP و UHP قابل عرضه هستند. نوع RP برای مصارف با مقیاس کم و عادی است. نوع الکترود HP با جریان الکتریکی بالا برای انجام عملیات ریخته گری در کوره پاتیلی و گاهی اوقات برای انجام عملیات در کوره قوس الکتریکی به کار می رود. نوع UHP نیز با جریان بسیار بالا برای کوره های قوس الکتریکی و کوره های پاتیلی تحت بار سنگین به کار می رود.
مواد اولیه مورد مصرف و روش ساخت، مهم ترین عوامل در تعیین کیفیت الکترون هستند. در هنگام خرید الکترود، خواص و مواردی نظیر وزن مخصوص، تخلل، ضریب انبساط حرارتی، مقاومت الکتریکی، استحکام کششی و خمشی، مدول الاستیسیته و مقاومت در برابر شوک حرارتی با توجه به کاربرد باید در نظر گرفته شود.الکترودهای گرافیتی با کیفیت از کک سوزنی با کیفیت بالا تولید می شوند. کک سوزنی نوعی کک با پایه نفتی است. هرچه کیفیت کک نفتی در مواد اولیه بالاتر بوده باشد، الکترود کارایی بهتری خواهد داشت.
بخش انتهایی هر الکترود یک پیچ مخروطی شکل است که درون آن یک مغزی (Nipple) پیچ داده می شود. دقت کنید که مغزی باید استحکام مکانیکی خوبی داشته باشد و مقاومت اضافی به وجود نیاورد. دو یا سه تکه از الکترودها توسط مغزی به هم پیچ می شوند و یک ستون الکترود ایجاد می کنند.انتخاب الکترود گرافیتی منطبق با نوع کاربرد آن و در نظر گرفتن موارد فنی انجام می گیرد. در پایان به برخی از این پارامترهای فنی اشاره می کنیم: